Thượng viện Anh đã gỡ bỏ rào cản cuối cùng đối với dự luật về nhập cư của Anh, còn được gọi là Dự luật Rwanda, vốn cho phép trục xuất người di cư bất hợp pháp đến Rwanda, đánh dấu một chiến thắng lập pháp quan trọng đối với Thủ tướng Anh Rishi Sunak trong bối cảnh phe Bảo thủ coi chính sách nhập cư là lời hứa tranh cử quan trọng của mình.

Ngăn chặn “thuyền nhân” – lời hứa của Thủ tướng Sunak

Kế hoạch Rwanda là trọng tâm mà Chính phủ Rishi Sunak đề ra để ngăn chặn hàng chục nghìn người di cư trái phép từ nhiều nước đang có chiến tranh hoặc nghèo đói triền miên ở châu Á, Trung Đông và châu Phi vào Anh thông qua eo biển Manche trong vài năm gần đây. Trong năm 2023, hơn 29.000 người đã tìm cách vào Anh qua con đường này.

Năm 2023 có hơn 29.000 người tìm cách vượt biên vào Anh qua biển Manche.

Tháng 4.2022, Anh và Rwanda nhất trí với thỏa thuận cho phép Anh trục xuất những người nhập cư trái phép đến Rwanda trong quá trình chờ xử lý đơn xin tị nạn. Rwanda, quốc gia vốn là nơi sinh sống của hàng nghìn người tị nạn từ các nước châu Phi, đồng ý thỏa thuận này sau khi Anh trả trước 140 triệu bảng Anh (175 triệu USD). Chính phủ Anh cho rằng cách trục xuất này sẽ gây nản lòng những người định vượt biển theo cách đầy rủi ro để vào Anh và thuê dịch vụ của các băng nhóm buôn người.

Tại sao có Dự luật Rwanda?

Tuy nhiên, Hiệp ước ký giữa Anh và Rwanda đã vấp phải sự phản đối gay gắt của các nhóm nhân quyền. Những người chỉ trích cho rằng thỏa thuận giữa Anh và Rwanda về việc đưa người di cư, trong đó nhiều người chạy khỏi các quốc gia có xung đột như Afghanistan, Syria và Iraq, đến một quốc gia cách đó 6.400km, là phi đạo đức và không khả thi.

Vào tháng 6.2023, Anh dự định tổ chức chuyến bay đầu tiên để trục xuất 7 người di cư đến Rwanda nhưng sau đó kế hoạch này đã bị hủy do sự can thiệp vào phút cuối của Tòa án Nhân quyền châu Âu. Vài tháng sau, Tòa án Tối cao Vương quốc Anh cũng ra phán quyết rằng kế hoạch trục xuất của chính phủ là bất hợp pháp thỏa thuận này là trái với Luật Nhân quyền Anh, vì Rwanda không phải là quốc gia an toàn cho người tị nạn, khiến họ có nguy cơ bị ngược đãi.

Tuy nhiên, Chính phủ của Thủ tướng Sunak đã không từ bỏ nỗ lực và thúc đẩy một đạo luật khẩn cấp, chính là Dự thảo Luật Rwanda nhằm vô hiệu hóa Luật Nhân quyền vốn đang cản trở những vụ trục xuất như vậy.

Dự luật Rwanda có nội dung gì?

Dự luật Rwanda nêu rõ, Nghị viện Anh là cơ quan có thẩm quyền và có quyền quyết định tính pháp lý của một luật mới mà không bị ràng buộc bởi luật pháp quốc tế. Chính phủ Anh có thể cân nhắc tuân thủ hay không các phán quyết tạm thời từ Tòa án Nhân quyền châu Âu.

Kể từ khi được thúc đẩy, dự luật cũng gây tranh cãi trong cơ quan lập pháp và chính trường Anh. Tuy nhiên, sự bế tắc này đã được khơi thông vào rạng sáng 23.4 khi Thượng viện Anh chấp thuận thông qua dự luật mà không cần bổ sung những điều chỉnh mà cơ quan này đưa ra trước đó. Dự luật đã được Hạ viện Anh thông qua vào tháng 12 năm ngoái. Dự kiến, Vua Charles III sẽ thông qua dự luật này vào cuối tuần này, trước khi dự luật chính thức được ban hành.

Phản ứng của các tổ chức quốc tế

Tuy nhiên, chỉ vài giờ sau khi Nghị viện Anh thông qua dự luật, Liên Hợp Quốc và Hội đồng châu Âu đã đồng loạt yêu cầu chính phủ Anh xem xét lại văn bản này.

Trong một thông cáo, Liên Hợp Quốc yêu cầu chính phủ Anh xem xét lại dự luật Rwanda để tránh tạo ra “một tiền lệ nguy hiểm” trên thế giới. Cao ủy Liên Hợp Quốc về Nhân quyền Volker Türk và Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn Filippo Grandi đã kêu gọi Thủ tướng Rishi Sunak đưa ra những biện pháp thiết thực hơn để ngăn chặn dòng người di cư và tị nạn, dựa trên cơ sở hợp tác và tôn trọng nhân quyền quốc tế.

Ông Volker bày tỏ lo ngại khi Dự luật Rwanda sẽ “làm suy yếu nghiêm trọng nền pháp quyền ở Vương quốc Anh” và hạn chế phạm vi bảo vệ nhân quyền ở nước này cũng như trên thế giới. Về phần mình, ông Grandi nhấn mạnh dự luật mới của chính phủ Anh nhằm mục đích trì hoãn trách nhiệm bảo vệ người tị nạn và làm suy yếu hợp tác quốc tế về di cư.

Chiến thắng quan trọng của phe Bảo thủ trước bầu cử

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Anh James Cleverly khẳng định: “Đây là bước tiến pháp lý quan trọng để tiếp tục triển khai kế hoạch Rwanda và trục xuất những cá nhân không có quyền sinh sống hợp pháp tại Anh. Cách duy nhất để ngăn chặn nhập cư trái phép bằng thuyền hơi vào Anh là xóa bỏ động lực nhập cư bằng cách đưa ra thông điệp rõ ràng rằng: nếu bạn vào Anh bất hợp pháp, bạn sẽ không được phép ở lại”.

Thủ tướng Anh Rishi Sunak tuyên bố rằng: “Việc thông qua đạo luật không chỉ là bước tiến quan trọng mà còn thay đổi cơ bản trong bài toán toàn cầu về di cư. Chúng tôi đưa ra Dự luật Rwanda nhằm ngăn chặn các nhóm di cư dễ bị tổn thương bất chấp nguy hiểm vượt biển và triệt phá đường dây buôn bán người của các nhóm tội phạm có tổ chức. Mục tiêu hiện tại của chúng tôi là tập trung tổ chức các chuyến bay đến Rwanda, và tôi khẳng định rằng không gì có thể cản trở chúng tôi thực hiện kế hoạch này và để bảo vệ tính mạng người di cư”.

Một ngày trước khi dự luật được thông qua, Thủ tướng Anh Sunak thông báo, chính phủ nước này đã đặt thuê máy bay thương mại và 500 nhân viên được đào tạo sẵn sàng hộ tống người di cư đến Rwanda với những chuyến bay sẽ khởi hành trong khoảng 10 đến 12 tuần nữa.

“Chúng tôi đã sẵn sàng. Các kế hoạch đã sẵn sàng và những chuyến bay này sẽ diễn ra dù có chuyện gì xảy ra. Không có tòa án nước ngoài nào có thể ngăn cản chúng tôi cất cánh các chuyến bay”, ông Rishi Sunak cho biết.

Trước đó, các cơ quan của Anh đã nỗ lực chuẩn bị các khâu hậu cần cho kế hoạch này. Các bước triển khai bao gồm: một sân bay dự phòng và các chuyến bay thương mại được lên kế hoạch cụ thể; địa điểm tạm giữ người di cư với sức chứa lên đến 2.200 người; 200 cán bộ phụ trách được đào tạo chuyên nghiệp sẵn sàng xử lý đơn yêu cầu; cơ quan tư pháp đã bố trí 25 phòng xét xử nhằm giải quyết các vụ án nhanh chóng và dứt khoát; Chính phủ Anh đã đào tạo 500 nhân viên nhằm hộ tống người nhập cư trái phép đến Rwanda, thêm 300 nhân viên sẽ được đào tạo trong vài tuần tới.

Việc thúc đẩy thông qua thành công dự luật Rwanda được coi là chiến thắng lập pháp quan trọng của phe bảo thủ. Bởi đây đây là một phần trong chính sách mà ông Sunak kỳ vọng có thể giúp đảng của ông giành được sự ủng hộ của những cử tri đang do dự trước cuộc bầu cử Nghị viện sắp tới.

Theo daibieunhandan

Chưa đầy 12 tiếng sau khi luật Rwanda Bill được Quốc hội Anh thông qua, một nhóm người xin tị nạn đã bắt đầu chạy trốn khỏi nơi ở của mình. Họ thà trở thành vô gia cư còn hơn bị đẩy đến Rwanda. Họ cũng đã hoàn toàn hết hy vọng về việc ở lại UK. 

Bộ Nội Vụ cho biết đã có trong tay một danh sách những người sẽ bị gửi đến Rwanda. Vào sáng thứ Ba tuần này, trên TikTok xuất hiện nhiều đoạn livestream về hàng trăm người xin tị nạn rải rác khắp UK, bày tỏ sự hoang mang trước tình huống hiện tại. Một số người nói rằng họ thà ra đường hoặc tự tử còn hơn bị gửi đến Rwanda. 

Một người xin tị nạn 23 tuổi ở London nói: "Tất cả mọi người đều hoảng loạn, nhưng họ sẽ không dễ gì tự giao nộp, họ không đi đâu, có luật thì họ cũng không đi".

Người xin tị nạn than khóc trên Tiktok

Hàng chục người trên TikTok khổ sở chia sẻ cảm giác của mình: "Không biết phải làm gì, không biết nên quyết định như thế nào, giải pháp duy nhất là trốn khỏi nơi cư trú...thà ngủ bờ bụi, thà trốn chui trốn nhủi còn hơn đến Rwanda. Ai cũng căng như dây đàn, mọi người đều phát ốm". 

Hầu hết người xin tị nạn đều không thể liên hệ với nhân viên Bộ Nội Vụ, cũng không thể liên hệ luật sư. Một người nói: "Ít nhất ở UK vẫn an toàn, kể cả khi không có chỗ ở hay thành vô gia cư thì ở đây vẫn an toàn...Tôi cực khổ đến đây để được sống cuộc sống bình thường, để được tự do dân chủ, vậy mà...giờ đây tôi hoàn toàn tuyệt vọng".

Một thanh niên 18 tuổi nói: "Tôi sẽ không bao giờ đi Rwanda, tôi thà kết liễu ở đây".

"Thà ngủ bờ bụi ở Bỉ hay Pháp còn hơn đến Rwanda, nơi đó không an toàn. Dù Rwanda có an toàn, thì nó cũng gần Eritrea, nơi mà tôi đã trốn chạy. Xin hãy lên tiếng giùm chúng tôi, xin hãy giúp chúng tôi, chúng tôi không muốn đến Rwanda", một người than khóc.

Không gì có thể cản trở chuyến bay đến Rwanda

Việc thông qua Dự luật vào ngày 22/4 vừa qua đồng nghĩa với việc Chính phủ Anh tiến rất gần tới việc thực hiện các chuyến bay đưa người di cư đến Rwanda, và tiên phong trong giải quyết vấn đề về di cư trái phép trên toàn cầu.

Chính phủ Anh đã lên kế hoạch chi tiết đảm bảo chuyến bay đầu tiên đến Rwanda có thể thực hiện trong vòng 10 - 12 tuần tới; và tiếp tục tổ chức các chuyến bay tương tự nối tiếp.

Đạo luật mang tính bước ngoặt này đồng nghĩa với việc Vương quốc Anh, bao gồm các Tòa án và cơ quan xét xử của Anh, công nhận Rwanda là quốc gia an toàn cho mục đích tái định cư.

Quy định mới này sẽ gỡ bỏ rào cản về pháp lý nhằm trì hoãn hoặc cản trở việc đưa người sang Rwanda với lý do đất nước này không an toàn, hoặc hồi hương các cá nhân về một đất nước không an toàn sau khi được đưa đến Rwanda – hay còn gọi là quy định về hồi hương.

Dự luật nêu rõ Nghị viện Anh là cơ quan có thẩm quyền và có quyền quyết định tính pháp lý của một Luật mới mà không bị ràng buộc bởi luật pháp quốc tế. Các Bộ trưởng có thể cân nhắc tuân thủ hay không các phán quyết tạm thời từ Tòa án Nhân quyền Châu Âu, ví dụ như Điều 39.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Anh James Cleverly khẳng định: “Đây là bước tiến pháp lý quan trọng để tiếp tục triển khai kế hoạch Rwanda và trục xuất những cá nhân không có quyền sinh sống hợp pháp tại Anh. Cách duy nhất để ngăn chặn nhập cư trái phép bằng thuyền hơi vào Anh là xóa bỏ động lực nhập cư bằng cách đưa ra thông điệp rõ ràng rằng: nếu bạn vào Anh bất hợp pháp, bạn sẽ không được phép ở lại.”

Thủ tướng Anh Rishi Sunak tuyên bố rằng: “Việc thông qua đạo luật không chỉ là bước tiến quan trọng mà còn thay đổi cơ bản trong bài toán toàn cầu về di cư. Chúng tôi đưa ra Dự luật Rwanda nhằm ngăn chặn các nhóm di cư dễ bị tổn thương bất chấp nguy hiểm vượt biển và triệt phá đường dây buôn bán người của các nhóm tội phạm có tổ chức. Mục tiên hiện tại của chúng tôi là tập trung tổ chức các chuyến bay đến Rwanda, và tôi khẳng định rằng không gì có thể cản trở chúng tôi thực hiện kế hoạch này và để bảo vệ tính mạng người di cư.”

Chính phủ Anh đã sẵn sàng triển khai chuyến bay đầu tiên và các cơ quan đang nỗ lực lên kế hoạch thực hiện mục tiêu này. Các bước triển khai bao gồm: Một sân bay dự phòng và các chuyến bay thương mại được lên kế hoạch cụ thể; Địa điểm tạm giữ người di cư với sức chứa lên đến 2.200 người; 200 cán bộ phụ trách được đào tạo chuyên nghiệp sẵn sàng xử lý đơn yêu cầu; Cơ quan tư pháp đã bố trí 25 phòng xét xử nhằm giải quyết các vụ án nhanh chóng và dứt khoát; Chính phủ Anh đã đào tạo 500 nhân viên nhằm hộ tống người nhập cư trái phép đến Rwanda, thêm 300 nhân viên sẽ được đào tạo trong vài tuần tới.

Các biện pháp này cùng với những thay đổi tại Rwanda kể từ mùa hè năm 2022 cho phép Chính phủ Anh thực hiện chính sách, phát triển kế hoạch quy mô lớn hơn nhằm ngăn chặn nhập cư trái phép bằng thuyền hơi.

Dự luật sẽ là một trong những đạo luật cứng rắn nhất mà Vương quốc Anh từng ban hành, và được xây dựng dựa trên Hiệp ước Anh - Rwanda, thể hiện khả năng bảo vệ và cam kết tái định cư của Chính phủ Rwanda theo Hiệp ước đã ký.

Dự luật dự kiến sẽ nhận được sự đồng thuận của Quốc vương Anh trong vài ngày tới.

Chính phủ Anh đã hợp tác với các đối tác quốc tế nhằm ngăn chặn hơn 26.000 lượt vượt biển vào năm ngoái, cũng như triệt phá 82 nhóm tội phạm có tổ chức kể từ tháng 7/2020.

Viethome (theo ITV News)

Ngày 23/4, Liên Hợp Quốc và Hội đồng Châu Âu đã đồng loạt yêu cầu chính phủ Anh 'xem xét lại kế hoạch' trục xuất người di cư đến Rwanda, chỉ vài giờ sau khi dự luật này được thông qua tại Quốc hội Anh.

Trong một thông cáo, Liên Hợp Quốc yêu cầu chính phủ Anh xem xét lại Dự luật Rwanda để tránh tạo ra “một tiền lệ nguy hiểm” trên thế giới. Cao ủy Liên Hợp Quốc về Nhân quyền Volker Türk và Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn Filippo Grandi đã kêu gọi Thủ tướng Rishi Sunak đưa ra những biện pháp thiết thực hơn để chống lại dòng người di cư và tị nạn, dựa trên cơ sở hợp tác và tôn trọng nhân quyền quốc tế.

Thủ tướng Anh Rishi Sunak trong cuộc họp báo ở London, ngày 22 tháng 4 năm 2024, trước cuộc bỏ phiếu về dự luật cho phép đưa người nhập cư trái phép vào nước này tới Rwanda. Ảnh: France Info

Ông Volker bày tỏ lo ngại khi Dự luật Rwanda sẽ “làm suy yếu nghiêm trọng nền pháp quyền ở Vương quốc Anh” và hạn chế phạm vi bảo vệ nhân quyền ở nước này cũng như trên thế giới. Về phần mình, ông Grandi nhấn mạnh Dự luật mới của chính phủ Anh nhằm mục đích trì hoãn trách nhiệm bảo vệ người tị nạn và làm suy yếu sự hợp tác quốc tế.

Tương tự như vậy, ngày 23/4, người đứng đầu cơ quan nhân quyền của Hội đồng Châu Âu, Michael O'Flaherty cũng kêu gọi chính phủ Anh xem xét lại kế hoạch trục xuất người di cư đến Rwanda. Ông Michael cho rằng Anh nên kiềm chế trục xuất người đến Rwanda và nghiên cứu lại dự luật để tránh vi phạm luật pháp.

Trước đó vào sáng sớm 23/4, Quốc hội Anh đã bỏ phiếu phê chuẩn dự luật cho phép đưa người nhập cư trái phép vào nước này tới Rwanda trong thời gian chờ xem xét đơn xin nhập cư của họ. Thủ tướng Anh cho biết chính phủ nước này đã đặt thuê máy bay thương mại và 500 nhân viên được đào tạo sẵn sàng hộ tống người di cư đến Rwanda với những chuyến bay sẽ khởi hành trong khoảng 10 đến 12 tuần nữa.

“Chúng tôi đã sẵn sàng. Các kế hoạch đã sẵn sàng và những chuyến bay này sẽ diễn ra dù có chuyện gì xảy ra. Không tòa án nước ngoài nào có thể ngăn cản chúng tôi cất cánh các chuyến bay”, Thủ tướng Anh, Rishi Sunak cho biết.

Đây là một phần trong chính sách mà ông Sunak kỳ vọng có thể giúp đảng Bảo thủ của ông giành được sự ủng hộ của những cử tri đang do dự trước cuộc bầu cử sắp tới. Dự kiến, Vua Charles III sẽ thông qua dự luật mới vào cuối tuần này, trước khi dự luật chính thức được ban hành.

Theo VOV

Nửa đêm ngày hôm qua, Thượng viện Anh đã thông qua Dự luật Rwanda. Trước đó, ông Rishi Sunak đã kiên quyết tuyên bố rằng ông sẽ chờ, chờ tới nửa đêm, để chứng kiến thời khắc chính sách này trở thành luật. 

Trong bài diễn văn hùng hồn của mình, ông đã nhắc đến 2 nhóm người di cư mà Vương quốc Anh muốn trục xuất nhất, đó là người Albani và người Việt Nam. 

Bởi vì 1/3 người đến Anh bất hợp pháp là người Albani. Chính phủ Anh đã đạt được thỏa thuận với chính phủ Albani nhằm giảm 90% người di cư từ quốc gia này đến Anh. Và quả thật năm ngoái số lượng thuyền di cư đã giảm 1/3. 

Tuy nhiên ngay khi số lượng người nhập cư Albani giảm thì bọn buôn người nhanh chóng chuyển hướng sang người nhập cư Việt Nam. Kết quả là số lượng người nhập cư Việt Nam đã tăng gấp 10 lần. 

Nhưng nhờ những kinh nghiệm từ cuộc chiến với người Albani, ông Sunak tin rằng ông sẽ thành công tương tự trong việc ngăn chặn người Việt Nam. Vào ngày 17/4 vừa qua, đại diện của chính quyền VIệt Nam, ông Phó Cục trưởng Cục quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an, Đại tá Vũ Văn Hưng và Thứ trưởng Bộ Nội vụ Anh phụ trách phòng chống di cư bất hợp pháp, Michael Tomlinson đã ký Tuyên bố chung về hợp tác phòng chống di cư bất hợp pháp, khuyến khích người Việt hồi hương.

Quan chức VN đã đến 2 trung tâm tạm giữ người xin tị nạn là Western Jet Foil và Manston, để quan sát hoạt động của Lực lượng Biên phòng ở tuyến đầu trong việc ngăn chặn thuyền nhỏ.

Nhưng chính quyền Anh không thể cứ tiếp tục đối phó với sự thay đổi chiến thuật của các băng nhóm buôn người, cách tốt nhất là phải dập tắt ham muốn đi Anh ngay từ gốc rễ. Phải cho người VN thấy rằng nước Anh không màu hồng, họ sẽ chẳng thể nào kiếm tiền nếu đến Anh bất hợp pháp. Và Luật Rwanda chính là cách tiếp cận thẳng thắn giúp người Việt nhìn thấy rõ họ sẽ uổng phí tiền vay mượn trong vô ích. Bởi vì "SẼ KHÔNG MỘT NGƯỜI TỊ NẠN NÀO ĐƯỢC QUAY TRỞ LẠI ANH".  

Sẽ không tòa án quốc tế nào có thể can thiệp vào chuyến bay trục xuất. Sẽ không có "nếu, nhưng". Để đẩy nhanh việc trục xuất, chính quyền Sunak đã tăng sức chứa của trại tạm giam chờ trục xuất lên 2,200 người. Thêm 200 nhân viên được thuê để xử lý hồ sơ. Thêm 25 phòng xử án và 150 thẩm phán, đủ sức cung cấp 5,000 ngày xử án. Hiện Bộ Nội Vụ đã có 500 nhân viên được huấn luyện để hộ tống người xin tị nạn đến Rwanda, và thêm 300 nhân viên nữa sắp hoàn thành tập huấn. 

Thủ tướng Anh khẳng định rằng chuyến bay trục xuất đầu tiên sẽ diễn ra trong 10-12 tuần tới. Điều này là trễ 2 năm so với kế hoạch, nhưng "muộn còn hơn không".

Viethome (theo GOV)

Nỗ lực mới nhất của Thủ tướng Anh Rishi Sunak trong việc gửi những người nhập cư bất hợp pháp đến Rwanda đã vượt qua trở ngại cuối cùng khi Quốc hội thông qua dự luật trên vào sáng sớm 23/4, chỉ vài giờ sau khi ông Sunak công bố chuyến bay đầu tiên chở những người xin tị nạn tại Anh đến quốc gia Đông Phi này.

Những tranh cãi giữa các nhà lập pháp Anh đã khiến dự luật trên bị đình trệ trong hai tháng qua, và cuối cùng, sự bế tắc này đã được khơi thông ngay sau nửa đêm 22/4 khi Thượng viện Anh chấp thuận thông qua dự luật mà không cần bổ sung những điều chỉnh mà cơ quan này đưa ra trước đó. Dự kiến, Vua Charles III sẽ thông qua dự luật này vào cuối tuần này, trước khi dự luật chính thức được ban hành.

Hồi tháng 12 năm ngoái, Hạ viện Anh cũng đã thông qua Dự luật Rwanda.

Ngày 22/4 vừa qua, Thủ tướng Rishi Sunak thông báo chuyến bay đầu tiên chở những người xin tị nạn tại Anh đến Rwanda sẽ khởi hành sau 10-12 tuần nữa. Theo ông Sunak, Chính phủ Anh đã đặt thuê máy bay thương mại và 500 nhân viên được đào tạo đã sẵn sàng hộ tống người di cư đến Rwanda. Đây là một phần trong chính sách mà ông kỳ vọng có thể giúp đảng Bảo thủ của ông giành được sự ủng hộ của những cử tri đang do dự trước cuộc bầu cử sắp tới.

Hình ảnh một chuyến bay trục xuất vào tháng 6/2022.

Hàng chục nghìn người di cư từ nhiều nước đang có chiến tranh hoặc nghèo đói triền miên ở châu Á, Trung Đông và châu Phi đã vượt biên trái phép vào Anh thông qua eo biển Manche trong vài năm gần đây. Ngăn chặn dòng người nhập cư trái phép này là mục tiêu hàng đầu của chính phủ thuộc đảng Bảo thủ.

Tuy nhiên, những người phản đối cho rằng kế hoạch trục xuất người xin tị nạn đến Rwanda là vô nhân đạo và Rwanda không phải là điểm đến an toàn. Dự luật này được công bố lần đầu tiên vào tháng 4/2022 và mặc dù Anh đã chi hàng triệu bảng cho Rwanda, nhưng chưa có một chuyến bay nào được thực hiện.

Sau khi Tòa án tối cao Anh phán quyết kế hoạch này là “bất hợp pháp” vào tháng 11/2023, chính phủ của Thủ tướng Sunak đã tìm cách thay đổi phán quyết này bằng cách nâng cấp thỏa thuận giải quyết vấn đề người tị nạn giữa London và Kigali lên thành một hiệp ước vào tháng 12/2023. Rwanda cam kết không bao giờ gửi trả bất kỳ người xin tị nạn nào trở lại đất nước mà họ xuất phát ban đầu.

Theo TTXVN

Một phụ nữ Việt Nam mang thai được cáng đi khi chiếc thuyền chở bà cùng 60 người khác đang tìm cách vượt eo biển Manche từ thành phố cảng Calais của Pháp để đến Anh vào ngày 1/4/2021

Chính phủ Anh đang nỗ lực thông qua Dự luật Rwanda để đưa người nhập cư trái phép sang Rwanda – một quốc gia ở Trung Phi.

Nỗ lực này đang được tái khởi động sau khi con số người tị nạn vượt biển vào Anh tăng đột biến trong ba tháng đầu năm 2024, trong đó người Việt chiếm số lượng đông nhất.

Bất kỳ ai “vào Vương quốc Anh bất hợp pháp” sau ngày 1/1/2022 đều có thể bị đưa đến Rwanda, không giới hạn số lượng. Câu hỏi được đặt ra là di dân bất hợp pháp người Việt và các nước khác có thật sự đối diện nguy cơ bị đưa đến Rwanda hay không và khi nào?

Dự luật Rwanda là gì?

Chính phủ Anh đã thảo ra một thỏa thuận 5 năm với Rwanda - một quốc gia nhỏ không giáp biển ở khu vực Trung Phi - cách Vương quốc Anh 6.500 km.

Theo đó, người tị nạn trái phép vào Anh sẽ được đưa đến Rwanda và Anh sẽ trả các khoản tiền lớn cho quốc gia châu Phi.

Đơn xin tị nạn của di dân sẽ được xử lý tại Rwanda. Nếu được duyệt, họ có thể được cấp quy chế tị nạn và được phép ở lại Rwanda. Nếu không, họ có thể nộp đơn xin định cư ở Rwanda với lý do khác hoặc xin tị nạn ở một "nước thứ ba an toàn" khác.

Không một người xin tị nạn nào có thể nộp đơn xin quay trở lại Vương quốc Anh.

Đã có di dân nào bị đưa đến Rwanda?

Chưa có người xin tị nạn nào được đưa đến Rwanda. Chuyến bay đầu tiên dự kiến khởi hành vào tháng 6/2022 nhưng đã bị hủy vì những vấn đề pháp lý.

Thủ tướng Anh Rishi Sunak đã nhiều lần cho biết các chuyến bay sẽ cất cánh vào mùa xuân năm nay (tháng 3, 4, 5) nhưng không nêu rõ ngày cụ thể.

Các vụ kiện khiến chuyến bay đầu tiên đưa di dân đến Rwanda đã bị hủy vào phút chót hồi tháng 6/2022

Rwanda có an toàn cho người tị nạn?

Tháng 11/2023, Tòa án Tối cao Vương quốc Anh đã ra phán quyết rằng kế hoạch Rwanda là bất hợp pháp.

Tòa lập luận rằng kế hoạch này có thể đặt những người thực sự cần/muốn tị nạn vào nguy cơ bị trục xuất về nước, nơi họ có thể phải đối mặt với sự bức hại.

Điều này vi phạm Công ước châu Âu về Nhân quyền (ECHR), trong đó cấm tra tấn và đối xử vô nhân đạo. Vương quốc Anh là một bên ký kết ECHR.

Phán quyết cũng viện dẫn những lo ngại về hồ sơ nhân quyền kém cỏi của Rwanda và cách đối xử nước này đối với người tị nạn.

Các thẩm phán cho biết vào năm 2021, chính phủ Anh chỉ trích Rwanda về "các vụ giết người phi pháp, tử vong khi bị giam giữ, cưỡng bức mất tích và tra tấn".

Các thẩm phán cũng nhấn mạnh một sự việc xảy ra vào năm 2018, khi cảnh sát Rwanda nổ súng vào những người tị nạn biểu tình.

>Người dân Rwanda đang cầu nguyện tại thủ đô Kigali

Dự luật Rwanda có gì?

Sau phán quyết của Tòa án Tối cao, Chính phủ Anh đã đưa ra một dự luật nhằm nêu rõ trong luật pháp Anh rằng Rwanda là một quốc gia an toàn.

Dự luật Rwanda - phải được cả hai viện của Quốc hội thông qua – yêu cầu các tòa án bỏ qua các phần quan trọng của Đạo luật Nhân quyền, một bước đi nhằm tránh né phán quyết của Tòa án Tối cao.

Dự luật này cũng buộc các tòa án phải bỏ qua các luật khác của Anh hoặc các quy tắc quốc tế - chẳng hạn Công ước về người tị nạn quốc tế - vốn cản trở việc trục xuất tới Rwanda.

Một số nghị sĩ chỉ trích dự luật này, cho rằng nó vi phạm luật pháp quốc tế. Những người khác lại cho rằng nó chưa đủ răn đe.

Dự luật đã được Hạ viện thông qua vào ngày 17/1, bất chấp sự phản đối của một số nghị sĩ Đảng Bảo thủ.

Dự luật được kỳ vọng sẽ được thông qua trong tuần này - với đa số phiếu đủ để có thể lật ngược các sửa đổi của Thượng viện.

Các tổ chức từ thiện hỗ trợ người xin tị nạn có kế hoạch khởi động các vụ kiện chống lại kế hoạch của chính phủ "càng nhanh càng tốt".

Hiệp ước mới với Rwanda nói gì?

Chính phủ Anh cũng đã ký một hiệp ước di cư mới với Rwanda.

Bộ trưởng Nội vụ James Cleverley cho biết hiệp ước này đảm bảo rằng bất kỳ ai được đưa đến Rwanda đều sẽ không có nguy cơ bị trả về quê hương.

Hiệp ước nêu rõ rằng một ủy ban giám sát độc lập mới sẽ đảm bảo Rwanda tuân thủ các nghĩa vụ của mình và các thẩm phán Anh sẽ được đưa vào quy trình kháng cáo mới.

Kế hoạch Rwanda sẽ tốn bao nhiêu tiền?

Chính phủ Anh đã trả 240 triệu bảng (khoảng 7.600 tỷ đồng) cho Rwanda vào cuối năm 2023.

Tuy nhiên, tổng số tiền thanh toán ít nhất là 370 triệu bảng (11.730 tỷ) trong vòng 5 năm, theo Văn phòng Kiểm toán Quốc gia.

Nếu hơn 300 người được chuyển đến Rwanda, Vương quốc Anh sẽ trả một khoản tiền 120 triệu bảng (3.800 tỷ) để giúp thúc đẩy nền kinh tế nước này, với khoản thanh toán thêm là 20.000 bảng (634 triệu đồng) với mỗi cá nhân bị chuyển đến.

Ngoài ra, mỗi người được đưa đến Rwanda sẽ được trả tới 150.000 bảng Anh (4,8 tỷ đồng).

Những con số này sẽ không được trả đối với bất kỳ ai chọn đến Rwanda một cách tự nguyện.

Các số liệu chính thức được công bố trước đây cho thấy việc đưa mỗi cá nhân sang nước thứ ba sẽ tốn kém hơn 63.000 bảng Anh (2 tỷ đồng) so với việc giữ họ ở Anh.

Thủ tướng Rishi Sunak tuyên bố rằng kế hoạch của Rwanda sẽ "tiết kiệm cho chúng ta hàng tỷ bảng Anh về lâu dài theo đúng nghĩa đen," nhưng không giải thích các con số.

Hệ thống tị nạn của Vương quốc Anh tiêu tốn gần 4 tỷ bảng (127.000 tỷ đồng) mỗi năm, bao gồm tiền lưu trú khoảng 8 triệu bảng (253 tỷ đồng) mỗi ngày.

Tổng thống Rwanda Paul Kagame đã đề nghị trả lại số tiền mà Anh đã chuyển nếu không có người xin tị nạn nào được đưa đến đây.

Theo BBC Tiếng Việt

Theo phóng viên TTXVN tại Anh và châu Phi, hãng hàng không quốc gia RwandAir của Rwanda đã từ chối đề nghị của Anh về việc vận chuyển người xin tị nạn tại Anh đến quốc gia châu Phi này.

Người di cư được lực lượng biên phòng Anh áp giải về cảng Dover khi đang tìm cách vượt biên trái phép vào Anh qua Eo biển Manche, ngày 6/3/2023. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Tờ Financial Times đưa tin vào cuối năm 2023, Chính phủ Anh đã tiếp cận RwandAir để triển khai một phần trong kế hoạch đưa người nhập cư bất hợp pháp vào Anh đến Rwanda của Thủ tướng Rishi Sunak. Tuy nhiên, RwandAir đã từ chối đề xuất của Anh vì lo sợ bị tổn hại đến thương hiệu của mình.

RwandAir, thuộc sở hữu hoàn toàn của Chính phủ Rwanda, bắt đầu mở rộng hoạt động tại Anh vào năm 2023 và từ cuối tháng 4 này sẽ khai thác các chuyến bay thương mại hàng ngày từ sân bay London Heathrow đến thủ đô Kigali.

Thông tin về việc RwandAir từ chối vận chuyển người xin tị nạn tại Anh được công bố khi Tổng thống Rwanda Paul Kagame đang có chuyến thăm London. Trong khuôn khổ cuộc gặp ngày 9/4 tại London, Thủ tướng Anh Sunak và Tổng thống Rwanda Kagame cho biết đang mong chờ những chuyến bay đầu tiên theo kế hoạch trục xuất những người xin tị nạn từ Anh đến Rwanda khởi hành vào mùa Xuân.

Do đó, quyết định của RwandAir đang càng gây thêm khó khăn cho kế hoạch đưa người di cư trái phép đến Rwanda của Chính phủ Anh trong bối cảnh cho đến nay, một số hãng vận tải thương mại từng được Anh và chính phủ các nước châu Âu sử dụng cho các chuyến bay trục xuất cũng đã từ chối tham gia kế hoạch của Anh.

Hãng hàng không Privilege Style, có trụ sở tại Mallorca, Tây Ban Nha, từng ký hợp đồng khai thác các chuyến bay đến Kigali vào năm 2022 với Bộ Nội vụ Anh, nhưng trước áp lực từ các tổ chức từ thiện, hãng này đã dừng hợp đồng. AirTanker, một hãng hàng không thuê chuyến của Anh có hợp đồng với Bộ Quốc phòng Anh, đã từ chối bình luận về thông tin đang đàm phán với Bộ Nội vụ Anh về các chuyến bay đến Rwanda. Tuy nhiên, vào tháng 6/2022, AirTanker cho biết họ không có kế hoạch khai thác các chuyến bay đến Rwanda.

Chính phủ của Thủ tướng Sunak hiện vẫn hy vọng dự luật đưa người nhập cư trái phép từ Anh đến Rwanda sẽ được Hạ viện nước này thông qua vào cuối tháng 4 này và các chuyến bay sẽ cất cánh vào mùa Xuân.

Theo Bộ Nội vụ Anh, chỉ trong ngày 9/4 có 82 người di cư vượt qua eo biển Manche trên những chiếc thuyền nhỏ để vào Anh, nâng tổng số người vượt biển trái phép vào Anh từ đầu năm đến nay lên con số kỷ lục là 5.517 người.

Hữu Tiến - Hoàng Minh (TTXVN)

Theo phóng viên TTXVN tại London, Hạ viện Anh vào tối 18/3 (theo giờ địa phương) lại một lần nữa không thông qua dự luật Rwanda sau khi chính phủ của nước này sửa đổi một số nội dung của dự luật. Động thái mới này sẽ gây khó khăn cho việc triển khai kế hoạch chuyển người nhập cư trái phép vào Anh bằng đường biển đến quốc gia châu Phi.

Hạ viện Anh. 

Mặc dù dự luật Rwanda đã được chính phủ của Thủ tướng Rishi Sunak sửa đổi 10 nội dung so với bản đệ trình trước đó, nhưng điều này vẫn chưa làm hài lòng các nghị sĩ.

Dự luật sửa đổi nhận được 328 phiếu chống và 250 phiếu thuận trong cuộc bỏ phiếu, đồng thời các nghị sĩ cũng yêu cầu dự luật cần bổ sung một điều khoản theo đó văn bản luật này cần “tuân thủ đầy đủ luật pháp trong nước và quốc tế”.

Trước thất bại này, vào năm 2023, Tòa án tối cao Anh đã ra phán quyết cho rằng kế hoạch chuyển người xin tị nạn đến Rwanda của Chính phủ Anh là bất hợp pháp vì những người xin tị nạn có thể bị đưa trở lại quê hương và sự an toàn của họ bị đe dọa.

Chính phủ của ông Sunak sau đó đã tìm cách thay đổi phán quyết trên bằng việc nâng cấp thỏa thuận giải quyết vấn đề người tị nạn giữa London và Kigali lên thành một hiệp ước vào tháng 12/2023, đồng thời Rwanda cam kết không bao giờ gửi trả bất kỳ người xin tị nạn nào trở lại đất nước mà họ xuất phát ban đầu.

Sau khi bị Hạ viện bác bỏ, dự luật Rwanda sẽ được chuyển đến Thượng viện vào ngày 20/3 để tiếp tục điều chỉnh và có thể lại một lần nữa được đệ trình lên Hạ viện vào cuối tuần này hoặc sau kỳ nghỉ lễ Phục sinh để xem xét.

Nếu dự luật được thông qua, dự kiến một nhóm đầu tiên gồm 150 người xin tị nạn sẽ được chuyển đến các cơ sở tiếp nhận tại Rwanda.

Theo TTXVN

Thỏa thuận mới được London và Kigali ký kết giống với chính sách hỗ trợ tài chính hiện nay của Chính phủ Anh, cung cấp số tiền 3.000 bảng cho những người bị bác đơn xin tị nạn.

Lực lượng cứu hộ Anh giải cứu người di cư vượt biển.

Theo phóng viên TTXVN tại London, chính phủ Anh cho biết sẽ hỗ trợ những người bị bác đơn xin tị nạn khoản tiền 3.000 bảng để chuyển đến Rwanda thay vì ở lại Anh theo kế hoạch do chính phủ Thủ tướng Rishi Sunak mới đưa ra nhằm giảm bớt căng thẳng cho hệ thống di cư của Anh.

Chương trình chi trả tiền này tách biệt với hiệp ước được ký giữa London và Kigali năm 2023, theo đó những người đến Anh bất hợp pháp có thể bị đưa đến Rwanda.

Tuy nhiên, kế hoạch của London đưa người đến quốc gia châu Phi này đã bị trì hoãn do những thách thức pháp lý chưa được giải quyết và chi phí liên quan ngày càng tăng.

Thỏa thuận mới được London và Kigali ký kết giống với chính sách hỗ trợ tài chính hiện nay của Chính phủ Anh, cung cấp số tiền 3.000 bảng cho những người bị bác đơn xin tị nạn, người nước ngoài phạm tội và những người di cư khác trở về quê hương của họ.

Điểm khác biệt là theo thỏa thuận mới, người bị bác đơn xin tị nạn chỉ được nhận tiền khi đồng ý đến ở Rwanda.

Năm 2023, Chính phủ Anh đã bác hàng chục nghìn đơn xin tị nạn. Dù đơn bị bác nhưng chính phủ cũng không được phép đưa người trở về các quốc gia bị tàn phá do xung đột.

Điều này đồng nghĩa rằng chính phủ phải chi trả cho nhiều chi phí phát sinh, như chi phí cung cấp chỗ ở tạm thời cho người di cư trong khách sạn, vốn đã tăng lên 8 triệu bảng mỗi ngày vào năm 2023.

Thủ tướng Rishi Sunak đã coi chống di cư bất hợp pháp là 1 trong 5 cam kết quan trọng trước bầu cử của ông, trong đó kế hoạch đưa người di cư đến Rwanda hoặc một quốc gia thứ 3 an toàn là mấu chốt trong chiến lược này.

Viethome (theo ITV News)

Theo phóng viên TTXVN tại London, Anh chỉ có khoảng 700 nơi giam giữ những người di cư bất hợp pháp, ít hơn nhiều so với mức cần thiết nếu thực hiện đúng quy định trong chính sách di cư của Thủ tướng Rishi Sunak.

Người di cư bất hợp pháp di chuyển từ Pháp vào Anh qua eo biển Manche. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Đạo luật Di cư bất hợp pháp quy định trục xuất bất kỳ người nào đến Anh mà không có sự cho phép rõ ràng của Chính phủ, và trước khi bị trục xuất, họ sẽ bị giam giữ tới 28 ngày. Tuy nhiên, điều khoản này vẫn chưa có hiệu lực vì Chính phủ chưa giải quyết được các thách thức pháp lý đối với kế hoạch đưa người di cư đến Rwanda, vốn là phần cốt lõi trong chính sách chống nhập cư mới.

Tính toán cho thấy, nếu Chính phủ bắt đầu giam giữ người di cư từ tháng 4 thì sẽ cần ít nhất 2.000 chỗ trong các trung tâm giam giữ vào cuối tháng này. Theo dữ liệu chính thức theo dõi số lượng người nhập cư đến bằng thuyền nhỏ vào năm 2023, thì đến tháng 9, con số này sẽ tăng lên 5.400 chỗ.

Các chuyên gia về di cư cho biết các địa điểm giam giữ mới trong kế hoạch, bao gồm Campsfield ở Oxfordshire, Haslar ở Hampshire và Bexhill ở Sussex, còn nhiều năm nữa mới đi vào hoạt động. Họ cảnh báo việc thiếu nơi giam giữ có thể sẽ dẫn đến việc hàng nghìn người biến mất khỏi nơi tị nạn nếu chính sách trục xuất sang Rwanda trở thành luật, gây ra tình trạng vô gia cư và bị các nhóm tội phạm bóc lột. Số liệu cho thấy Bộ Nội vụ Anh đã mất liên lạc với 32% trong số 17.000 người đã rút đơn xin nhập cư vào tháng 9/2023.

Thủ tướng Sunak đã đưa mục tiêu “ngăn chặn nhập cư bằng thuyền nhỏ” là một trong 5 cam kết trước bầu cử của mình và kế hoạch đưa người di cư đến Rwanda hoặc một quốc gia thứ 3 an toàn khác là điểm mấu chốt trong kế hoạch di cư của ông. Chính phủ Anh đã đưa lên mạng các địa điểm lưu trú mới cho người xin tị nạn trong những năm gần đây, bao gồm sà lan Bibby Stockholm và doanh trại quân đội Wethersfield. Tuy nhiên, hiện tại không thể giam giữ người tại những địa điểm này vì đây không phải là địa điểm giam giữ được chỉ định chính thức và không có cơ sở hạ tầng cần thiết.

Bộ trưởng Nội vụ James Cleverly có quyền biến những địa điểm này thành nơi giam giữ, nhưng các chuyên gia di cư cho biết sẽ rất khó để cung cấp cơ sở vật chất và nhân sự cần thiết. Các cơ sở giam giữ hiện tại đã phải giảm công suất trong năm qua do thiếu nhân viên và nguồn lực.

Một người phát ngôn của Chính phủ cho biết: “Các trung tâm trục xuất người nhập cư đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát biên giới và chúng tôi đang nỗ lực xây dựng các địa điểm tại Campsfield và Haslar như một ưu tiên nhằm giúp đảm bảo chúng tôi đối phó hiệu quả với những người ở đây bất hợp pháp”.

Theo TTXVN

Phòng Kiểm toán Quốc gia cho biết kế hoạch Rwanda của chính quyền Rishi Sunak có thể tiêu tốn đến 500 triệu bảng, bao gồm chi phí cho mỗi người tị nạn được gửi tới Rwanda là 170,000 bảng. 

Hiện tại, Bộ Nội Vụ vẫn không chịu nói rõ họ phải trả thêm bao nhiêu tiền cho Rwanda, ngoài khoản tiền 290 triệu bảng đã được xác nhận. Theo điều tra độc lập của Phòng Kiểm toán Quốc gia, kế hoạch Rwanda có thể tiêu tốn của người đóng thuế tới 500 triệu bảng, bao gồm chi phí cho mỗi người tị nạn là 170,000 bảng. 

Thủ tướng Anh được cho là đang sa lầy với Kế hoạch Rwanda.

Trước mắt chính phủ đã chi trả cho Rwanda 220 triệu bảng để phát triển kinh tế, dù chưa có chuyến bay nào được triển khai. Thêm 50 triệu bảng nữa cũng đã được phê chuẩn để trả cho Rwanda trong năm tới. Và năm 2025, 2026, chính phủ cũng đều phải trả mỗi năm 50 triệu bảng, khiến tổng chi phí sơ bộ đã lên tới 370 triệu bảng. 

Chưa hết, một khi 300 người nhập cư đầu tiên được đưa tới ổn định ở Rwanda, chính phủ sẽ phải chi tiếp 120 triệu bảng nữa cho quốc gia này, nâng tổng chi phí lên tới 490 triệu bảng. 

Vẫn chưa xong, với mỗi người xin tị nạn được tổ chức sinh sống ở đây, chính phủ sẽ phải tốn thêm £20,000.

Ngoài ra, Bộ Nội Vụ sẽ phải đưa riêng cho chính quyền Rwanda £151,000/mỗi người xin tị nạn. Đây được gọi là chi phí hội nhập cộng đồng, bao gồm chỗ ở, thực phẩm, chăm sóc y tế, giáo dục. Số tiền này sẽ được trải ra để sử dụng trong vòng 5 năm nếu người này ở lại Rwanda.

Còn nếu họ không muốn ở lại Rwanda, chính phủ Anh sẽ ngừng khoản thanh toán này, nhưng vẫn trả Rwanda khoản tiền £10,000 để sắp xếp cho họ đi nước khác (chẳng hạn về cố quốc).

Chính phủ Anh đã trả trước 20 triệu bảng tiền chi phí thủ tục và phí điều hành để chuẩn bị sẵn sàng đón những người đầu tiên. 

Ngoài ra Bộ Nội Vụ cũng đã phải bỏ ra 20 triệu bảng tiền chi phí phát sinh để thiết lập thỏa thuận với Rwanda, bao gồm chi phí làm luật và chi phí đào tạo, phí pháp lý, phí nhân viên... Con số này có thể tăng lên đến 28 triệu bảng vào cuối năm nay. 

Trong tương lai, ước tính chi phí cho mỗi người xin tị nạn bay tới Rwanda là £11,000. Đây là tiền xăng máy bay và tiền thuê chuyến bay riêng. 

Năm đầu tiên chính phủ phải chi ra 12.6 triệu bảng để đào tạo nhân viên hộ tống người nhập cư đến Rwanda. Những năm sau sẽ chi ra 1 triệu bảng cho hạng mục đào tạo này, cộng với 1 triệu bảng tiền phí nhân viên.

Hợp đồng ban đầu với Rwanda kéo dài 5 năm, đến tháng 4/2027. Việc thanh toán sẽ tiếp tục đến năm 2033. 

Sau khi nhìn thấy báo cáo của Phòng Kiểm toán Quốc gia, đảng Lao Động đã chỉ trích đây là một "scandal quốc thể" mà chính phủ đang cố che giấu. 

Rwanda cũng là một u nhọt chẳng khác gì Brexit. Sau khi Tòa án Tối cao Anh quốc bác bỏ Dự luật Rwanda, ông Sunak đang cố gắng chứng minh đây là một quốc gia an toàn, và đang thúc đẩy một hiệp ước với quốc gia này trong thời gian chờ Thượng Viện chỉnh sửa dự luật. 

Thủ tướng Anh vẫn khẳng định rằng kế hoạch Rwanda là hợp lý và khả thi, vì hiện tại mỗi ngày người đóng thuế đang phải chi trả hàng triệu bảng để chứa người nhập cư bất hợp pháp trong các khách sạn. 

Tuy nhiên các nhà phê bình cho rằng những con số ngày càng tăng chứng tỏ Rwanda chẳng khác nào một kế hoạch tống tiền người dân, nó vô nhân đạo và không hiệu quả. 

Còn Bộ Nội Vụ vẫn khẳng định rằng nếu không thông qua Kế hoạch Rwanda, chi phí cung cấp chỗ ở cho người xin tị nạn ở Anh sẽ lên tới 11 tỉ bảng mỗi năm, tính đến năm 2026. 

Viethome (theo ITV News)

4 người Rwanda đã được cấp quyền tị nạn tại Vương quốc Anh do lo ngại họ có thể bị áp bức tại Rwanda. Trong khi đó chính phủ Anh vẫn một mực khẳng định Rwanda là quốc gia an toàn để gửi người xin tị nạn tới.

Đây là 4 trường hợp mới được cấp quyền tị nạn tại UK, trước đó đã có 6 người Rwanda được cấp quyền tị nạn từ tháng 4/2022 đến tháng 9/2023. 

1 trong những người Rwanda này theo trường phái ủng hộ đảng đối lập do bà Victoire Ingabire Umuhoza ở Rwanda lãnh đạo. Anh này đã được cấp tị nạn tại Anh vào ngày 12/10/2023, ngay sau khi chính phủ Anh kháng cáo lên Tòa án Tối cao Anh, đòi công nhận Rwanda là quốc gia an toàn. 

Một báo cáo khác cho biết nguyên nhân khiến anh này xin tị nạn ở UK là vì sợ mình sẽ trở thành mục tiêu của chính quyền Tổng thống Paul Kagame sau khi một thành viên gia đình anh bị tình nghi có liên quan đến đảng đối lập. 

Hồi tuần trước, Thượng viện đã bỏ đa số phiếu chống lại Dự luật Rwanda. Trong một kết quả trái với mong muốn của chính phủ, Thượng viện đã bỏ 214 phiếu chống so với 171 phiếu thuận. Thượng viện cho rằng phải có các biện pháp bảo vệ trước khi Quốc hội quyết định Rwanda là nơi đủ an toàn để chuyển người tị nạn tới đó. 

Chính phủ Anh đã đồng ý ký kết một hiệp ước, đảm bảo bất cứ ai bị gửi đến Rwanda sẽ không bị trục xuất đến một quốc gia nào nữa, vì sợ họ sẽ rơi vào nguy hiểm. 

Hiệp ước này xuất phát từ việc Tòa án Tối cao Anh hồi năm ngoái cho rằng những người bị đưa đến Rwanda có thể tiếp tục bị trả lại quê hương của họ, nơi mà họ đã liều mạng chạy trốn vì lo ngại áp bức tra tấn. 

Viethome (theo Sky News)

Hồ Kivu, nằm giữa Rwanda và Cộng hòa Dân chủ Congo, mang vẻ đẹp yên bình, thơ mộng. Tuy nhiên, ít ai biết dưới lòng hồ chứa lượng khí mêtan cực độc, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người dân sống gần đó.

Hồ Kivu mang vẻ đẹp thơ mộng.

Lòng hồ không yên ả

Bao quanh bởi những vách đá hùng vĩ, hồ Kivu nép mình trong một thung lũng xanh trải dài giữa Rwanda và Cộng hòa Dân chủ Congo. Trên những chiếc thuyền nhỏ, ngư dân đánh bắt cá để kiếm sống. Khung cảnh đó tạo nên cảm giác yên tĩnh, thơ mộng.

Tuy nhiên, dưới bề mặt hồ lại ẩn chứa nhiều nguy hiểm. Hồ Kivu là một dị thường địa lý. Hồ nước này có nhiều tầng, trong đó tầng sâu nhất bão hòa carbon dioxide và mêtan tích tụ. Hai hồ có đặc điểm tương tự là hồ Nyos và hồ Monoun đều đã phun trào trong 50 năm qua. Chúng giải phóng đám mây khí độc có thể khiến bất kỳ người hoặc động vật nào hít phải bị ngạt thở.

Khi hồ Nyos (Cameroon), phun trào vào năm 1986, gần 2 nghìn người ngạt thở và 4 ngôi làng lân cận bị xóa sổ. Điều nguy hiểm hơn là hồ Kivu dài gấp 50 lần và sâu gấp hơn 2 lần hồ Nyos. Hàng triệu người đang sinh sống bên bờ của nó.

Hồ Kivu nằm dọc Thung lũng đới tách giãn Đông châu Phi, nơi rải rác những suối nước nóng đưa carbon dioxide và mêtan vào sâu trong lòng hồ.

Ông Sergei Katsev, chuyên gia nghiên cứu hồ nước ở Đại học Minnesota Duluth, cho biết: “Hồ Kivu có cấu trúc thẳng đứng phức tạp. Trong khi lớp nước trên cùng, chiếm khoảng 60m, hòa lẫn thường xuyên, phần còn lại của hồ phân tầng. Gần 300 km3 carbon dioxide và 58 km3 mêtan hòa tan lẫn với hydro sulfide độc, vẫn mắc kẹt ở đáy hồ. Chúng nằm ở độ sâu 259m dưới mặt nước”.

Những khí này có thể phát nổ trên bề mặt. Ông Philip Morkel, nhà sáng lập Hydragas Energy, tổ chức đang tìm kinh phí cho dự án khai thác mêtan từ hồ để sản xuất điện, cảnh báo: “Khi hồ đạt độ bão hòa 100%, nó sẽ phun trào ngay lập tức, trong khi hiện nay là hơn 60%. Hồ như một ấm nước sôi có vẻ bình thường cho tới khi bắt đầu sủi bọt”.

Theo ông Morkel, vụ phun trào của hồ Kivu sẽ rất thảm khốc. Hồ sẽ thải ra lượng carbon tương đương 2 - 6 giga tấn carbon vào khí quyển trong một ngày. Để so sánh, tổng lượng khí thải carbon dioxide trên toàn cầu hiện nay xấp xỉ 38 giga tấn mỗi năm.

Lượng khí phun trào đó sẽ lơ lửng bên trên hồ trong đám mây sương mù từ vài ngày tới vài tuần. Những sinh vật ở quanh hồ vào thời gian phun trào sẽ tử vong vì khí cực độc. Bất cứ ai ở trong đám mây sẽ chết chỉ sau một phút.

Đối mặt với thảm họa tiềm ẩn trên và mong muốn biến khí trong hồ thành nhiên liệu, Chính phủ Rwanda đã ủy quyền cho KivuWatt khai thác khí mêtan từ hồ. Khí này sau đó sẽ được chuyển hóa thành năng lượng cho mạng lưới điện toàn quốc.

Ông Martin Schmid, chuyên gia ở Viện Nghiên cứu nước và môi trường Thụy Sĩ, giải thích cơ chế hoạt động tương đối đơn giản. Họ lấy nước từ một độ sâu bất kỳ có nước giàu khí mêtan, sau đó tách nước với carbon dioxide và mêtan. Sau đó, nước đã khử khí được bơm trở lại hồ.

Với cách thức này, KivuWatt đã khai thác từ hồ 26 MW năng lượng cho mạng lưới điện Rwanda. Tổng công suất điện trên toàn quốc là 300 MW. Trước đây, Rwanda đã thử nghiệm nhiều dự án quy mô nhỏ nhưng KivuWatt là công ty triển khai thành công nhất. Công ty do Anh tài trợ.

Người dân sinh hoạt bên bờ sông Kivu.

Nguy hiểm từ việc khai thác khí

Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu cảnh báo phương án này sẽ làm gây nhiễu cấu trúc hồ và kích hoạt vụ phun trào. Họ đưa ra giải pháp thay thế an toàn hơn là làm loãng khí mêtan trong hồ nhưng quá trình khai thác sẽ tốn kém và khó khăn hơn theo thời gian.

Ông Katsev phân tích, nếu bơm nước về lại lớp nước sâu của hồ, bạn sẽ làm loãng vùng tài nguyên trong tương lai. Nhưng nếu bơm nước ở độ cao lớn hơn như cách KivuWatt thực hiện, nước sẽ chìm xuống qua tầng nước đặc, khiến nước bị trộn lẫn theo chiều dọc. Nguy cơ phun trào có liên quan đến chuyển động thẳng đứng này.

Trong khi đó, ông Schmid tin rằng phương án hiện nay là an toàn. “Chúng tôi biết quá trình khử khí làm thay đổi sự phân tầng của hồ. Điều này đã được dự đoán trước. Chúng tôi không nghĩ đây là vấn đề vì dự đoán không hoàn toàn chính xác”.

Chuyên gia này nhận định cả hai phương pháp đều khả thi. Nhưng cách thức KivuWatt đang làm có thể tăng cường khả năng khai thác khí mêtan từ hồ với quy mô nhỏ nên không thể thay đổi cục diện của hồ.

Ngoài ra, với tốc độ hiện nay, dự đoán phải mất hàng thế kỷ để loại bỏ phần lớn khí mêtan khỏi hồ. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu nhanh hơn, KivuWatt đang lên kế hoạch tăng quy mô. Trong giai đoạn tiếp theo, họ muốn nâng tổng công suất khai thác lên hơn 100 MW.

Nhưng ông Morkel cảnh báo việc tăng công suất cũng sẽ làm gia tăng rủi ro. Đồng tình với quan điểm trên, ông Schmid lưu ý trước khi tăng số lượng khai thác, chính phủ và doanh nghiệp cần thống nhất phương án.

Hơn nữa, dù việc khai thác hiện nay vẫn đảm bảo an toàn, các bên liên quan lẫn người dân không nên lơ là cảnh giác. “Nó giống như con ếch nằm trong nồi nước sôi. Bạn từ từ đun sôi nồi nước và con ếch chỉ nghĩ là nước đang nóng lên nhưng đến một lúc lơ là, nó sẽ thiệt mạng”, ông Morkel cảnh báo.

Kênh 14 (theo NatGeo)

Đây là lần đầu tiên Thượng viện bỏ phiếu chống lại Dự thảo luật Rwanda. 

Trong một kết quả trái với mong muốn của chính phủ, Thượng viện đã bỏ 214 phiếu chống so với 171 phiếu thuận. Thượng viện cho rằng phải có các biện pháp bảo vệ trước khi Quốc hội quyết định Rwanda là nơi đủ an toàn để chuyển người tị nạn tới đó. 

Thực tế, việc bỏ phiếu ở Thượng viện không gây ra nhiều ảnh hưởng lên chính sách của chính phủ. Vì Thượng viện là tập hợp những cựu chính trị gia, công chức và chuyên gia ngoại giao cùng với 26 giám mục. Họ không có quyền ngăn cản một hiệp ước. 

Nhưng việc bác bỏ của Thượng viện lại tượng trưng cho một bước lùi đối với ông Sunak, và nhiều khả năng Thượng viện sẽ muốn sửa đổi dự luật này trong cuộc tranh luận vào tuần tới. Việc bác bỏ của thượng viện cũng sẽ là cơ sở để những người xin tị nạn dựa vào đó mà kháng cáo chống lại lệnh trục xuất.

Ủy ban Hiệp ước Quốc tế của Thượng viện (IAC) cho rằng hiệp ước mà Anh đã kí với Rwanda là "chưa hoàn thiện", bởi vì những phương pháp bảo đảm an toàn cho người xin tị nạn tại Rwanda vẫn chưa được tiến hành. 

Cựu tổng chưởng lý Lord Goldsmith cho rằng có ít nhất 10 vấn đề cần được giải quyết trước khi Dự luật Rwanda có thể được Thượng viện thông qua. Việc Quốc hội tự tuyên bố rằng Rwanda là quốc gia an toàn mà không có phương pháp đo lường, chỉ dựa vào bằng chứng của Bộ Nội vụ là chưa đủ thuyết phục. 

Vào ngày 29/1 tới, Thượng viện sẽ tiến hành tranh luận về sự an toàn của Dự luật Rwanda. Dù Thượng viện không thể ngăn chặn việc thực thi dự luật Rwanda, nhưng họ có thể trì hoãn dự luật này tới 1 năm nếu như nó không được đề cập trong tuyên ngôn bầu cử.

Thượng viện cũng có quyền yêu cầu sửa đổi dự luật và Hạ viện phải tiến hành tranh luận những yêu cầu sửa đổi đó. Tiến trình này gọi là “parliamentary Ping-Pong” vì việc sửa đổi sẽ bị đẩy qua đẩy lại giữa 2 viện rất nhiều lần trước khi dự luật được thông qua và trở thành luật.

Trước đó vào tối ngày 17/1, Dự luật Rwanda đã được Hạ viện thông qua với 320 phiếu thuận và 276 phiếu chống sau 2 ngày tranh cãi căng thẳng, gây chia rẽ mãnh liệt trong nội bộ Đảng Bảo Thủ. Vào một thời điểm, 60 nghị sĩ cánh hữu đã chống lại Dự luật này vì họ muốn ông Sunak phải cứng rắn hơn nữa, phải bít chặt mọi cơ hội kháng cáo lệnh trục xuất của người xin tị nạn. 

Viethome (theo ITV News)

Vào tối ngày 17.1, ông Rishi Sunak xem như đã phần nào bảo toàn được chiếc ghế thủ tướng khi Dự thảo luật Rwanda được Hạ Viện thông qua trong lần trình thứ ba (third reading) và chỉ có 11 nghị sĩ Bảo Thủ bỏ phiếu chống. 

Đây là lần bỏ phiếu cuối cùng tại Hạ viện, sau đó dự luật sẽ tiếp tục được trình lên Thượng viện. Vào buổi tối hôm trước đó, tại Hạ viện đã xảy ra một cuộc nổi loạn nghiêm trọng khi có đến 60 nghị sĩ Bảo Thủ yêu cầu ông Sunak phải chỉnh sửa dự luật theo hướng cứng rắn hơn nữa. 

Họ yêu cầu ông phải ngăn chặn bất kỳ khả năng nào cho phép những người xin tị nạn kháng cáo lại quyết định trục xuất tới Rwanda. Tuy nhiên đến tối ngày 17/1, đa số các nghị sĩ đã chấp nhận rằng "thà linh hoạt một chút còn hơn để toàn bộ dự luật đều đổ sông đổ bể". 

Cuộc nổi dậy chưa từng có

Tối ngày 16.1, khoảng 60 nghị sĩ thuộc đảng Bảo thủ cầm quyền đã đứng lên đòi chỉnh sửa Dự thảo Luật Rwanda theo hướng cứng rắn hơn. Sự việc này cùng với với việc một số thành viên chủ chốt trong đảng Bảo thủ từ chức để yêu cầu những điểm sửa đổi đi ngược lại đường lối của chính phủ, đã tạo nên cuộc “nổi loạn” lớn nhất trong nội bộ đảng kể từ khi ông Sunak lên nắm quyền hồi tháng 10.2022.

Cụ thể, Bộ trưởng Bộ Thương mại Kemi Badenoch, Phó Chủ tịch đảng Bảo thủ Lee Anderson, cùng hai nghị sĩ Brendan Clarke-Smith và Jane Stevenson là những cá nhân đã từ chức, nằm trong nhóm 60 nghị sĩ “nổi loạn” (trong đó có cựu Thủ tướng Anh Liz Truss) nhằm ủng hộ các sửa đổi nhằm siết chặt Luật Rwanda, ngăn chặn bất kỳ khả năng nào cho phép những người xin tị nạn kháng cáo lại quyết định trục xuất họ về Rwanda.

Đây là một đòn giáng mạnh vào cả chính sách lẫn thẩm quyền của ông đối với đảng cầm quyền. Ông Sunak đã coi chính sách nhập cư gây tranh cãi - và vô cùng tốn kém này - là trọng tâm trong nỗ lực giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm nay.

Giữa hai làn đạn

Trong khi những người thuộc phe Bảo Thủ cứng rắn ở Anh chỉ trích Dự luật Rwanda, cho rằng Anh đang nhượng bộ quá mức, thì các nhóm nhân quyền lại chỉ trích đây là một kế hoạch vô nhân đạo. Thậm chí tháng 11 năm ngoái, Tòa án Tối cao Vương quốc Anh đã ra phán quyết rằng chính sách này là bất hợp pháp và vi phạm Luật Nhân quyền của Anh vì Rwanda không phải là quốc gia an toàn đối với người tị nạn.

Để đáp lại phán quyết của tòa án, Anh và Rwanda đã ký một hiệp ước cam kết tăng cường bảo vệ người di cư; đồng thời cho phép nước này thông qua Luật Rwanda, trong đó tuyên bố Rwanda là điểm đến an toàn đối với người tị nạn. Nếu được Nghị viện thông qua, luật này sẽ cho phép chính phủ “loại bỏ” các điều khoản trong Luật Nhân quyền của Vương quốc Anh đối với yêu cầu tị nạn liên quan đến Rwanda và khiến việc phản đối lệnh trục xuất tại tòa án trở nên khó khăn hơn.

Trong bối cảnh cuộc bầu cử lập pháp đang đến gần, ông Sunak cần đoàn kết Đảng Bảo thủ, những người đang thua xa Đảng Lao động đối lập trong các cuộc thăm dò ý kiến. Nhưng phe tự do và độc đoán của Đảng Bảo thủ đang bất hòa về kế hoạch Rwanda. Những người ôn hòa lo ngại chính sách này quá cực đoan, trong khi nhiều người thuộc phe cánh hữu đầy quyền lực của đảng cho rằng nó sẽ không đủ mạnh để ngăn chặn làn sóng di cư sang Vương quốc Anh.

“Bài kiểm tra” thực sự đối với ông Sunak đã đến vào tối ngày 17.1 khi Hạ viện Anh tiến hành bỏ phiếu trong lần trình thứ ba (third reading) của Dự luật Rwanda, theo quy trình lập pháp ở đảo quốc sương mù.

Cuộc bỏ phiếu về Dự luật Rwanda giống như một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với thủ tướng. Ông Sunak phải đoàn kết trong đảng để có thể giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu. Nếu toàn bộ 60 nghị sĩ trên “đào ngũ”, dự luật có nguy cơ chết yểu. Kết quả này sẽ khiến cho một trong những chính sách cốt lõi của ông Sunak chính thức khai tử, và có thể đem đến những tác động tiêu cực đối với uy tín của đảng Bảo thủ nói chung và vai trò lãnh đạo của ông Sunak nói riêng, trong bối cảnh năm nay sẽ diễn ra cuộc tổng tuyển cử tiếp theo.

Trước tối ngày 17.1, tình thế của ông Sunak phần nào giống với một trong những người tiền nhiệm của ông, bà Theresa May. Vào thời điểm nắm quyền, bà May đối mặt với sự nổi loạn “không hồi kết” của các nghị sĩ trong vấn đề thỏa thuận rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) khi các thành viên cấp cao trong nội các “thay nhau” từ chức.

Thủ tướng Sunak không thể chủ quan trước cuộc nổi dậy của các nghị sĩ trong đảng khi đây từng là một trong những nguyên nhân chính khiến cho cả ba người tiền nhiệm, bao gồm bà Theresa May, ông Boris Johnson và bà Liz Truss buộc phải rời số 10 phố Downing.

Chính sách Rwanda - lời hứa của ông Sunak

Chính sách Rwanda là chìa khóa cho cam kết của Thủ tướng Sunak nhằm “ngăn chặn thuyền nhân”, một làn sóng đưa những người di cư trái phép tới Vương quốc Anh qua eo biển Manche từ Pháp. Hơn 29.000 người xin tị nạn đã thực hiện các chuyến hành trình đầy nguy hiểm trong năm 2023 với hy vọng có thể đến được miền đất hứa, con số này đã giảm so với con số 42.000 người tị nạn của năm 2022.

London và Kigali (thủ đô Rwanda) đã đạt được một thỏa thuận về tiếp nhận người xin tị nạn cách đây gần hai năm. Theo đó những người di cư đến Anh qua eo biển Manche sẽ được gửi đến Rwanda, nơi họ sẽ được tiếp nhận vĩnh viễn. Đổi lại, Anh trả cho Rwanda ít nhất 240 triệu bảng Anh (305 triệu USD) theo thỏa thuận. Tuy nhiên, cho đến nay, hai bên vẫn chưa thể thực hiện bất kỳ cuộc tiếp nhận người di cư nào do thỏa thuận vấp phải sự phản đối kịch liệt từ nhiều phía.

Viethome (theo Telegraph)

Dự thảo luật Rwanda tiếp tục được đưa ra bàn thảo tại Hạ viện vào hôm nay. Ảnh: PA

Chính phủ Anh đang đối mặt áp lực gia tăng khi Dự thảo luật Rwanda tiếp tục được đưa ra bàn thảo tại Hạ Viện vào hôm nay, ngày 16/1, giữa lúc số người xin tị nạn mất tích ngày càng tăng. 

Đảng Lao Động kết tội Bộ trưởng Nội vụ James Cleverly vì sự biến mất của hàng ngàn người xin tị nạn. Đảng Lao Động cho rằng Bộ Nội Vụ đã mất liên lạc với 85% trong tổng số 5,000 người được xác định trục xuất đến Rwanda. Đồng nghĩa 4,250 người đã mất tích. 

Bộ trưởng Nội vụ đảng đối lập, ông Stephen Kinnock chất vấn: "Sự bất tài vô dụng của chính phủ này dường như không có giới hạn, hôm nay tôi xin nhấn mạnh một dẫn chứng đặc biệt nghiêm trọng. Cuối tuần trước tôi được biết Bộ Nội Vụ đã mất liên lạc với 85% trong số 5,000 người xin tị nạn được gửi thông báo trục xuất đến Rwanda. Thật đáng kinh ngạc. Cho hỏi Bộ trưởng Nội vụ 4,250 người này biến đi đâu rồi?"

Cuộc khủng hoảng thuyền nhỏ lại chiếm tiêu đề trên các tờ báo vào cuối quần qua khi 5 người chết trong hành trình cố vượt eo biển Anh từ Pháp. Điều này xảy ra sau khi những vụ vượt biển thành công đầu tiên trong năm diễn ra vào thứ Bảy vừa rồi, với 124 người đã cập bến trên 3 chiếc thuyền. 

Số lượng người nhập cư bất hợp pháp qua eo biển đã giảm theo từng năm, kể từ lần con số này được ghi nhận vào năm 2018. Tổng số người vượt biển đến Anh đã giảm hơn 1/3 trong năm 2023 so với năm 2022.

Rủi ro của việc đến Anh bất hợp pháp bằng thuyền hơi hoặc xe tải

Nhiều người, trong đó có trẻ em, đã thiệt mạng hoặc bị thương tật nghiêm trọng trong quá trình tìm cách sang Anh bất hợp pháp bằng thuyền hơi hoặc xe tải.

Rủi ro của việc đến Anh bằng thuyền hơi bao gồm: :

• Thời tiết trên biển biến động rất nhanh, khiến tàu thuyền dễ bị lật hoặc chìm
• Bạn có thể bị rơi xuống biển và chết đuối chỉ trong vài phút vì nước rất lạnh
• Thuyền hơi chất lượng kém, không phù hợp để vượt biển đường dài nên dễ xảy ra sự cố
• Có thể bị tàu lớn va phải, vì vùng biển giữa Anh và Pháp là tuyến vận tải biển nhộn nhịp nhất thế giới

Rủi ro của việc sang Anh bằng xe tải bao gồm: :

• bị xe tông hoặc cán khi cố trèo lên một chiếc xe đang di chuyển
• chết cóng khi nấp trong xe chở hàng đông lạnh
• dễ chết ngạt trong xe container hoặc chở hàng niêm phong kín
• thương tật khi bị hàng hóa xê dịch rơi vào  người
• bị ngã xuống đường hoặc rơi vào gầm xe tải

Rủi ro từ băng nhóm buôn người

Những người  tổ chức  chuyến đi cho bạn thường là thành viên của các  nhóm tội phạm có tổ chức. Chúng có thể ép bạn vào những tình thế nguy hiểm để đảm bảo bạn phải trả hết nợ.

Trái ngược với những gì nhóm buôn người nói, người di cư thường gặp rất nhiều khó khăn khi tìm việc và trang trải chi phí sinh hoạt tại Anh. Bạn có thể phải ngủ ngoài đường, ăn xin để kiếm tiền trả nợ, hoặc bị bóc lột sức lao động.

Các nhóm tội phạm có thể bắt bạn làm việc và trả lương rất thấp hoặc không trả lương, và làm việc trong các môi trường nguy hiểm. Bạn phải trả chi phí cao cho việc đi lại và chỗ ở chất lượng kém.

Việc phải phụ thuộc vào nhóm buôn người cũng có nghĩa là bạn sẽ:

• Nợ nhiều tiền hơn
• Không thể gửi tiền về cho gia đình
• Trở thành một phần của mạng lưới tội phạm nguy hiểm – đặt bản thân và gia đình vào tình thế nguy hiểm

Điều gì xảy ra nếu bạn đến Anh  từ một quốc gia an toàn

Nếu bạn sang Anh thành công, bạn cũng có thể không được ở lại. Nếu bạn sang Anh từ một nước an toàn và nộp hồ sơ xin tị nạn, hồ sơ của bạn có thể không được xem xét.

Quy trình xét tị nạn của Anh không ưu thế hơn quy trình xét tị nạn của các nước Châu Âu khác và bạn phải xin tị nạn tại nơi đầu tiên đặt chân đến.

Nếu bạn đến được nước Anh, thực tế có thể khác với những gì bạn nghĩ trước đó, ví dụ:

• Người xin tị nạn chỉ được phép làm việc tại Anh nếu hồ sơ xin tị nạn không được xem xét trong vòng 12 tháng và không phải lỗi của người xin tị nạn. Trong trường hợp bạn có thể làm việc, bạn cũng chỉ có thể làm các công việc trong danh mục ngành nghề thiếu nhân sự.
• Làm việc trái phép tại Anh là một tội hình sự, người di cư làm việc bất hợp pháp có thể bị phạt án tù lên đến 6 tháng. Tiền lương làm việc bất hợp pháp có thể bị tịch thu do là thu nhập bất hợp pháp, chỉ cần có ai đó biết hoặc có lý do hợp lý để tin rằng bạn làm việc bất hợp pháp.
• Nếu người chủ bị phát hiện thuê người làm việc không có giấy tờ người chủ sẽ bị phạt tiền hoặc bị truy tố.
• Chỉ có những người có  giấy tờ hợp pháp mới được thuê nhà ở . Chủ nhà và đại lý cho thuê nhà bị xem là vi phạm hình sự nếu cố ý cho người di cư bất hợp pháp thuê nhà.
• Người di cư bất hợp pháp ở Anh không được tiếp cận phúc lợi xã hội. Họ cũng có thể phải trả tiền khi đi khám bệnh hoặc nằm viện. Các hồ sơ xin ở lại Anh sau này của họ cũng sẽ bị từ chối nếu họ không chi trả các hóa đơn viện phí.
• Các dịch vụ khác như mở tài khoản ngân hàng hoặc bằng lái xe không được cấp cho các đối tượng ở Anh bất hợp pháp

Mức phạt và án tù

Nước Anh cũng đang áp dụng các hình phạt ngày càng cứng rắn và áp dụng những luật hình sự mới đối với người nhập cảnh vào Anh bất hợp pháp. Khi bạn chủ ý đến Anh mà không qua thủ tục nhập cảnh hợp lệ theo yêu cầu thì có nghĩa là bạn phạm tội hình sự. Bạn có thể bị kết án đến 4 năm tù và bị chuyển đến một quốc gia an toàn khác nếu bạn nhập cảnh bất hợp pháp.

Nếu bạn bị phát hiện tiếp tay cho đường dây buôn người, ví dụ lái thuyền hoặc giúp  trả tiền cho nhóm buôn người, Chính phủ Anh có thể truy tố bạn. Bạn có thể bị kết án tù trước khi được chuyển đến một quốc gia an toàn.

Chính phủ Anh mới ban hành các hình phạt cứng rắn hơn đối với các nhóm buôn người với án tù cao nhất là chung thân. Báo cáo an toàn và ẩn danh về tội phạm di cư, bao gồm đường dây buôn người.

Viethome (theo ITV News)

Ngày 5/12, Anh và Rwanda đã ký hiệp ước di cư mới nhằm khôi phục thỏa thuận song phương đạt được hồi tháng 4/2022. Theo đó, những người nhập cư bất hợp pháp sẽ được gửi đến quốc gia Đông Phi này.

Người di cư tìm cách vượt qua eo biển Manche vào Anh, ngày 15/3/2022. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Theo phóng viên TTXVN tại London, với 313 phiếu thuận và 269 phiếu chống, Hạ viện Anh ngày 12/12 đã thông qua về nguyên tắc dự luật Rwanda gây tranh cãi nhằm khôi phục kế hoạch của chính phủ gửi người xin tị nạn đến quốc gia Đông Phi này.

Dự luật nêu rõ Rwanda là quốc gia an toàn để đưa những người xin tị nạn đến, song họ vẫn có quyền kháng nghị dựa trên hoàn cảnh cụ thể.

Sau vòng bỏ phiếu đầu tiên, dự luật sẽ tiếp tục được xem xét và trải qua vòng bỏ phiếu tiếp theo tại Hạ viện vào năm mới.

Các nghị sỹ Anh vẫn đang bất đồng về dự luật, với một số cho rằng quy định chưa đủ cứng rắn để ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp, trong khi số khác lo ngại một dự luật cứng rắn hơn đồng nghĩa với việc Chính phủ Anh vi phạm luật pháp và các nghĩa vụ quốc tế.

Có 37 nghị sỹ đảng Bảo thủ đã bỏ phiếu trắng hoặc không có mặt trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên này.

Người phát ngôn của Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết đây là dự luật cứng rắn nhất từng được đưa ra trước Quốc hội và chính phủ sẽ cố gắng để đảm bảo dự luật có hiệu lực, nhằm bắt đầu các chuyến bay đưa người tị nạn đến Rwanda.

Theo dữ liệu chính thức, từ đầu năm đến nay, hơn 30.000 người di cư đã vượt eo biển Manche để đến Vương quốc Anh trên những chiếc thuyền nhỏ.

Ngày 5/12, Anh và Rwanda đã ký hiệp ước di cư mới nhằm khôi phục thỏa thuận song phương đạt được hồi tháng 4/2022, theo đó những người nhập cư bất hợp pháp và những người xin tị nạn tại Anh sẽ được gửi đến quốc gia Đông Phi này.

Yêu cầu của những người nhập cư và xin tị nạn sẽ được xử lý tại Rwanda. Chính phủ Anh hy vọng hiệp ước di cư sẽ giúp ngăn chặn người di cư thực hiện hành trình mạo hiểm qua eo biển Manche.

Tuy nhiên, hiệp ước di cư mới với Rwanda đang gây tranh cãi tại Anh. Vào ngày 15/11, hội đồng gồm 5 thẩm phán tại Tòa án tối cao Anh (SCUK) đã giữ nguyên phán quyết hồi tháng 6 năm nay của Tòa phúc thẩm, trong đó khẳng định chính sách này không phù hợp với nghĩa vụ của Anh theo quy định của các hiệp ước quốc tế.

Hội đồng cảnh báo nguy cơ về việc biện pháp “tái định cư” này có thể sẽ buộc Rwanda phải gửi trả lại những người xin tị nạn và người tị nạn về những quốc gia, nơi họ có thể phải đối mặt với nhiều rủi ro.

Theo TTXVN

Theo một lá thư từ Bộ Nội Vụ, các bộ trưởng đã đồng ý chi thêm 50 triệu bảng trong năm tới cho kế hoạch Rwanda. Như vậy tổng chi phí cho kế hoạch này đã lên tới 290 triệu bảng, thông tin này khiến Đảng Lao Động vô cùng giận dữ. Tuy nhiên, chính phủ đã chữa cháy bằng cách chỉ ra rằng hệ thống tị nạn mỗi ngày cũng tiêu tốn tới 8 triệu bảng, do đó kế hoạch Rwanda là một "dự án đáng đầu tư", để giảm thiểu chi phí hàng ngày cho hệ thống tị nạn. 

Thủ tướng Rishi Sunak đang đối mặt với áp lực khổng lồ khi nguồn tin mới đây cho thấy kế hoạch Rwanda đã tiêu tốn tới 240 triệu bảng, dù chưa phát huy tác dụng gì. 

Ban đầu, chính phủ chỉ đồng ý chi ra 140 triệu bảng, nhưng sau đó phải chi tiếp 100 triệu bảng khi các chuyến bay liên tục bị trì hoãn vì kiện tụng pháp lý. 

Trong năm tới, các bộ trưởng lại quyết định chi tiếp 50 triệu bảng, nâng tổng chi phí cho kế hoạch Rwanda lên tới 290 triệu bảng dù chưa có 1 người xin tị nạn nào được đưa tới Rwanda. 

Hiện văn phòng chính phủ đang đùn đẩy trách nhiệm cho cựu Bộ trưởng Nội vụ Suella Braverman, nói bà mới chính là người kí các văn bản chi tiền. Thế nhưng những người thân cận của bà khẳng định chính ông Sunak mới là người phê duyệt các khoản chi vượt trội. Mặc dù những khoản chi này không liên quan đến hiệp ước vừa mới kí kết với Rwanda. Chính phủ Rwanda không hề đòi hỏi thêm tiền để kí hiệp ước mới. 

Đảng Lao Động đang tiếp tục đay nghiến đảng đối lập, họ thắc mắc ông Sunak còn phải kí bao nhiêu tấm séc trước khi nhận ra tất cả kế hoạch này vô nghĩa. "Nước Anh không đủ tiền chi trả cho sự hỗn loạn của Đảng Bảo Thủ", thư ký Nội vụ đối lập, bà Yvette Cooper nói.

Tuy nhiên, bộ trưởng pháp lý nhập cư, ông Tom Pursglove lại cho rằng kế hoạch của ông Sunak là đúng: "Hiện nay chúng ta vẫn phải chi ra tới 8 triệu bảng mỗi ngày cho hệ thống tị nạn, nếu muốn giảm chi phí này xuống, thì kế hoạch Rwanda chính là đáp án then chốt. Rwanda là một dự án đầu tư đúng đắn giúp dập tắt nạn xuồng nhỏ băng qua eo biển Anh".

Dự thảo luật Safety of Rwanda (Asylum and Immigration) Bill sẽ được đưa ra biểu quyết vào thứ Ba tới. 

Viethome (theo Sky News)

Ngày 6/12, Rwanda cho biết nước này có thể rút khỏi hiệp ước di cư vừa đạt được với Anh nếu London không tôn trọng luật pháp quốc tế. Cảnh báo trên được đưa ra trong bối cảnh những người theo đường lối cứng rắn ở Anh đang phản đối chính sách của Thủ tướng Rishi Sunak.

Bộ trưởng Nội vụ Anh James Cleverly (trái) và Ngoại trưởng Rwanda Vincent Biruta ký hiệp ước di cư mới tại Kigali, ngày 5/12/2023. Ảnh: AFP

Trước đó cùng ngày, cựu Bộ trưởng Nội vụ Anh, bà Suella Braverman, đã đưa ra tối hậu thư yêu cầu Thủ tướng Rishi Sunak - lãnh đạo đảng Bảo thủ, có biện pháp cứng rắn hơn trong vấn đề nhập cư nếu không muốn gặp bất lợi trong cuộc tổng tuyển cử dự kiến diễn ra năm 2024. Tối hậu thư kêu gọi Thủ tướng Sunak dỡ bỏ tất cả rào cản pháp lý để mở đường cho các chuyến bay đưa người di cư đến Rwanda trước thời điểm diễn ra tổng tuyển cử, đồng thời ban hành các quy định về giam giữ và trục xuất người di cư.

Trước diễn biến này, Ngoại trưởng Rwanda Vincent Biruta - người vừa ký hiệp ước di cư mới với Anh trong tuần này, tuyên bố nước này sẽ rút khỏi hiệp ước nếu Anh vi phạm các công ước quốc tế. Ông nhấn mạnh: “Nếu Vương quốc Anh không tuân thủ luật pháp quốc tế, Rwanda sẽ không thể tiếp tục tham gia thỏa thuận Sáng kiến đối tác phát triển kinh tế và di cư Rwanda-Anh”.

Ngày 5/12, Anh và Rwanda đã ký hiệp ước di cư mới nhằm khôi phục thỏa thuận song phương đạt được hồi tháng 4/2022, theo đó những người nhập cư bất hợp pháp và những người xin tị nạn tại Anh sẽ được gửi đến quốc gia Đông Phi này. Yêu cầu của những người nhập cư và xin tị nạn sẽ được xử lý tại Rwanda. Chính phủ Anh hy vọng hiệp ước di cư sẽ giúp ngăn chặn người di cư thực hiện hành trình mạo hiểm qua eo biển Manche.

Theo dữ liệu chính thức, từ đầu năm đến nay, hơn 30.000 người di cư đã vượt eo biển Manche để đến Vương quốc Anh trên những chiếc thuyền nhỏ.

Tuy nhiên, hiệp ước di cư mới với Rwanda đang gây tranh cãi tại Anh. Hôm 15/11, hội đồng gồm 5 thẩm phán tại Tòa án Tối cao Anh (SCUK) đã giữ nguyên phán quyết hồi tháng 6 năm nay của Tòa phúc thẩm, trong đó khẳng định chính sách này không phù hợp với nghĩa vụ của Anh theo quy định của các hiệp ước quốc tế. Hội đồng cảnh báo nguy cơ hiện hữu về việc biện pháp “tái định cư” này có thể sẽ buộc Rwanda phải gửi trả lại những người xin tị nạn và người tị nạn về một quốc gia nơi họ có thể phải đối mặt với nhiều rủi ro.

Ngày 6/12, Bộ trưởng Nội vụ James Cleverly - người kế nhiệm bà Suella Braverman, đã công bố dự luật khẩn cấp mang tên “Dự luật về sự an toàn của Rwanda”, trong đó tuyên bố Rwanda là quốc gia an toàn đối với người di cư, nhằm xúc tiến kế hoạch đưa người di cư tới quốc gia Đông Phi. Sau đó cùng ngày, Bộ trưởng Nhập cư Robert Jenrick xác nhận ông đã từ chức do dự luật khẩn cấp này “không đạt yêu cầu”.

Theo TTXVN

Ngày 20/11, Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết ông 'hoàn toàn cam kết' với kế hoạch của chính phủ chuyển những người xin tị nạn đến Rwanda mặc dù các thẩm phán Tòa án Tối cao Vương quốc Anh ra phán quyết bác bỏ tính hợp pháp của kế hoạch này vào tuần trước.

Trả lời báo giới sau bài phát biểu ở London, Thủ tướng Sunak khẳng định cam kết sẽ làm tất cả những biện pháp cần thiết để đảm bảo kế hoạch trên sẽ tiếp tục được triển khai.

Ngày 15/11 vừa qua, hội đồng gồm 5 thẩm phán tại Tòa án Tối cao Anh đã giữ nguyên phán quyết hồi tháng 6 năm nay của Tòa phúc thẩm, trong đó khẳng định chính sách này không phù hợp với các nghĩa vụ của Anh theo các hiệp ước quốc tế. Hội đồng cảnh báo nguy cơ hiện hữu về việc biện pháp "tái định cư này" có thể sẽ buộc Rwanda phải gửi trả lại những người xin tị nạn và người tị nạn về một quốc gia nơi họ có thể phải đối mặt nhiều rủi ro.

Thủ tướng Sunak đã bày tỏ thất vọng về phán quyết nói trên. Thủ tướng Sunak tuyên bố London sẽ tìm cách nâng cấp kế hoạch di cư Rwanda thành hiệp ước mang tính ràng buộc pháp lý với Kigali nhằm xua tan những lo ngại của Tòa án Tối cao, sau đó sẽ thông qua luật tuyên bố Rwanda là quốc gia an toàn.

Trong khi đó, Chính phủ Rwanda ngày 15/11 cho biết họ không đồng tình với việc Tòa án Tối cao Anh bác bỏ kế hoạch của London đưa người di cư đến quốc gia Đông Phi này với lý do "đây không phải là điểm đến an toàn cho những người xin tị nạn".

Theo TTXVN