Sau khi chồng cô Khả Nhi, cư dân Fountain Valley, bị Cảnh Sát Di Trú Hoa Kỳ (ICE) bất ngờ bắt giữ trong một lần kiểm tra định kỳ, cô trở thành người mẹ đơn thân chỉ sau một đêm và lo sợ rằng cha của đứa con nhỏ có thể bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ, theo ABC7 Eyewitness News, hôm 27 Tháng Ba.
Cô Khả Nhi muốn giấu họ và không tiết lộ danh tính của chồng vì lo sợ ảnh hưởng đến hồ sơ di trú của ông. Hiện ông đang bị ICE giam giữ ở Adelanto, California.
Cô Khả Nhi trong cuộc phỏng vấn với ABC7 Eyewitness News. (Hình: Cắt từ màn hình abc7.com)
Tại văn phòng của tổ chức VietRISE, Garden Grove, cô chia sẻ với phóng viên đoạn ghi âm con gái cô, bé Evelyn, đang xem cha (bé gọi là “Dada”) hát cho bé nghe qua cuộc gọi video.
Cô Khả Nhi chia sẻ rằng cả cô và chồng đều sang Mỹ từ nhỏ, rời khỏi Việt Nam trong thời kỳ hậu chiến.
“Tôi nghĩ chồng tôi khi đó mới 5 tuổi. Còn tôi chỉ mới 1 tuổi – cả hai đều được cha mẹ dũng cảm đưa lên thuyền trong đêm để đến một vùng đất hoàn toàn xa lạ,” cô Khả Nhi kể.
Cô Khả Nhi có quốc tịch Mỹ, nhưng chồng cô lại sống trong tình trạng bị giám sát. Ông có giấy phép lao động, và trong hơn 10 năm qua, chồng cô đều trình diện định kỳ hàng năm tại văn phòng ICE ở Santa Ana.
Đây không phải là trường hợp duy nhất. Theo Hiệp Hội Phát Huy Công Lý Người Mỹ Gốc Á Nam California (AAAJ-SoCal), nhiều người Việt tị nạn cũng đang sống trong tình trạng bị giám sát này.
Luật Sư Joseph Navales thuộc AAAJ-SoCal cho biết nhiều người đến Mỹ khi còn nhỏ, sống trong hoàn cảnh thiếu vắng cha mẹ, dễ phạm sai lầm lúc trưởng thành và rơi vào tình trạng “vi phạm” luật pháp và luật di trú mà họ không hiểu rõ. Nhiều người thậm chí nhận tội dù không phạm tội.
“Kết cục là họ chỉ muốn được ra khỏi trại giam, nên buộc phải ký giấy trục xuất hoặc tự nguyện rời khỏi Mỹ. Nhưng do có thỏa thuận với Việt Nam, họ lại không thực sự bị trục xuất,” Luật Sư Navales nói.
Không có quy trình rõ ràng để trục xuất người Việt nhập cư. Hàng chục năm trôi qua, những đứa trẻ năm xưa lớn lên, lập gia đình, và làm việc tại Mỹ.
Cô Khả Nhi mô tả chồng là một người cha rất gắn bó với gia đình. Vì cả hai đều lớn lên không có cha bên cạnh, họ quyết định rằng khi lập gia đình, cô Khả Nhi, một nhân viên xã hội, sẽ tiếp tục đi làm.
“Anh ấy từng nói với tôi, ‘Anh muốn làm một người cha chăm sóc con gái. Anh muốn có mặt trong mọi khoảnh khắc cuộc đời của Evelyn.’ Ban ngày anh ấy chăm con, tối và cuối tuần thì đi làm để phụ thêm tài chính. Anh ấy làm tất cả. Anh là tất cả với chúng tôi,” cô Khả Nhi nói một cách xúc động.
Năm 2008, theo Bản Ghi Nhớ Thỏa Thuận (Memorandum of Agreement–MOU) giữa Mỹ và Việt Nam cho phép trục xuất một số người Việt, nhưng bảo vệ những người đến trước năm 1995. Tuy nhiên đến năm 2020, một MOU mới đã gỡ bỏ sự bảo vệ đó.
Văn phòng AAAJ-SoCal tại Orange County cho biết chỉ riêng tháng trước đã có gần 20 người bị ICE bắt giữ khi đi trình diện định kỳ – so với con số 0 của cả năm trước đó, theo Luật Sư Navales.
ABC7 Eyewitness News cũng liên lạc với ICE để hỏi lý do tại sao việc giam giữ đột ngột gia tăng, nhưng người phát ngôn đề nghị chuyển câu hỏi cho Bộ Nội An, và cơ quan này chưa phản hồi.
Trong lúc chờ đợi, nỗi sợ hãi đang gia tăng tại Little Saigon, nơi có cộng đồng người Việt lớn nhất hải ngoại. Tổ chức VietRISE hoạt động tích cực tại khu vực này.
Cô Indigo Vũ, quản lý chương trình và hoạt động của VietRISE, cho biết trong hai tháng qua, tổ chức này nhận được các cuộc điện thoại nói về tình trạng giam giữ nhiều hơn nửa năm cộng lại.
“Hiện cộng đồng đang trong trạng thái lo lắng, hoảng sợ, và căng thẳng tột độ,” cô Indigo nói.
Cô Khả Nhi tìm đến VietRISE để xin giúp đỡ khi cô đột ngột trở thành người mẹ đơn thân. Chồng cô không trở về sau lần trình diện với ICE hồi Tháng Hai vừa qua.
Cô Khả Nhi vẫn nhớ như in cú điện thoại chồng gọi về khi ông đang bị giữ ở Adelanto. “Tôi lái xe về nhà, khóc suốt đường đi, đón con, rồi về một ngôi nhà trống. Đó là ngày tồi tệ nhất trong cuộc đời chúng tôi,” cô nghẹn ngào nói.
Hiện tại, cô Khả Nhi là lao động duy nhất trong nhà, gồm con gái, mẹ ruột, và mẹ chồng. Hơn một tháng trôi qua kể từ khi người chồng 49 tuổi bị bắt, gia đình vẫn không biết liệu ông có được thả hay không.
“Tôi đã ngây thơ nghĩ rằng sẽ có một tiến trình công bằng nào đó, nơi tôi có thể gặp chánh án để kể câu chuyện của mình và giải thích vì sao chồng tôi xứng đáng được tự do, nhưng điều đó không dành cho chúng tôi,” cô Khả Nhi nói.
Cô cho biết đã đưa con gái đi thăm cha một lần tại Adelanto, nhưng rất khó khăn. Vì không được tiếp xúc, con gái chạy lại nhưng cha không được ôm. Vì quá nhỏ để hiểu chuyện, bé Evelyn giận dữ khóc lóc và họ bị yêu cầu rời đi.
Theo Người Việt