Chủ tiệm nail gốc Việt bị ICE bắt giữ 5 tháng đã được về nhà

“Tôi nhảy lên nhảy xuống trong phòng giam, tôi la lên ‘tôi được về rồi,’” bà Melissa Trần, tên tiếng Việt là Trần Thị Mộng Tuyền, người bị Cảnh Sát Di Trú (ICE) bắt giam ngày 12 Tháng Năm, vì một lệnh trục xuất hơn 20 năm trước, nói với nhật báo Người Việt.

chu tiem nail duoc ve nha 1
Bà Melissa Trần ngồi trước tô phở sau khi ra khỏi trại giam của ICE. (Hình: Melissa Trần cung cấp)

Khoảng 5 giờ sáng ngày Thứ Hai, 13 Tháng Mười, chồng của bà là ông Danny Dũng Hoàng cùng với bốn người con ra đón bà ở phi trường Baltimore, Maryland.

Tô phở ngon nhất

Từ văn phòng của Luật Sư Bernie Semler ở Hagerstown, Maryland, bà Melissa Trần kể lại cảm giác vui mừng khi nhận được tin mình sẽ được trở về nhà.

Đó là vào buổi sáng Chủ Nhật, 12 Tháng Mười, sau bữa điểm tâm, bà Melissa ngồi xem những tin nhắn trên máy tính bảng do nhà giam cấp cho mỗi người. Đây là thiết bị để các “tù nhân” liên lạc với gia đình, luật sư.

Bà nhận được tin nhắn của Luật Sư Jennifer Paquarella, người đại diện pháp lý cho bà ở Seattle, Washington, cho biết Chánh Án Tiffany M. Cartwright, thuộc tòa liên bang ở Washington, ra phán quyết thả bà về nhà, lệnh có hiệu lực ngay lập tức.

“Bà ấy nói là có thể đến đón tôi. Tôi rất vui. Tôi nhảy lên nhảy xuống trong phòng giam. Tôi la lên, ‘tôi được về nhà rồi,’” bà kể trong giọng nói vẫn còn sự xúc động.

Cũng chính vị luật sư đó đón bà Melissa ở trại giam, tìm cho bà chuyến bay sớm nhất về Maryland ngay khi hoàn tất thủ tục hồ sơ trong trại giam. Hình ảnh bà Melissa đứng trước trại giam với nụ cười rạng rỡ được gửi về ngay cho gia đình. Đồng thời, tấm ảnh bà ngồi cúi nhìn tô phở nóng hổi, gần như nói lên được niềm vui lớn lao của một người chưa dám tin đây là sự thật.

Bà nói: “Tôi vừa ngồi mà vừa run tại vì vẫn chưa tin là mình được thả về. Lúc đó, tôi chưa cảm giác được thế nào. Khi ăn được tô phở thì tôi nói ‘wow,’ cuối cùng mình cũng ăn được đồ ăn Việt Nam trở lại. Tô phở ngon nhất.”

Nhắc lại cuộc sống trong trại tạm giam suốt năm tháng qua, bà Melissa cho biết “rất căng thẳng vì không biết ngày mai mình còn ở đây không hay họ sẽ chuyển mình đi chỗ khác.”

Trong ba trại giam mà bà bị đưa đến, một ở  Louisiana, một ở Arizona, và cuối cùng là ở Tacoma, Washington, có nơi rất đông người, đồ ăn không được sạch sẽ.

chu tiem nail duoc ve nha 1
Luật Sư Jennifer Paquarella (trái) và bà Melissa Trần trước trại giam giữ của ICE (Hình: Melissa Trần cung cấp)

“Có khi họ cho mình ăn chiều lúc 12 giờ đêm hoặc 2 giờ sáng. Thức ăn thì có nhiều món đôi khi chưa chín, đôi khi chín quá. Phần ăn thì rất ít. Nếu những người nào không có thân nhân hỗ trợ gửi tiền để mua thêm phần ăn thì rất tội cho họ,” bà Melissa nói qua điện thoại.

Chồng của bà, ông Danny Dũng Hoàng, nói với nhật báo Người Việt vào sáng Thứ Ba: “Lúc 4 giờ sáng hôm qua tôi và các con đã đón Tuyền về. Tôi bảo Tuyền nghỉ ngơi ở nhà một tuần, đừng ra tiệm làm vội. Thích ăn gì thì ăn.”

Ông Danny nói có rất nhiều khách của tiệm mang hoa đến chúc mừng bà Melissa trở về nhà, mừng ba đứa con của vợ chồng ông được ôm mẹ sau nhiều tháng xa cách.

Cuộc chiến ‘Mang Melissa Về Nhà’

Trả lời câu hỏi của nhật báo Người Việt về chiến thắng trong bước đầu tiên, Luật Sư Bernie Semler nói: “Các nhân viên công lực đã cố gắng xin giấy tờ du lịch từ phía chính phủ Việt Nam để trục xuất bất kỳ người Việt Nam nào không phải là công dân Hoa Kỳ đang có lệnh trục xuất. Nếu họ không xin được hồ sơ đó từ phía Việt Nam, bà Melissa vẫn ở lại Mỹ.”

Theo lời ông giải thích, lý do văn phòng luật của ông thuyết phục được tòa án trả tự do cho bà Melissa là vì chính quyền chưa xin được visa từ phía Việt Nam cho bà Melissa Trần.

“Nếu lúc bắt giữ bà Melissa hồi Tháng Năm, mà họ có thể lấy được visa do Việt Nam cấp, thì bà đã không được thả và sau đó bị trục xuất về Việt Nam. Nhưng chúng tôi hy vọng điều đó không xảy ra,” ông Semler nói.

“Lúc bắt giam bà Melissa, họ tuyên bố rằng vào ngày 12 Tháng Tư, họ đã làm thủ tục xin visa cho bà ấy. Nhưng hóa ra là họ chưa bao giờ làm điều đó. Trong phiên điều trần tại tòa ở Maryland, họ cũng lập luận như thế. Điều đó không đúng. Điều đó chưa bao giờ xảy ra. Cho đến ngày 1 Tháng Mười, khi chúng tôi bắt đầu tranh luận về sự việc ở Washington, tòa nhận ra nhân viên di trú chưa bao giờ làm thủ tục xin bất kỳ giấy tờ nào cho bà ấy. Nghĩa là bà ấy đã bị giam suốt năm tháng mà không có lý do gì cả.”

chu tiem nail duoc ve nha 1
Giây phút cả gia đình đoàn tụ. (Hình: Melissa Trần cung cấp)

Theo lời kể của ông Danny Dũng Hoàng, vợ của ông, vì bồng bột, đã phạm sai lầm khi chỉ mới 19 tuổi.

“Hai mươi sáu năm về trước, Tuyền làm trong văn phòng bác sĩ. Cô ấy lấy tờ chi phiếu của bác sĩ, ghi vào tên của mình, giả chữ ký, rồi gửi vào tài khoản ngân hàng của mình $5,000. Lúc đó Tuyền có bạn trai. Cô ấy nghe lời của bạn trai lấy số tiền đó. Bác sĩ phát hiện ra báo cảnh sát. Tuyền ra tòa, nhận tội, nhận án sáu tháng tù giam và trả lại số tiền đã lấy,” ông Danny nói.

Hai năm sau, năm 2003, bà gặp ông Danny Dũng Hoàng. Khi hai người muốn về Việt Nam làm đám cưới, họ lên văn phòng quản chế để hỏi trường hợp của bà Melissa có ra khỏi nước Mỹ được không.

“Họ nói đi được, cứ đi đi. Nhưng khi chúng tôi xin visa cho Tuyền về Việt Nam thì ICE đến bắt. Họ đưa ra tòa, kết tội là đang trong thời gian có án treo mà xin ra khỏi nước. Họ trục xuất Tuyền về Việt Nam. Nhưng năm đó, 2003, Việt Nam không nhận lại những người đến Mỹ trước năm 1995. Họ không thể giữ mình lâu quá nên họ phải thả Tuyền ra,” ông Danny kể.

Từ năm 2004 đến nay, bà Melissa trình diện văn phòng di trú mỗi năm theo đúng cam kết. Họ làm đám cưới, có với nhau bốn người con và mở tiệm Nail Palace and Spa trong khu mua sắm Long Meadow Shopping Center. Cuộc sống của họ yên bình, thực thi đúng yêu cầu của luật pháp cho đến ngày 12 Tháng Năm, thì ICE bắt bà.

Khi bà Melissa lên trình diện, khoảng 8 giờ sáng, ICE bắt giữ bà ngay tại văn phòng di trú.

“Họ nói hồ sơ của Tuyền là đã bị trục xuất năm 2003. Bây giờ theo đúng lệnh của ông Trump, Tuyền sẽ bị trục xuất,” ông Danny kể lại.

Luật Sư Semler nhắc lại một thỏa thuận năm 2008 giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, bao gồm không trục xuất những người Việt chưa có quốc tịch Mỹ nhưng phạm tội hình sự, và đến Mỹ trước ngày 12 Tháng Bảy, 1995, ngày Hoa Kỳ và Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao.

“Nhưng giờ tôi nghĩ họ đã làm vậy. Và tôi nghĩ đó là vì ông Trump đã áp đặt tất cả. Tổng Thống Trump đã áp đặt tất cả các mức thuế quan lên tất cả mọi người. Và tôi nghĩ ông ấy đã đàm phán với Việt Nam để nói rằng, này, tôi sẽ áp dụng mức thuế quan thấp hơn nếu quý vị muốn bắt đầu chấp nhận mọi người trở về. Tôi nghĩ đó là những gì đã xảy ra. Việt Nam đã đưa ra quyết định, được rồi, chúng tôi có thể bắt đầu tiếp nhận những người trước năm 1995 trở về,” Luật Sư Semler nói.

Bà Melissa nói thêm: “Tôi qua đây lúc nhỏ, năm 1993, không có sổ thông hành, không có giấy khai sanh. Khi Việt Nam và Mỹ thỏa thuận nhận lại người, thì Việt Nam phải cấp sổ thông hành cho những người bị trục xuất. Vì chính phủ chưa làm gì để cấp giấy đó cho tôi, nên tòa án phán quyết là vi phạm quy trình tố tụng. Do đó mà tôi được về nhà.”

chu tiem nail duoc ve nha 1
Bà Melissa Trần chụp hình trước cửa trại giam ngay sau khi được thả. (Hình: Melissa Trần cung cấp)

“Cuộc chiến” tiếp tục

Bà Melissa cho biết, dù được trả về nhà, bà vẫn phải tiếp tục làm một việc mà bà đã luôn làm suốt hơn 20 năm qua, đó là trình diện với ICE.

“Tuần sau tôi có một cái hẹn lên trình diện,” bà nói.

Theo lời Luật Sư Semler, ông và các đồng sự đã nói chuyện với công tố viên tiểu bang để hỏi liệu chính phủ có cho phép mở lại hồ sơ trục xuất bà Melissa hay không?

“Họ nói được, hãy gửi email cho họ và họ sẽ xem xét. Nếu chính phủ cho phép chúng tôi mở lại lệnh trục xuất, điều đó thật tuyệt, vì nó sẽ bắt đầu quá trình mà có lẽ chúng tôi có thể bảo đảm rằng bà ấy sẽ không bao giờ bị trục xuất nữa,” Luật Sư Semler nói.

“Vì vậy, bước tiếp theo là chúng tôi đang cố gắng mở lại lệnh trục xuất của bà ấy từ năm 2004, và cố gắng tranh luận lay. Nếu chúng tôi có thể mở lại hồ sơ, thì có khả năng chúng tôi có thể hủy bỏ lệnh đó. Sau đó, bà ấy vẫn có thể trở thành công dân Hoa Kỳ thông qua chồng mình.”

Với những chia sẻ của Luật Sư Bernie Semler và cả bà Melissa Trần, có thể hiểu, “cuộc chiến” của gia đình bà vẫn là con đường khó khăn phía trước, và thành công là điều không ai dám chắc chắn lúc này.

Tiếng nói ngập tràn niềm vui của vợ chồng bà Melissa cho thấy, ngay lúc này, họ chỉ cần biết rằng gia đình họ đang đoàn tụ. Như lời của ông Danny Dũng Hoàng nói: “Vợ tôi được về nhà là hạnh phúc rồi.”

Kalynh Ngô/Người Việt