Theo hãng tin quốc gia Ukrinform, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký đơn xin gia nhập Liên minh châu Âu (EU).
“Ông Zelensky vừa ký một văn bản mang tính lịch sử, đó là đơn xin gia nhập Liên minh châu Âu của Ukraine”, Thư ký báo chí của Tổng thống Ukraine, ông Serhiy Nykyforov cho biết trong một bài đăng trên Facebook hôm 28/2.
Động thái này diễn ra vài giờ sau khi ông Zelensky công bố video đề nghị EU kết nạp Ukraine vào khối và kêu gọi các lực lượng Nga về nước. Ông Zelensky kêu gọi EU kết nạp Ukraine bằng “một thủ tục đặc biệt mới”, nhưng không nêu rõ chi tiết.
“Chúng tôi biết ơn các đối tác đã sát cánh cùng chúng tôi. Nhưng mục tiêu của chúng tôi là được hòa nhập với tất cả người dân châu Âu và bình đẳng với họ. Tôi chắc chắn rằng chúng tôi xứng đáng với điều đó. Tôi chắc chắn điều đó là có thể”, Tổng thống Ukraine nói.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (giữa) cầm đơn xin gia nhập EU sau khi ký hôm 28/2. Ảnh: Facebook Volodymyr Zelensky
Lãnh đạo của tám quốc gia Trung và Đông Âu trong một bức thư đã kêu gọi các quốc gia thành viên EU ngay lập tức cấp quy chế thành viên cho Ukraine và bắt đầu các cuộc đàm phán để nước này gia nhập.
“Chúng tôi, Tổng thống của các nước thành viên EU gồm Bulgaria, Cộng hòa Czech, Estonia, Latvia, Lithuania, Ba Lan, Slovakia và Slovenia tin tưởng mạnh mẽ rằng Ukraine xứng đáng nhận được triển vọng gia nhập EU ngay lập tức” - các nhà lãnh đạo nói trong bức thư kêu gọi.
Ukraine chưa thể ngay lập tức gia nhập EU
Tuy vây, cùng ngày, EU đã "dội một gáo nước lạnh" vào lời thỉnh cầu của Tổng thống Zelensky về đề nghị trên. Giới lãnh đạo EU cho biết họ có thể thảo luận về khả năng Ukraine trở thành thành viên của tổ chức này trong một cuộc họp không chính thức diễn ra trong tháng 3 này.
Quan chức ngoại giao hàng đầu của EU Josep Borrell cũng nói rằng ưu tiên trước mắt là nên hỗ trợ thiết thực cho Ukraine để chống lại sự tấn công của Nga hơn là thảo luận về những vấn đề dài hạn có thể kéo dài nhiều năm.
“Chúng ta phải đưa ra câu trả lời trong vài giờ tới chứ không phải cho vài năm tới. Ukraine rõ ràng có triển vọng nhưng bây giờ chúng ta phải chiến đấu chống lại một kẻ thù hung hăng” - ông Borrell nói.
Vị quan chức này lưu ý chưa có quá trình nào được bắt đầu và không nên quá “đột ngột” đối với đơn xin gia nhập của Ukraine khi đề cập điều mà giới lãnh đạo châu Âu quan tâm nhất là tình hình Ukraine.
Theo họ, những nước có nguyện vọng gia nhập khối thường phải đối mặt với một quá trình lâu dài và phức tạp, thường đòi hỏi những cải cách lớn để đáp ứng các tiêu chuẩn của EU.
Những nước này cũng phải chứng minh rằng tài chính của họ đang đi theo hướng cho phép họ chấp nhận đồng Euro. Kiev từ lâu đã tìm cách gia nhập EU và quá trình này đã kéo dài từ lâu, song khối này cho rằng, Ukraine cần tiến hành cải cách để kiểm soát nạn tham nhũng.
Theo Politico, Ukraine hiện không được công nhận là ứng cử viên chính thức cho tư cách thành viên EU, dù quốc gia này là một phần của thỏa thuận liên kết với EU, trong đó hai bên đồng ý gắn kết nền kinh tế trong các lĩnh vực nhất định và làm sâu sắc hơn quan hệ chính trị kể từ năm 2017.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen hôm 27/2 nói Ukraine là “một trong số chúng tôi và chúng tôi muốn họ gia nhập EU”. Tuy nhiên, bà Ursula von der Leyen cho rằng việc Ukraine gia nhập EU sẽ không diễn ra ngay lập tức bởi quá trình này liên quan đến việc tích hợp thị trường của Ukraine vào EU. Nhà lãnh đạo EC lưu ý Ukraine và EU có hợp tác chặt chẽ trong các lĩnh vực như năng lượng.
Trang web riêng của EU nhấn mạnh rằng “việc trở thành thành viên của EU là một thủ tục phức tạp, không thể diễn ra trong một sớm một chiều”.
Theo NPR, quá trình này liên quan đến các cuộc đàm phán kéo dài rất nhiều năm. Một quốc gia chỉ có thể nộp đơn xin gia nhập EU khi đáp ứng các điều kiện nhất định, bao gồm có nền kinh tế thị trường tự do, nền chủ ổn định và chấp nhận tất cả các luật pháp của EU cũng như đồng euro. Sau đó, quốc gia sẽ nộp đơn lên Hội đồng châu Âu, bên sẽ yêu cầu Ủy ban châu Âu đánh giá khả năng đáp ứng các tiêu chí.
Nếu đánh giá của EC thuận lợi, Hội đồng châu Âu phải phải nhất trí về một khuôn khổ chính thức cho các cuộc đàm phán sẽ diễn ra giữa các bộ trưởng và đại sứ của các chính phủ EU và nước ứng viên.
“Do khối lượng lớn các quy tắc và quy định của EU mà mỗi quốc gia ứng viên phải áp dụng như luật quốc gia, các cuộc đàm phán cần có thời gian để hoàn thành”, EU giải thích.
Năm quốc gia hiện đang trong quá trình tích hợp luật pháp của EU vào luật quốc gia là Albania, Montenegro, Bắc Macedonia, Serbia và Thổ Nhĩ Kỳ. Kosovo và Bosnia và Herzegovina được xếp vào nhóm “ứng cử viên tiềm năng” vì họ chưa đáp ứng các tiêu chí để đăng ký thành viên.
Theo Plo