Nhiều bên đã bày tỏ lo ngại về việc liệu bộ Nội vụ có vi phạm các quy tắc riêng của chính cơ quan này về quyền được tư vấn pháp lý hay không.
Hai mươi bảy công dân Việt Nam đã bị trục xuất vào hôm thứ Tư 21/4 vừa rồi trên chuyến bay cất cánh từ Birmingham.
Một số nguồn tin cho thấy bộ Nội vụ đã sử dụng máy bay của hãng hàng không du lịch Tui, mặc dù phía công ty từ chối xác nhận cũng như phủ nhận điều này.
Trong số 27 người, 14 người được lệnh bắt buộc trục xuất về Việt Nam và 13 người tự nguyện rời đi.
Theo email từ một luật sư chính phủ, trong số 14 trường hợp bị trục xuất theo yêu cầu của tòa, trước chuyến bay có 6 trường hợp không ở đủ 5 ngày làm việc tại Trung tâm Trục xuất người nhập cư (IRC). Ở tại IRC sẽ giúp những người này được tiếp cận với quá trình tư vấn pháp lý dễ dàng hơn so với bị giam giữ trong nhà tù hoặc một cơ sở giam giữ ngắn hạn.
Các quy tắc của chính phủ nêu rõ tất cả người tị nạn phải được cho 5 năm ngày làm việc với đầy đủ quyền tiếp cận tư vấn pháp lý trước khi bị trục xuất để họ có thể xác minh tính hợp pháp của quy trình trục xuất.
Đây là lần đầu Anh thuê máy bay tư nhân để trục xuất người Việt về nước.
Do Việt Nam là một trong những điểm nóng hàng đầu về nạn buôn người vào Vương quốc Anh, nhiều bên đã bày tỏ lo ngại rằng một số người bị trục xuất có thể là nạn nhân buôn người do vậy có quyền được bảo vệ ở Anh.
Người phát ngôn của Bộ Nội vụ cho biết: “Chúng tôi đã tuân thủ đầy đủ quy trình pháp lý hợp lệ, bao gồm đảm bảo những người bị trục xuất trong chuyến bay thuê bao này có cơ hội được tư vấn pháp lý. Đề xuất điều ngược lại là hoàn toàn sai sự thật”.
Bất chấp những kêu gọi cung cấp bằng chứng về dịch vụ tư vấn pháp lý cho sáu công dân Việt Nam, Bộ Nội vụ từ chối vì lý do bảo mật.
Email từ đội ngũ luật sư chính phủ làm việc cho Bộ Nội vụ có đoạn: “Trong số 14 trường hợp bị cưỡng chế trục xuất, 5 người đã ở trong nhà tù cho đến ngày 19 tháng 4 thì họ được chuyển đến IRC".
"Trước khi bị trục xuất, một người đã ở tại một cơ sở giam giữ ngắn hạn trong hai ngày trên tổng số năm ngày theo luật. Cá nhân này có tổng cộng sáu ngày tại IRC kể từ ngày được cung cấp hướng dẫn trục xuất".
Bộ nội vụ đã gửi cho tổ chức Detention Action email này để trả lời các câu hỏi về chuyến bay ngày 21/4.
Chuyến bay khởi hành lúc 5 giờ chiều thứ Tư, và thời gian luật sư chính phủ gửi cho Detention Action là 5 giờ 57 phút chiều.
Bà Bella Sankey, giám đốc Detention Action, cho biết: “Từ thông tin của luật sư chính phủ, chúng tôi hiểu rằng ít nhất sáu người bị trục xuất trên chuyến bay về Việt Nam hôm 21/4 bị thiệt thòi do hành vi vi phạm trực tiếp chính sách của bộ Nội vụ là đảm bảo đầy đủ quyền được tư vấn pháp lý”.
“Nếu đây là sự thật, họ đã vi phạm quy định của pháp luật, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng và phải khẩn cấp rút lại”.
“Bộ trưởng bộ Nội vụ sẽ phải trả lời những câu hỏi rất nghiêm trọng - ở trước tòa nếu cần thiết”.
Các nhà vận động nhân quyền đã bày tỏ lo ngại về sự an toàn của những người Việt bị trục xuất.
Ông Phil Robertson - phó giám đốc khu vực châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, cho biết: “Trong những trường hợp này, Anh lẽ ra phải căn nhắc rằng Việt Nam có chính sách trừng phạt công dân xuất cảnh trái phép và chắc chắn sẽ tiến hành điều tra về hoạt động của những người này khi ở Anh”.
"Do vậy, England phải cố gắng đảm bảo cơ hội được bảo vệ và các thủ tục được thực hiện, thay vì cố gắng đưa người lên máy bay trục xuất giữa đại dịch”.
Steve Valdez-Symonds, giám đốc quyền người tị nạn và di cư tại Tổ chức Ân xá Quốc tế, cho biết: “Chúng tôi vô cùng lo ngại về các báo cáo rằng một số người bị buộc phải rời khỏi Anh quốc trên chuyến bay về Việt Nam mà không có cơ hội thích hợp để tìm kiếm hoặc nhận tư vấn và hỗ trợ pháp lý”.
“Rủi ro nghiêm trọng và hoàn toàn không thể chấp nhận được là có những người bị trục xuất trái pháp luật, bao gồm nạn nhân buôn người và các hình thức lạm dụng nghiêm trọng khác".
Người phát ngôn của Bộ Nội vụ nói: “Chúng tôi quyết tâm trục xuất những người không có quyền ở lại Vương quốc Anh. Kế hoạch nhập cư mới sẽ giúp quá trình này dễ dàng hơn”.
"Tại tất cả các trung tâm loại bỏ người nhập cư, các cá nhân có thể liên hệ với đại diện hợp pháp của mình qua điện thoại, email cá nhân, fax hoặc thông qua các cuộc gọi video trên ứng dụng Skype và tín dụng điện thoại di động bổ sung".
"Các cuộc thăm viếng pháp lý trực tiếp tiếp tục được tổ chức trong những trường hợp đặc biệt, phù hợp với chính sách của chính phủ về giãn cách xã hội và khi không có phương tiện liên lạc nào khác”.
Viethome (Theo Guardian)