Các đảng phái lớn của Vương quốc Anh đang gấp rút chuẩn bị cho một cuộc tổng tuyển cử vào ngày 12 tháng 12. Cuộc bầu cử trên toàn quốc để chọn ra một chính phủ điều hành đất nước thường được tổ chức 5 năm một lần. Nhưng đây sẽ là lần thứ ba kể từ năm 2015.
Ứng cử viên gồm những ai?
Tổng số 650 người sẽ được các cử tri lựa chọn vào vị trí thành viên của Nghị viện (nghị sĩ), những người có vai trò quyết định luật pháp và chính sách.
Các nghị sĩ được bầu vào Hạ viện, một trong hai viện Quốc hội ở London.
Cử tri quan tâm đến điều gì hơn, NHS hay Brexit?
Các đề xuất chi tiết cho tất cả mọi vấn đề, từ nền kinh tế đến quốc phòng và chính sách, được đặt ra trong các bản tuyên ngôn của các đảng phái trước mọi cuộc tổng tuyển cử.
Theo các cuộc thăm dò, những vấn đề cử tri Anh quan tâm nhất đã thay đổi rất nhiều. Dịch vụ y tế quốc gia (NHS) và nhập cư là những vấn đề được cử tri quan tâm nhất trong năm 2015. Liên minh châu Âu (EU) không nhận được nhiều chú ý.
Tuy nhiên hiện tại, Brexit - việc Anh rời khỏi EU - đang là vấn đề lớn nhất.
Tại sao lại tổ chức tổng tuyển cử vào lúc này?
Gần ba năm rưỡi sau khi Vương quốc Anh thực hiện cuộc trưng cầu dân ý Brexit năm 2016 với đa số phiếu ủng hộ, Brexit vẫn chưa thể diễn ra.
Giới chính trị gia bị chia rẽ: một số người muốn Vương quốc Anh rời khỏi EU càng sớm càng tốt, một số người muốn có thêm một cuộc trưng cầu dân ý khác và một số người cực lực phản đối Brexit.
Thủ tướng Boris Johnson không có đủ nghị sĩ ủng hộ để có thể dễ dàng thông qua luật mới. Ông hy vọng một cuộc bầu cử sớm sẽ giúp tăng số lượng nghị sĩ bảo thủ, giúp kế hoạch Brexit của ông dễ dàng được chấp thuận hơn.
Giờ đây, ngay cả các đảng đối lập cũng đã chuyển sang ủng hộ một cuộc bầu cử sớm, với hy vọng họ có thể giành thêm ghế để thúc đẩy các kế hoạch của riêng họ.
Quá trình bỏ phiếu diễn ra thế nào?
Trong một cuộc tổng tuyển cử, 46 triệu cử tri của Vương quốc Anh sẽ chọn một nghị sĩ cho khu vực của họ - với tổng cộng 650 khu vực bầu cử.
Bất cứ ai từ 18 tuổi trở lên đều có thể bỏ phiếu, miễn là họ đã được đăng ký và là công dân Anh hoặc công dân đủ điều kiện của Khối thịnh vượng chung hoặc Cộng hòa Ireland.
Số lượng người già đi bỏ phiếu thường nhiều hơn người trẻ. Tại cuộc tổng tuyển cử năm 2017, 59% trong số những người từ 20 đến 24 tuổi đã tham gia bỏ phiếu, so với 77% người từ 60 đến 69 tuổi.
Việc bỏ phiếu diễn ra tại các điểm bầu cử địa phương, được dựng lên ở những nơi như nhà thờ và hội trường. Các cử tri sẽ đánh dấu một chữ thập bên cạnh tên của ứng cử viên họ đã chọn trên lá phiếu và thả phiếu vào một thùng phiếu kín.
Những người chiến thắng được lựa chọn như thế nào?
Ứng cử viên có nhiều phiếu nhất trong mỗi khu vực bầu cử sẽ đắc cử vào Hạ viện.
Để giành chiến thắng, họ chỉ cần được nhiều phiếu hơn đối thủ, ngay cả khi số phiếu bầu cho họ ít hơn một nửa tổng số phiếu trong khu vực bầu cử của họ.
Hầu hết các nghị sĩ đại diện cho một đảng chính trị nhưng một số người cũng ra ứng cử với tư cách là ứng cử viên độc lập.
Bất kỳ đảng nào có hơn một nửa số nghị sĩ (326) trong Hạ viện sẽ được quyền thành lập chính phủ. Hệ thống bỏ phiếu của Vương quốc Anh cho phép các đảng nắm quyền với dưới 50% phiếu bầu toàn quốc.
Nếu không có bên nào giành được đa số trong hạ viện, bên có số ghế nhiều nhất có thể thành lập liên minh - hoặc hợp tác - với một hoặc nhiều bên khác để giành quyền kiểm soát.
Thủ tướng không được công chúng bầu trực tiếp. Thủ tướng được chọn bởi các nghị sĩ của đảng chiến thắng và được chỉ định bởi Nữ hoàng, người có nghĩa vụ phải tuân theo lời khuyên của các nghị sĩ.
Điều gì đã xảy ra tại cuộc bầu cử gần đây nhất vào năm 2017?
Phần thắng trong tất cả cuộc bầu cử kể từ năm 1922 đều thuộc về đảng Bảo thủ hoặc đảng Lao động.
Họ một lần nữa là hai đảng lớn nhất trong cuộc bỏ phiếu năm 2017 nhưng không có đủ nghị sĩ để thành lập chính phủ đa số. Đảng Bảo thủ có số ghế lớn nhất và họ đã hợp tác với Đảng Liên minh Dân chủ (DUP) để giành phiếu bầu trong Hạ viện.
Kể từ cuộc bầu cử đó, đảng Bảo thủ và Lao động đều đã mất đi nhiều nghị sĩ, trong khi đảng Dân chủ Tự do lại dần trở nên hùng mạnh hơn.
Thượng viện là viện thứ hai của Quốc hội. Các thành viên của Thượng viện không được cử tri bầu ra mà do Nữ hoàng bổ nhiệm theo lời khuyên của thủ tướng.
Ai có thể đứng ra ứng cử vị trí trong Quốc hội?
Hầu hết những người trên 18 tuổi tính đến ngày bỏ phiếu có thể trở thành ứng cử viên - miễn họ là công dân Anh hoặc là công dân Khối thịnh vượng chung hoặc Cộng hòa Ireland ở Anh.
Họ cũng phải ứng trước khoản tiền gửi £500, và khoản tiền này sẽ không được hoàn trả nếu họ không nhận được ít nhất 5% số phiếu trong khu vực bầu cử của mình.
Các ứng cử viên phải đáp ứng một số điều kiện – không được phép là tù nhân, công chức, thẩm phán và các thành viên của cảnh sát và lực lượng vũ trang.
Khi nào kết quả được công bố?
Vào ngày tổng tuyển cử, việc bỏ phiếu diễn ra trong khoảng thời gian từ 07:00 đến 22:00. Kết quả được tuyên bố trong đêm và ngày hôm sau.
Khi biết kết quả chung, nhà lãnh đạo của đảng chiến thắng, nếu có, sẽ đến thăm Cung điện Buckingham để xin Nữ hoàng cho phép thành lập một chính phủ mới.
Một khi họ được Nữ hoàng phê chuẩn, vốn chỉ là hình thức, họ sẽ trở lại số 10 phố Downing, căn nhà truyền thống của thủ tướng.
Thường thì họ sẽ đứng ngoài cửa để phát biểu về kế hoạch của đảng trong những năm tới.
VietHome (Theo BBC)