Dù muốn hay không, Brexit đã thực sự diễn ra sau gần bốn năm tranh luận sau khi hoàn cảnh của những người tị nạn, điển hình là ở Calais, được dùng làm vũ khí thuyết phục người dân bỏ phiếu. Vì vậy, giờ đây khi nó đã đến, Brexit sẽ gây ảnh hưởng thế nào đến những người tị nạn Calais?
Mọi người đều sai lầm nếu cho rằng Brexit giúp giảm số lượng người tị nạn tìm kiếm sự an toàn trên bờ biển của chúng ta. Trên thực tế, tác động lớn nhất của Brexit sẽ dồn lên đối tượng người di cư đến từ các quốc gia trong EU, như Ba Lan hoặc Romania, trong khi những người tị nạn ở Calais đến từ bên ngoài châu Âu, chủ yếu từ châu Phi và Trung Đông.
Điều này có nghĩa là bất kỳ hạn chế mới nào đối với người di cư EU muốn đòi trợ cấp hoặc đến làm việc tại Vương quốc Anh không hề ảnh hưởng đến người tị nạn Calais, đơn giản là vì họ chưa bao giờ có thể yêu cầu những lợi ích này hoặc đến làm việc dễ dàng ở đất nước chúng ta.
Người tị nạn ở Calais sẽ bị ảnh hưởng khi một số luật nhất định của EU ngừng áp dụng cho Vương quốc Anh. Điều này có thể xảy ra khi ‘giai đoạn chuyển tiếp’ kết thúc vào tháng 12 năm 2020.
Có hai yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến người tị nạn Calais:
Yếu tố đầu tiên liên quan đến trẻ em tị nạn không có người đi cùng ở châu Âu. Luật pháp hiện hành của Vương quốc Anh cho phép một đứa trẻ đơn độc ở châu Âu được đoàn tụ với cha mẹ ở Anh nhưng không cho phép các em tìm đến bất kỳ người thân nào khác.
Luật pháp EU linh hoạt hơn và sẽ cho phép một đứa trẻ sống cùng họ hàng bao gồm ông bà, anh chị em, dì hoặc chú. Nếu không có thay đổi nào, đến cuối năm 2020, chúng ta sẽ chỉ còn lại các quy tắc của Vương quốc Anh liên quan đến cha mẹ.
Hàng trăm trẻ em tị nạn đang vất vưởng một mình ở châu Âu, nhiều trong số đó có thể là trẻ mồ côi. Điều này có nghĩa là các em sẽ không thể đoàn tụ được với gia đình duy nhất còn lại của mình ở Anh. Tổ chức từ thiện đang làm việc để khuyến khích chính phủ thay đổi điều luật này và đã khởi động một kiến nghị.
Thứ hai là nguyên tắc mà ông Sajid Javid đã trích dẫn rất nhiều lần từ khi ông còn là Bộ trưởng Nội vụ: một người tị nạn nên xin tị nạn tại ’quốc gia an toàn đầu tiên’ ở EU nơi họ đặt chân đến.
Mặc dù điều này không hoàn toàn chính xác, ‘nguyên tắc Dublin’ là một phần quan trọng của luật tị nạn EU. Trừ khi chúng ta đạt được một thỏa thuận mới với EU, Vương quốc Anh có thể không còn là một phần của hệ thống này và sẽ không còn có thể ‘đưa người trở lại’ sau khi giai đoạn chuyển tiếp kết thúc.
Tuy nhiên, bất chấp sự khoa trương của ông Javid khi đưa ra vấn đề này, Vương quốc Anh chỉ thực sự đưa trở lại 209 người vào năm 2018. Lý do là bởi các quy tắc thực sự phức tạp hơn so với những gì ông Javid khiến chúng ta tin.
Nhìn chung, phản ứng của chính phủ Vương quốc Anh đối với tình hình ở Calais tập trung vào việc tăng cường an ninh và tính răn đe. Chỉ trong một tuần trước thời điểm Brexit, rất nhiều hàng rào đã được dựng lên và xuất hiện một số vụ trục xuất đặc biệt mạnh tay ở những khu vực tập trung người ngủ tạm.
Những con người gần như không có gì trong tay đã thức dậy vào đầu giờ sáng và buộc phải lên đường, tài sản ít ỏi của họ bị phá hủy, và nhiều người đứng chơ vơ trong cơn mưa.
Cách tiếp cận này dựa trên niềm tin của chính phủ rằng nếu bạn làm cho cuộc sống đủ khó khăn với mọi người, họ sẽ ngừng đến. Điểm sai lầm trong lý thuyết này là những thứ người tị nạn đang chạy trốn - chiến tranh, tra tấn, bắt bớ - đều sẽ luôn tồi tệ hơn bất cứ thứ gì bạn có thể tạo ra.
Họ không muốn đến; họ chỉ đơn giản là không có sự lựa chọn nào khác. Rất nhiều bằng chứng cho thấy tác động duy nhất của việc tăng cường an ninh và trục xuất là nỗi đau mà những người vốn đã bị tổn thương phải chịu đựng. Đối với cá nhân tôi, nó giống như hành động bắt nạt.
Và hiệu quả cuối cùng và thực tế nhất của Brexit là gì? Các công ty vận tải đã cảnh báo về tình trạng tắc nghẽn quanh các bến cảng khi chúng ta rời Liên minh Hải quan vào tháng 12 năm 2020. Đã có nhiều cuộc tranh luận về việc điều này sẽ tồi tệ đến mức nào, nhưng với 2,5 triệu xe tải đi qua cảng mỗi năm, những hàng dài chờ đợi sẽ sớm xuất hiện.
Không ai muốn nhập cư bất hợp pháp, nhưng ngay lúc này, họ cảm thấy họ không có lựa chọn nào khác. Một trong vài cách để làm điều đó: trốn trong thùng một chiếc xe tải. Thời gian tốt nhất để thử: khi xe tải đang đứng yên.
Vấn đề lớn nhất mà chúng ta gặp phải ở Calais là thiếu một lộ trình an toàn và hợp pháp để mọi người xin tị nạn ở Anh. Đã đến lúc chính phủ Anh đưa ra một số giải pháp thiết thực và cho thấy rằng chúng ta là một quốc gia nhân từ và có khả năng giúp đỡ một số người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới.
Ghi lại từ ý kiến của bà Clare Moseley, giám đốc tổ chức từ thiện chuyên hỗ trợ người nhập cư Care4Calais
VietHome (Theo Metro)