Sau khi trang ITV News về Việt Nam tiến hành một loạt bài phóng sự về tệ nạn buôn người sang Anh, thì mới đây trang Sky News cũng đã cử phóng viên đến Nghệ An để tìm hiểu khao khát xuất ngoại của người dân nơi đây.
Ở VN, sự nguy hiểm chết người của việc xuất ngoại chui vẫn không đủ để ngăn cản người dân theo đuổi ước mơ đổi đời. Một đường dây buôn người đã kể với phóng viên Sky News về cách họ dụ dỗ người dân vào tròng. Đường dây này tính phí £20,000 (645 triệu đồng) cho mỗi người vượt biên.
Những người nhập cư Việt Nam ở Calais (Pháp)
Đó là một khung cảnh kỳ lạ. Sau nhiều giờ uốn lượn qua những cánh đồng lúa đầy những người nông dân cần mẫn làm lụng dưới cái nắng thiêu đốt, tôi cuối cùng đã đến được "làng tỷ phú". Nơi này chẳng khác gì thành Rome được dựng lại trong công viên Disneyland.
Đó là những cánh cổng mạ vàng và các biệt thự nguy nga, những cây cột mang phong cách Phục Hưng. "Làng tỷ phú" đã từng rất nghèo, nhưng ngày nay đâu đâu cũng là những dinh thự xa hoa được xây dựng từ tiền ở hải ngoại gửi về.
"Làng tỷ phú" ở bắc trung bộ Việt Nam.
Mỗi năm có hàng ngàn người Việt Nam tìm đường đến châu Âu để làm giàu. Họ đi theo đường hợp pháp hoặc bất hợp pháp. Chỉ riêng trong quý đầu năm 2014, đã có hơn 1,000 người Việt vượt eo biển đến Anh. Con số này nhiều hơn 125 người so với cùng kì năm ngoái, và bằng với cả năm 2023.
Nền văn hóa VN lấy gia đình làm trung tâm và những người ở VN sẵn sàng chạy vạy đủ mọi cách để có tiền đưa người thân đi nước ngoài. Nhiều người trả tiền để có visa lao động hợp pháp đến các quốc gia như Hungary. Quốc gia này thường thiếu hụt lao động trong lĩnh vực sản xuất.
Nhưng hành trình từ VN đến châu Âu thường rất tốn kém, ảm đạm thậm chí chết chóc. Những đường dây vô đạo đức có thể tính phí cắt cổ, dù chỉ là xin visa hợp pháp. Điều này khiến người nhập cư rơi vào cảnh nợ nần và trở thành con rối trong tay bọn buôn người.
Một quảng cáo về các chuyến đi du lịch châu Âu ở Sơn Thành.
Trong vụ 39 người thiệt mạng ở Essex năm 2019, có ít nhất 3 nạn nhân đến từ Đô Thành - vựa lúa của vùng bắc trung bộ. Đằng sau cánh cửa của những ngôi nhà sang trọng, nhiều gia đình vẫn chưa thể vượt qua nỗi mất mát.
Trong nhà của bà Nguyễn Thị Nhung, 60 tuổi, hương nhang vẫn còn vương vấn trên bàn thờ của người chồng mới mất cách đây không lâu. Cách đây 5 năm, con trai của bà là anh Lê Văn Hà 32 tuổi, đã trở thành nạn nhân xấu số trong chiếc xe tải ở Essex. Anh ra đi để lại 2 đứa con bơ vơ. Ảnh cưới của vợ chồng anh vẫn còn treo trên đầu cầu thang. Mẹ anh rơi nước mắt cho biết con trai bà mơ đến nước Anh. Gia đình đã vay mượn một số tiền lớn để trả cho đường dây. Hiện nhà anh vẫn đang phải trả nợ.
Một người anh em họ cho biết: "Gia đình chúng tôi vẫn đang mắc nợ rất nhiều tiền. Để đưa anh Hà đi chúng tôi đã tốn 1 tỉ đồng (khoảng £31,000). Khi anh qua đời chúng tôi vẫn phải trả nợ".
Chị của Lê Văn Hà cho biết: "Ở quê rất khó tìm việc làm. Vì thế mọi người không màng nguy hiểm ra đi để đổi đời. Chẳng biết có bao nhiêu người đã liều mạng đi Anh".
Đô Thành, Nghệ An
London đã ở phía trước - chúng ta phải tiếp tục tiến lên
Vậy điều gì khiến người Việt bất chấp tất cả để đi Anh? Tôi đã tìm thấy câu trả lời của mình trên mạng. Một vài người nhập cư VN thoải mái đăng tải hành trình của họ trên TikTok với dòng chú thích "Sắp tới London rồi, cố gắng tiếp tục đi thôi".
Trên MXH, không chỉ các đại lý hợp pháp mà những đường dây buôn người cũng đều quảng cáo cơ hội đi châu Âu. Đập vào mắt tôi là một quảng cáo gợi ý lộ trình đến Anh thông qua Pháp và Hungary. Trong quảng cáo có số điện thoại liên hệ, người muốn đi sẽ nộp hồ sơ tại Vinh, thủ phủ của Nghệ An. Tại Vinh đầy những ngôi nhà và cửa hàng xây dựng bằng tiền của người nhập cư gửi về.
Đóng vai một chuyên gia ngoại quốc muốn thuê bảo mẫu đưa sang Anh, tôi gọi vào số điện thoại trên. Một người đàn ông bắt điện thoại và bắt đầu mô tả chi tiết về hành trình đi bất hợp pháp. Anh ta nói chỉ cần bỏ ra £20,000 là tôi có thể đi. Anh ta cực kì lộ liễu, nói rằng anh ta đã đưa 53 người sang Anh vào năm ngoái. Đầu tiên sẽ sử dụng visa lao động hợp pháp để sang Hungary, nhưng chẳng có ai sang đó để lao động cả, đó chỉ là một cách lách luật để vào châu Âu và cuối cùng là đến Anh.
Đường dây cho biết anh ta đã đưa 53 người sang Anh vào năm ngoái.
Tôi có địa chỉ của đường dây ở Vinh, vì thế tôi đến đó để thăm dò. 5 phút sau khi tôi đến nơi thì anh ta xuất hiện. Anh ta cho tôi xem hình ảnh 20 người Việt cắm trại trong rừng, những người này đang được anh ta giúp đỡ đưa đến Anh.
Hành trình từ Việt Nam đến England mất từ 7-10 ngày. Vài ngày sau khi đặt chân hợp pháp tới Hungary, khách hàng sẽ được đón chở đi Pháp bằng xe buýt hoặc xe lửa. Từ đây, một chiếc "ca-nô" sẽ đưa họ đến Anh. Nhưng anh ta không nói rõ khách hàng sẽ phải đi qua những nước nào và đi như thế nào. Tôi hỏi anh ta chiếc ca-nô có to và an toàn không, nhưng anh ta không trả lời.
Anh ta nói rằng: "Lúc trước thì nguy hiểm, nhưng bây giờ an toàn rồi. Chúng ta dùng thuyền vượt eo biển, gần lắm". Chuyến đi mới nhất của anh ta có 15 người trên ca-nô và không có ai chết.
Anh ta cho tôi xem hình ảnh chiếc ca-nô được sử dụng để đưa người vào UK. Nhưng hình ảnh này không thật, giống hình nhặt trên mạng về những chiếc ca-nô siêu tốc chuyên chở khách du lịch, nó không giống những chiếc xuồng hơi ọp ẹp được dùng trong những hành trình vượt eo biển bất hợp pháp.
Anh ta cho tôi xem hình ảnh chiếc ca-nô mà anh ta sử dụng.
Rồi anh ta cho tôi xem hình ảnh những chiếc visa lao động Hungary mà anh ta xin được cho khách hàng, sử dụng hộ chiếu VN. Anh ta nói rằng đi xuồng an toàn hơn ngồi thùng xe tải. "Luật sư sẽ giúp nếu bạn bị cảnh sát bắt", anh ta nói.
Rất nhiều người bị lạm dụng tình d.ục
Đối với những người đã đến được Anh, cuộc sống không hề dễ dàng. Nhiều người làm việc trong nhà hàng, tiệm nail hoặc trại cần sa...và có rất ít khả năng kiểm soát cuộc sống của họ.
Họ có thể bị đánh hay bị bắt làm nô lệ, bị nhốt và không được đi ra ngoài. Nữ giới có thể bị xâm h.ại. Đổi lại, số tiền mà họ kiếm được chẳng đáng là bao. Vì thế, họ càng tìm mọi cách bất hợp pháp để kiếm tiền trả nợ.
Đã 5 năm trôi qua, bi kịch ở Essex không thể ngăn người Việt mộng tưởng đến Anh. Phần lớn họ chỉ nghĩ về những phần thưởng, trong khi rủi ro mới là thứ chờ đón họ.
Viethome (theo Sky News)