Đối với những người mua nhà lần đầu thì việc sở hữu chung sẽ dễ dàng hơn. Những ai đã sở hữu nhà hay từng sở hữu nhà, và giờ muốn sắm sửa một căn nhà mới thì shared ownership scheme cũng là một lựa chọn đáng lưu tâm.
Lộ trình mua nhà sở hữu chung là gì?
Shared ownership nghĩa là bạn chỉ mua một phần căn nhà, và phần còn lại của căn nhà thì bạn thuê. Từ tháng 4/2021, chính phủ đã xem xét lại luật này và chỉnh sửa để giúp nó dễ dàng hơn với người mua.
Cụ thể, nếu như trước đó bạn phải mua ít nhất là 25% giá bán của ngôi nhà, giờ bạn chỉ cần mua 10%. Khi đã dọn vào ở trong nhà, bạn có thể mua thêm (quyền sở hữu), và có thể mua tới 100% giá trị ngôi nhà.
Thường thì bạn sẽ mua nhà của một chủ nhà tư nhân, một công ty bất động sản hoặc mua nhà ở hội đồng.
Vay thế chấp đối với người mua nhà sở hữu chung (shared ownership mortgage)
Bạn có thể vay một khoản thế chấp bằng với khoản tiền cần đặt cọc. Chẳng hạn, nếu bạn mua 25% quyền sở hữu một căn nhà trị giá £300,000, như vậy giá trị mà bạn sở hữu là £75,000.
Nếu phải đặt cọc 10%, tương đương £7,500, thì bạn được vay £7,500. Nếu chỉ cần đặt cọc 5%, thì bên ngân hàng sẽ cho bạn vay £3,500. Rất nhiều định chế tài chính cung ứng dịch vụ cho vay shared ownership mortgage, chẳng hạn Halifax, Barclays, Nationwide và Leeds building societies (Hiệp hội xây dựng Leeds).
Đối tượng nào thường mua nhà sở hữu chung?
Người mua nhà lần đầu thường chọn hình thức sở hữu chung. Hoặc những người không có đủ tiền đặt cọc, hay tài chính không đủ đáp ứng tiêu chuẩn tối thiểu để mua một ngôi nhà. Chẳng hạn, bạn vừa ly dị hoặc từng bán nhà, vậy việc mua một căn nhà mới rất khó khăn với bạn.
Tuy nhiên, để mua nhà sở hữu chung, bạn (hoặc hộ gia đình) phải có thu nhập dưới £80,000/năm, hoặc dưới £90,000 nếu mua nhà ở London.
Mua nhà sở hữu chung cũng có nhiều hình thức, chẳng hạn kế hoạch mua nhà cho người trên 55 tuổi (Older People’s Shared Ownership), mua nhà đối với người khuyết tật (Home Ownership for People with Long-Term Disabilities). Với các hạng mục này, bên môi giới sẽ tìm cho bạn những căn nhà thích hợp ở tầng trệt.
Đơn vị nào điều hành shared ownership scheme?
Chủ trương mua nhà sở hữu chung được điều hành bởi hội đồng hoặc hiệp hội nhà ở địa phương, hoặc các công ty bất động sản. Trước khi mua, bạn nên tìm hiểu tính hợp pháp của ngôi nhà, đọc kĩ các điều khoản và nhờ chuyên gia tư vấn (nếu cần).
Bạn có thể tham khảo danh sách các bất động sản được phép mua chung tại đây. Các ngôi nhà này có thể mới hoàn toàn hoặc là nhà cũ, nhưng hầu hết là nhà cho thuê. Một số căn thì chỉ những người dân trong khu vực mới được phép mua.
Làm sao để mua nhà sở hữu chung?
Để mua một ngôi nhà sở hữu chung, bạn phải đăng ký với đại lý Help to Buy (Help to Buy agent) trong khu vực mà bạn muốn sống. Đại lý này sẽ kiểm tra khả năng mua nhà của bạn, và giúp bạn xử lý hồ sơ.
Làm sao để mua thêm phần sở hữu?
Một khi bạn đã dọn đến ở trong nhà, bạn có thể từ từ mua thêm % sở hữu. Chi phí mua thêm tùy thuộc vào giá trị ngôi nhà lúc bạn mua lúc đầu. Càng mua thêm % thì tiền thuê nhà càng giảm.
Nếu bạn mua nhà năm 2021, thì bạn có thể mua thêm 1% mỗi năm trong vòng 15 năm đầu tiên. Sau đó, bạn được quyền mua thêm 5% hoặc hơn, nhưng phải có một chuyên gia định giá lại ngôi nhà.
Khi bạn mua 100% quyền sở hữu thì bạn không cần phải trả tiền thuê nữa.
Thuế trước bạ
Bạn có thể trả một lần ngay lúc ban đầu. Sau này nếu mua thêm % sở hữu, bạn không cần phải trả phí trước bạ nữa.
Nếu chọn trả thuế trước bạ theo từng giai đoạn, thì bạn đóng một khoản thuế tương ứng với % mua nhà ban đầu. Và đợi tới khi bạn sở hữu 80% ngôi nhà mới đóng tiếp lần 2.
Tùy vào ngân quỹ và hoàn cảnh mà bạn nên cân nhắc lựa chọn phù hợp, có thể bạn nên nhờ chuyên gia tư vấn.
Bạn có được quyền bán nhà sở hữu chung không?
Khi sở hữu 100% ngôi nhà, bạn có thể toàn quyền quyết định việc bán nhà. Nếu không sở hữu 100%, thì người chủ nhà được quyền mua lại % sở hữu của bạn, hoặc tìm người mua lại % đó. Nếu họ không muốn mua và cũng không muốn tìm người, thì bạn có thể tự bán % sở hữu của mình.
Quy định mua nhà sở hữu chung ở Bắc Ireland, Wales và Scotland
Ở Bắc Ireland, người ta gọi việc mua nhà sở hữu chung là Co-ownership. Bạn có thể mua từ 50-90% quyền sở hữu ngôi nhà, và bạn có thể mua thêm 5% vào bất kì lúc nào.
Trong khi đó, Shared Ownership Wales scheme chỉ dành cho người mua nhà lần đầu với thu nhập của hộ gia đình không quá £60,000/năm.
Tại Scotland, bạn có thể mua 25%, 50% hoặc 75% giá trị ngôi nhà hoặc căn hộ, thường là một dự án bất động sản mới toanh.
Những khuyết điểm của shared ownership
- Những bất động sản sở hữu chung thường là nhà cho thuê, do đó bạn phải đóng phí dịch vụ hàng tháng và phí bảo trì đóng 1 lần. Bạn nên tìm hiểu các loại phí này và kiểm tra xem chúng có tăng không.
- Khi mua thêm %, bạn có thể phải đóng thêm phí pháp lý và phí định giá lại ngôi nhà.
- Bạn không được thay đổi cấu trúc ngôi nhà, trong một số trường hợp còn không thể trang hoàng ngôi nhà theo ý mình. Bạn cũng không thể cho thuê lại ngôi nhà.
- Khi muốn bán % sở hữu, bạn phải cho người chủ nhà một khung thời gian để họ quyết định việc mua lại hoặc từ chối. Chỉ sau khi họ từ chối, bạn mới có quyền đăng bán % thông qua đại lý bất động sản.
Viethome (theo Evening Standard)