Bài chia sẻ của bạn Moon Nguyen trên nhóm Hội Bà Mẹ Việt Nam tại Pháp:
"Em thấy có một số người Việt cho rằng sang Pháp kiếm tiền khó, dịch vụ không đa dạng, cơ sở vật chất kém mà đồ ăn cũng không ngon. Em không khen đâu, vì đúng là ở đây không có bún riêu mà em thích, đi spa không hề tiện, cũng không có hàng gội đầu massage rẻ như ở nhà. Nhưng nếu các chị muốn nghe góc nhìn của người lương 100 triệu/tháng ở Việt Nam sang Pháp thấy thế nào, thì em sẽ mạn phép chia sẻ.
LƯƠNG - THUẾ - BẢO HIỂM
Từ năm 2018 khi em 28 tuổi, lương gross của em ở VN là 100 triệu (đã bao gồm lương tháng thứ 13 và chưa tính thưởng + tăng lương hàng năm). Công ty phát thẻ taxi cho đi làm, chi phí ăn nhà hàng tiếp khách cũng không giới hạn, và có bảo hiểm y tế tư cho cả gia đình. Nói chung là tiền lương lĩnh về chỉ đóng học cho con hay thi thoảng đi chợ.
Có điều, trong mức lương 100 triệu đó, nhà nước chỉ cho đóng bảo hiểm trên mức 29.8tr/tháng, có nghĩa là nghỉ thai sản hay sau này thất nghiệp, lương hưu…em được lĩnh khoảng 23.4tr – 29.8tr/tháng thôi ạ. Số còn lại là vào thuế hết. Nên lúc nào cũng phải bán mình cho tư bản không dám nghỉ ngơi.
Ảnh minh họa: globonaut
Năm 2017, được thưởng doanh số 41.000 euro mà em phải đóng hơn 300 triệu tiền thuế thu nhập cá nhân (mức cao nhất 35% mà). Mỗi tháng em cũng đóng rất nhiều thuế, mà số tiền này chả biết nó sẽ đi về đâu. Đầu tư công thì thua lỗ suốt, cán bộ cũng chỉ tự kiểm điểm sâu sắc chứ chẳng thấy khắc phục gì.
Tới 2023 thì em bỏ việc sang Pháp cùng chồng. Sang đây 3 tuần thì em đi làm công ty luôn, lương tất nhiên là cao hơn ở Việt Nam. Các loại bảo hiểm đóng theo mức trên 100% gross, nên thuế ít hơn VN đấy ạ. Có nghĩa là sau này em sẽ được hưởng lương hưu cao hơn, về già cũng đỡ lo chút đỉnh.
Công ty phát cho ô tô để đi lại, có thể dùng vào việc cá nhân và chỉ phải đổ xăng. Không phải bỏ tiền mua xe, bảo dưỡng, bảo hiểm…cũng tiết kiệm được 1 mớ. Mỗi lần công ty cử đi công tác, lại tranh thủ ở lại du lịch luôn. Còn lại thì em làm việc ở nhà, không tốn tiền quần áo makeup, công ty cũng trang bị cho 1 mini office tại gia.
ĐẦU TƯ KIẾM TIỀN
Với mức lương hưu ở VN thì sau này khó mà đủ sống, lại phải cân não đem tiền đi đầu tư chứ gửi ngân hàng thì mất giá lắm. Có lần em đi rút tiền mà mãi ngân hàng không cho mặc dù sổ đã đáo hạn. Nào là PGD hết tiền, sếp đi vắng không làm được giấy tờ, rồi gạ mua trái phiếu, … Nhiều tỷ phú gửi tiết kiệm còn bị nhân viên ngân hàng giả mạo rút mất đấy ạ. Bảo sao người ta đổ xô vào BĐS, em lại không có kiến thức về mảng này. Nói chung là vừa đi làm cho bây giờ, vừa phải cày cho sau này.
Ở Việt Nam kinh doanh dễ, là do nhân công còn quá rẻ. Tức là chủ nhanh giàu chứ nhân viên thì buồn lắm. Cũng có nghĩa là nếu con mình không làm chủ được, nó cũng sẽ chịu bất công như vậy. Bên này thuê giúp việc chăm con theo giờ cũng phải khai đủ thứ cho người ta. Đó là cái giá của sự bình đẳng. Em cũng từng kinh doanh riêng ở VN ngoài giờ làm, tiền không dễ kiếm đâu ạ. Thi thoảng lại có công an, thuế, thanh tra vào làm việc… Có lô hàng nhập đủ giấy tờ vẫn bị giữ kiểm soát, tới sát ngày sản phẩm hết hạn mới được thả ra. Vài lần như thế thì vốn nào trụ nổi ? Đến nhà cho thuê cũng nay bị công an phường hỏi, mai có phòng cháy chữa cháy thăm. Nói chung là cũng phiền muộn lắm.
Ở VN mình không được sở hữu nhà đất, mình chỉ được sở hữu Quyền sử dụng mà thôi. Nên để sinh lời thì đầu tư mua bán, còn để giữ tài sản thì mọi người chuyển sang nước ngoài mua là nhiều.
CHẾ ĐỘ
Ở đây 1 tuần làm 35h, hết giờ làm là tuyệt nhiên không có ai gọi. Ở VN thì sau 40h hành chính, còn phải nhậu nhẹt tiếp khách, làm thêm giờ. Từ khi sang đây, em mới trải nghiệm được cảm giác hết giờ làm là đi chợ nấu cơm cho gia đình. Em có tận 25 ngày nghỉ phép năm + 11 ngày RTT, ở VN có 12-14 ngày thôi ạ. Xin nghỉ nhiều sếp còn khó chịu, chứ bên này còn phép là nghỉ thôi chả cần xin ai. Mới đầu năm đã phải gửi kế hoạch nghỉ phép cho cả năm rồi ạ. Công ty hay có coupon giảm giá đây đó, khuyến khích gia đình đi chơi nữa, nói chung là nhịp sống cân bằng. Em từng làm việc ở châu Á, châu Úc và giờ là châu Âu, thì trải nghiệm ở châu Âu là dễ chịu nhất đấy.
Mình có ít tuổi thì cũng chẳng phải sợ ai, có năng lực thì thăng tiến đều. Em có đòi mấy ông già ở châu Âu nộp báo cáo thì người ta cũng vui vẻ bình thường. Ở Pháp mới có chuyện 34 tuổi lên Phó Thủ Tướng, ở mình thì không biết bao giờ mới có. Nên là em vẫn chọn ở bên này. Ít nhất là sau này có thể yên tâm rằng con cái mình có không làm chủ được thì cũng ít gặp bất công, còn có năng lực thì không ai cản bước tiến của nó hết.
Bên này đi khám rắc rối hơn ở VN, nhưng lại được free. Em đi làm ngay sau khi sang nên thủ tục hành chính nào cũng ổn thỏa, vitale carte có sau đúng 1 tháng, giấy gọi đi tầm soát đủ thứ gửi về nhà. Em mua mutuelle theo công ty nên nghe nói được chi trả nhiều. Mới đóng tiền được 5 tháng thì đi khám mắt, được free hẳn cái gọng kính Versace 250 euro nữa, đúng là nhiều thật ạ.
Con đi học ngay gần nhà, cũng không mất tiền gì ngoài ăn trưa với mua đồ dùng học tập. Học miễn phí mà được như vậy là vui rồi. Tự dưng thấy mình mắc nợ nước Pháp nhiều ghê. Mới nhập cư mà được khám xét, đi học văn hóa đủ thứ à.
Mọi người chê đồ ăn Pháp thì em thấy oan quá. Đi nhà hàng từ nhỏ tới lớn em đều thấy sạch sẽ mà, họ bày biện cầu kỳ, nhiều kỹ thuật nấu nướng trên 1 đĩa thức ăn, còn ngon hay không thì tùy khẩu vị mỗi người thôi. Đi siêu thị thì cái gì cũng có, không cần chạy quanh nhiều chợ. Giá cả hàng hóa so với thu nhập bình quân ở đây thì còn thấp hơn ở VN nhé. Ai cầu kỳ thì đi các shop cao cấp hơn, chất lượng mê li luôn.
Đồ Á ở đây cũng dễ tìm, em ở tỉnh mà còn tìm được đủ thứ nữa là. Trong các thị trường xuất khẩu thực phẩm, châu Âu vẫn khó tính hàng đầu, ai làm XNK sẽ hiểu rõ các loại giấy tờ chứng nhận họ đòi hỏi. Khoản này rõ ràng là an tâm hơn ở VN rồi. Người Pháp lại rất cởi mở chuyện ăn uống, không quá quy củ như người Ý, hay khó tính như Hàn/Nhật. Họ thử được đồ Á thì mình cũng ăn được đồ Âu chứ nhỉ.
Nếu phải chê 1 điểm gì thì em chê…tiếng Pháp. Nó rườm rà 1 cách không cần thiết. Đây là ngoại ngữ thứ 4 mà em học, em thấy mình hoàn toàn có cơ sở để chê. Nên chỉ cố được 6 tháng để lấy bằng A2, xong là em bỏ, chưa nhét gì thêm được vào đầu.
Em thì yêu VN lắm, ở đó có bạn bè, có đồng nghiệp… 10 năm trước từng bỏ việc ở Úc để về VN chỉ vì nhớ quê hương. Nhưng 10 năm sau thì tự bản thân đã suy nghĩ khác đi. Có con rồi, cũng phải cho con 1 môi trường phù hợp để phát triển. Cũng đừng so sánh hơn-kém, nơi nào cho mình sự thoải mái, hợp với mục đích sống ở thời điểm hiện tại thì mình ở. Rồi hàng năm đưa gia đình về thăm, đem ngoại tệ về tiêu làm giàu cho quê hương chẳng hạn. Lúc đó tha hồ đi biển, ăn đồ Việt, đi gội đầu, đi spa… thoải mái rồi mình lại sang.
Nguồn: MOON NGUYEN / nhóm Hội Bà Mẹ Việt Nam tại Pháp