Theo Viện Chính sách chiến lược Australia (ASPI) ở Canberra, hàng chục nhà khoa học và kỹ sư có mối liên hệ với quân đội Trung Quốc đã phải che giấu sự thật này để nộp đơn du học.
ASPI cho rằng, mối quan hệ cộng tác giữa các trường đại học ở 5 nước thuộc nhóm "Ngũ nhãn" là khăng khít nhất, tạo nên một liên minh tình báo bao gồm Australia, Canada, New Zealand, Anh và Mỹ. Và điều đáng nói ở đây là cả 5 quốc gia này đều xem Trung Quốc là “đối thủ tình báo lớn của họ”.
Đấy cũng chính là lí do nhiều trường đại học ở 5 quốc gia nói trên có chung mối quan ngại về việc liệu khi chấp nhận để các nhà khoa học Trung Quốc sang theo học có tạo cơ hội cho họ thực hiện hoạt động tình báo hoặc ăn cắp bản quyền trí tuệ hay không.
Nghiên cứu của ASPI cho thấy, từ năm 2007, khoảng 2.500 nhà khoa học quân sự được quân đội Trung Quốc tài trợ đã đi du học. ASPI cho rằng, việc các nhà khoa học quân sự Trung Quốc được chấp nhận theo học ở các trường đại học quốc tế đôi khi đến từ cái bẫy tài chính mà Trung Quốc đưa ra. Đấy chính là lí do số lượng các ấn phẩm cộng tác chung giữa các trường đại học quốc tế và các nhà khoa học của quân đội Trung Quốc đang tăng đều. Đáng nói những ấn phẩm này lại liên quan tới hàng loạt lĩnh vực nhạy cảm như mật mã, công nghệ tự lái và công nghệ hàng hải.
Theo đó, quân đội Trung Quốc đã cố tình che giấu mối quan hệ giữa các du học sinh và quân đội nước nhà để đưa họ ra nước ngoài học tập và nghiên cứu. ASPI cho rằng, đây hoàn toàn trái với hoạt động trao đổi liên quân diễn ra một cách minh bạch giữa Trung Quốc và nhiều nước.
Cũng theo ASPI, các sinh viên được cử ra nước ngoài thường chủ động làm sai hồ sơ khi tìm cách giấu giếm mối liên hệ với quân đội Trung Quốc. Chẳng hạn như đưa ra tên giả của một viện nghiên cứu hoặc thay đổi tên của các viện nghiên cứu đang tồn tại. Được biết, các viện nghiên cứu dù không tồn tại nhưng thường được du học sinh Trung Quốc ghi trong hồ sơ nhiều nhất là Viện Công nghệ và Khoa học Thông tin Trịnh Châu.
Chỉ một viện này nhưng đã có hơn 1.300 tác giả ghi tên trong các cuốn sách đồng xuất bản với một loạt trường đại học quốc tế. Trong số này có hơn 20 cá nhân đã sử dụng Viện Công nghệ và Khoa học Thông tin Trịnh Châu để che giấu mối liên hệ với quân đội Trung Quốc, trong đó 17 người đã tới Australia.
Được biết, chính quyền Na Uy đã trục xuất 1 nhà khoa học Trung Quốc cùng người thầy hướng dẫn vào năm 2015 với những bằng chứng cáo buộc 2 người này tiến hành công trình nghiên cứu ở Đại học Agde để phục vụ phát triển tên lửa hành trình siêu thanh. Chính phủ Trung Quốc sau đó đã nhanh chóng phản đối việc Na Uy trục xuất nhà khoa học Hu. Sự việc diễn ra đúng thời điểm mối quan hệ giữa Trung Quốc và Na Uy bị đóng băng hoàn toàn sau khi ông Lưu Hiểu Ba được trao giải Nobel Hòa bình vào năm 2010.
Viện ASPI còn tiết lộ, từ năm 2007 có khoảng 500 nhà khoa học có mối liên hệ với quân đội Trung Quốc đã được cử sang Anh và Mỹ, khoảng 300 người sang Australia và Canada cùng hơn 100 cá nhân sang Đức và Singapore. Được biết, trong số các trường đại học quốc tế thì Đại học Công Nghệ Nanyang của Singapore là có mối quan hệ thân thiết nhất với quân đội Trung Quốc trong việc xuất bản các cuốn sách đồng tác giả. Tiếp sau là Đại học New South Wales (UNSW) của Australia và Đại học Southampton ở Anh. Ngoài ra, vào năm ngoái một đại học khác của Úc là Đại học Công nghệ Sydney cũng đã thiết lập quan hệ đối tác nghiên cứu với một công ty quốc phòng Trung Quốc.
Viethome (theo Baouc)