Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ khỏe, không hút thuốc bất ngờ được chẩn đoán mắc ung thư phổi giai đoạn cuối, làm dấy lên những câu hỏi về các yếu tố như ô nhiễm không khí và đột biến gen.

Vào cuối năm 2019, cuộc sống của Becca Smith dường như hoàn hảo và tràn đầy sức sống. Ở tuổi 28, cô dồn hết tiền tiết kiệm để thuê một mặt bằng ở Chester (Anh), cải tạo nó thành phòng tập yoga của riêng mình, đồng thời vẫn làm huấn luyện viên cá nhân. Lịch trình bận rộn bắt đầu từ 5 giờ sáng khiến cô không có thời gian để ý đến cơn đau lưng dai dẳng.

"Cơn đau cứ di chuyển liên tục, mỗi ngày lại đau một vùng khác trên lưng", cô kể. "Tôi phải dán miếng dán giữ nhiệt và chườm đá chỉ để có thể đi làm". Dù đã đi khám bác sĩ đa khoa, chuyên gia vật lý trị liệu và bác sĩ nắn chỉnh cột sống, tất cả đều chẩn đoán ban đầu là rách cơ.

Vào một ngày tháng 3/2020, cơn đau dữ dội đến mức Smith nằm liệt giường. Khi tỉnh dậy, cơn đau nửa đầu như búa bổ và thị lực mờ đi khiến cô phải đến bác sĩ nhãn khoa. Tại đây, bác sĩ phát hiện xuất huyết trong mắt và lập tức chuyển cô đến bệnh viện. Sau một tuần thực hiện hàng loạt xét nghiệm, từ chụp MRI, CT đến sinh thiết tế bào ở lưng, một sự thật "kinh hoàng" được hé lộ.

Smith đang nằm một mình trong phòng bệnh thì hai vị bác sĩ bước vào, kéo rèm lại và báo tin cô bị ung thư phổi giai đoạn cuối đã di căn xuống cột sống và lên não. "Họ nói rằng không thể làm gì cho tôi được nữa". Smith nghẹn ngào. "Tôi chỉ nhớ là đã gọi cho mẹ và gào khóc qua điện thoại". Các bác sĩ thậm chí còn nói với bố mẹ cô rằng, cô có lẽ chỉ còn sống được khoảng hai tuần.

Những ngày đầu đại dịch Covid, Smith quyết định về nhà để được chăm sóc giảm nhẹ. "Bạn bè tôi đều đến để nói lời từ biệt. Họ ngồi cuối giường và khóc hết nước mắt", cô nhớ lại. "Tôi vẫn còn giữ một cuốn sổ ghi những lá thư họ viết cho mình".

Trong nhiều thập kỷ, ung thư phổi vẫn bị xem là căn bệnh của đàn ông lớn tuổi có hút thuốc, phải chịu sự kỳ thị nặng nề và thiếu hụt ngân sách nghiên cứu trầm trọng. Một phân tích năm 2010 cho thấy căn bệnh chỉ nhận được 6% kinh phí nghiên cứu, mặc dù là loại ung thư phổ biến thứ ba ở Anh. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, hồ sơ bệnh nhân đã thay đổi. Hút thuốc vẫn là yếu tố nguy cơ chính, nhưng số ca mắc ở những phụ nữ trẻ, khỏe mạnh, không hút thuốc đã tăng lên đáng kể.

Trong khi các chương trình tầm soát ung thư phổi ở Anh tập trung vào những người trên 55 tuổi có tiền sử hút thuốc, giúp 76% các ca ung thư được phát hiện ở giai đoạn sớm và có khả năng chữa khỏi, thì những phụ nữ trẻ, không hút thuốc như Smith thường chỉ được chẩn đoán khi ung thư đã di căn.

Tiến sĩ Alex Georgiou, bác sĩ chuyên khoa ung thư tại Guy’s & St Thomas, đã phân tích dữ liệu bệnh nhân để tìm hiểu những thay đổi này. "Từ năm 2010 đến năm 2021, số lượng bệnh nhân không hút thuốc tại phòng khám của chúng tôi đã tăng lên mỗi năm. Năm 2010, con số này là 5% các ca bệnh, đến năm 2021 đã tăng lên 14%", ông nói.

Trong số các ca ung thư phổi không do hút thuốc, 68% là phụ nữ, so với 43% ở nhóm có tiền sử hút thuốc. Tỷ lệ bệnh nhân trẻ tuổi cũng cao hơn: 16% bệnh nhân không hút thuốc ở độ tuổi dưới 50 so với 5% ở nhóm hút thuốc. Số bệnh nhân da đen và châu Á cũng nhiều hơn.

"Chúng tôi có thể dự đoán tỷ lệ bệnh nhân châu Á cao, vì ung thư phổi không do hút thuốc rất phổ biến ở Đông Nam Á", Georgiou lý giải.

Tại Việt Nam, ung thư phổi ở người không hút thuốc chủ yếu xảy ra ở nữ, đa phần là ung thư phổi không tế bào nhỏ. Trong đó, 15-35% trường hợp là do tiếp xúc với khói thuốc thụ động. Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ gây phát triển ung thư phổi ở người không hút thuốc gồm tuổi tác, yếu tố di truyền, khói nấu ăn, ô nhiễm môi trường, bệnh phổi tiềm ẩn, virus gây ung thư...

Sarah Li được chẩn đoán ung thư phổi hồi năm ngoái. Ảnh: The Guardian

Những phát hiện này phản ánh các xu hướng trên toàn thế giới nhưng đến nay chưa được lý giải một cách đầy đủ. Bà Cecilia Pompili, một bác sĩ phẫu thuật lồng ngực và giảng viên lâm sàng cao cấp tại trường Y Hull York, cho rằng chúng ta chỉ mới bắt đầu đặt ra những câu hỏi. "Trong một thời gian dài, chúng tôi đã không nghĩ ung thư phổi là bệnh của phụ nữ trẻ, thậm chí không đưa họ vào các thử nghiệm nghiên cứu lâm sàng", bà nói.

Ung thư biểu mô tuyến (adenocarcinoma) là loại ung thư phổi phổ biến nhất được chẩn đoán ở những người không hút thuốc. Trong khi một số phụ nữ gặp triệu chứng "kinh điển" là ho dai dẳng và ho ra máu, thì ở những người khác, các triệu chứng lại mơ hồ hơn như sụt cân hoặc đau lưng. Pompili cho biết: "Từ một số bệnh nhân, chúng tôi biết rằng một phụ nữ 40 tuổi, khỏe mạnh bị ho dai dẳng có nhiều khả năng được chẩn đoán là bị dị ứng, hen suyễn hoặc nhiễm trùng hơn là một người đàn ông lớn tuổi hút thuốc, người sẽ được chỉ định đi chụp X-quang ngực".

Việc xác định lý do ung thư phổi đang gia tăng ở phụ nữ đòi hỏi nhiều nghiên cứu hơn nữa. Nội tiết tố có thể đóng một vai trò. Trên toàn thế giới, ô nhiễm không khí cũng được xác định là một yếu tố nguy cơ đáng kể. Một yếu tố quan trọng khác chưa được hiểu đầy đủ là vai trò của các đột biến gen, đặc biệt ở những phụ nữ trẻ không hút thuốc. Đột biến ở thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGFR) là phổ biến nhất, được cho là gây ra 10-15% các ca ung thư phổi ở Anh. Nghiên cứu gần đây đã xác định cách ô nhiễm không khí có thể "đánh thức" các tế bào tiềm ẩn trong phổi mang các đột biến gây ung thư này, thúc đẩy sự phát triển của chúng.

Sarah Li, một nhà làm phim tự do 42 tuổi, được chẩn đoán mắc ung thư phổi (đột biến với EGFR) vào năm ngoái. Li sống ở London, không hút thuốc và ăn chay. "Tôi bị ho dai dẳng nhưng không lo lắng", cô chia sẻ. "Ban đầu tôi bị cảm lạnh và cơn ho dường như chỉ kéo dài sau đó".

Tuy nhiên, sau 4 tháng, khi cơn ho trở nên tồi tệ hơn, Li đã đến gặp bác sĩ đa khoa, hy vọng được kê đơn kháng sinh. Thay vào đó, cô được giới thiệu đi chụp X-quang ngực rồi chụp CT nhanh. Tháng 4/2024, Li biết mình bị ung thư phổi không thể phẫu thuật, với một khối u ở phổi trái và ung thư cũng hiện diện trong các nốt ở phổi phải.

"Ngay cả bây giờ, tôi vẫn thấy lạ khi nói rằng mình bị ung thư phổi", Li chia sẻ. "Tôi có thể nói tôi bị ung thư nhưng ý nghĩ về ung thư phổi vẫn còn khá xa lạ. Làm sao tôi lại là gương mặt đại diện cho bệnh ung thư phổi được chứ? Khi mới được chẩn đoán, tôi đã xem xét lại mọi thứ, tự hỏi: 'Tại sao? Tôi đã làm gì?'".

Sau nhiều năm thiếu hụt ngân sách, các phương pháp điều trị tiên phong đang phát triển nhanh chóng, đặc biệt đối với các loại ung thư như của Li, do đột biến gen gây ra. Trong thập kỷ qua, Viện Y tế và Chăm sóc Sức khỏe Quốc gia (Anh) đã khuyến nghị 48 phương pháp điều trị mới cho ung thư phổi, nhiều gấp 6 lần so với thập kỷ trước đó. Đợt hóa trị, xạ trị và liệu pháp miễn dịch đầu tiên của Li đã giúp các khối u của cô giảm đi đáng kể. Tuy nhiên, vào tháng 1, một tổn thương nhỏ đã được tìm thấy trên não của cô. Hiện cô thực hiện liệu pháp nhắm trúng đích, một viên thuốc uống hàng ngày và hóa trị thêm.

"Cuộc sống bây giờ trở nên mãnh liệt hơn", cô nói. "Tôi biết rằng cuối cùng thì tế bào ung thư sẽ 'thông minh hơn' phương pháp điều trị tôi đang theo. Hy vọng rằng đến lúc đó, sẽ có một phác đồ điều trị khác".

Smith cũng trong tình thế tương tự. Vài tuần sau khi bắt đầu chăm sóc giảm nhẹ, gia đình được thông báo qua điện thoại rằng mẫu sinh thiết lấy từ lưng của Smith cho thấy một đột biến gen, ung thư phổi dương tính với ALK và có một phương pháp điều trị. Cô bắt đầu uống 8 viên thuốc mỗi ngày, các loại thuốc ung thư nhắm trúng đích, thuốc ức chế ALK cùng với xét nghiệm máu hàng tháng và chụp chiếu ba tháng một lần. "Mọi việc diễn ra tốt đẹp, khối u đã giảm đi rất nhiều. Sau hai năm, bệnh có tiến triển một chút trong não, vì vậy bây giờ tôi đang theo phác đồ điều trị thứ hai", cô nói.

Smith hiện là một giáo viên pilates. Mùa hè này, trong chuyến đi đến Bali, cô đã được bạn đời Sammy cầu hôn trên bãi biển. Smith cho hay biến cố đã thay đổi hoàn toàn góc nhìn, giúp cô nhận ra "những thứ bạn nghĩ là quan trọng thực ra lại không". Giờ đây, ưu tiên của cô là gia đình, bạn bè và sức khỏe.

Dù thừa nhận nỗi sợ hãi vẫn còn đó mỗi lần đi chụp chiếu, cô đã học cách đối mặt. "Nghe có vẻ sáo rỗng nhưng sau 5 năm, tôi thực sự sống cho ngày hôm nay và cuối cùng đã có thể biết ơn vì điều đó", Smith bày tỏ.

VnExpress (Theo The Guardian)

Một công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Anh tiết lộ công nghệ tiên tiến có khả năng thay đổi cục diện chẩn đoán và điều trị ung thư. Astral Systems, một công ty do Đại học Bristol thành lập, cho thấy việc sử dụng Lò phản ứng tổng hợp đa trạng thái (MSF) đầu tiên được thiết kế để sản xuất các đồng vị y tế thiết yếu cần thiết cho cả xạ trị ung thư và chẩn đoán hình ảnh.

Đồng vị y tế là chất phóng xạ được sử dụng trong y học cho các mục đích chẩn đoán và điều trị khác nhau. Theo thông cáo báo chí, những đồng vị này có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc điều trị ung thư bằng cách tiêu diệt hiệu quả các tế bào ung thư trong quá trình xạ trị.

Talmon Firestone, đồng sáng lập và Giám đốc điều hành Astral Systems và đồng nghiệp tại Đại học Bristol, cho biết: “Y học hạt nhân đã giúp cứu sống nhiều người trong nhiều thập kỷ bằng cách cho phép ngành y tế quét ung thư và trực tiếp điều trị các khối u và tế bào ung thư tại nguồn”, là “chất đánh dấu phóng xạ” trong cơ thể để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát hiện các tình trạng bệnh lý thông qua hình ảnh. Những đồng vị này tạo ra bức xạ có thể được phát hiện và định lượng, cung cấp thông tin quan trọng cho các chuyên gia chăm sóc sức khỏe về cấu trúc và chức năng của các cơ quan và mô trong cơ thể.

Talmon Firestone, đồng sáng lập và Giám đốc điều hành của Astral Systems.

Số lượng lò phản ứng

Một phần lớn nguồn cung cấp đồng vị y tế toàn cầu phụ thuộc vào một số lượng hạn chế các lò phản ứng phân hạch. Sự liên quan của phát hiện này bắt nguồn từ sự thiếu hụt đồng vị y tế - với đánh giá của chính phủ Anh cho thấy phần lớn nguồn cung toàn cầu phụ thuộc vào một số lò phản ứng phân hạch đã cũ, hầu hết trong số đó sẽ ngừng hoạt động vào năm 2030. Điều này làm dấy lên mối lo ngại về sự sẵn có trong tương lai của các nguồn lực y tế quan trọng này.

Lò phản ứng MSF mới cung cấp một giải pháp nhỏ gọn cho thách thức này. Công ty hình dung việc xây dựng lò phản ứng nhiệt hạch nhỏ, có thể được lắp đặt một cách chiến lược tại các cơ sở đồng vị trong khu vực không chỉ ở Anh mà còn trên toàn thế giới. Chiến lược phi tập trung này hứa hẹn sẽ cung cấp nguồn cung cấp mẫu phóng xạ linh hoạt hơn và tiết kiệm chi phí hơn.

Lò phản ứng nhiệt hạch đa trạng thái đầu tiên.

Lò phản ứng nhỏ cho vấn đề lớn

Bằng cách thiết lập các lò phản ứng quy mô nhỏ hơn này, công ty tìm cách giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc phụ thuộc vào một số lò phản ứng lớn. Điều này sẽ đảm bảo việc sản xuất đồng vị y tế liên tục và đáng tin cậy.

Firestone nói: “Hệ thống của chúng tôi đã được phát triển nhanh hơn nhiều và có thể sản xuất đồng vị ở quy mô nhỏ hơn nhiều so với các công nghệ thay thế. Điều này có nghĩa là đồng vị y tế có thể được sản xuất gần hoặc trong mọi trung tâm bệnh viện mà không cần phải phụ thuộc vào nhà máy phân hạch hạt nhân khổng lồ của quốc tế. Điều này sẽ làm tăng đáng kể những kỹ thuật chẩn đoán và điều trị dành cho bác sĩ lâm sàng; giảm thời gian và chi phí chờ đợi tại bệnh viện đồng thời cải thiện chất lượng chăm sóc”.

Năm 2021, Đại học Bristol - phối hợp với Hệ thống Astral, Hội đồng Khoa học và Công nghệ (STFC) - nhận được khoản tài trợ nghiên cứu trị giá 1 triệu bảng Anh cho phép tối ưu hóa và thương mại hóa công nghệ Lò phản ứng MSF trong dự án có tên MicroNOVA.

Tom Wallace-Smith, người đồng sáng lập công ty này, kết luận: “Lò phản ứng MSF của chúng tôi không chỉ cung cấp cơ chế phát triển đồng vị phóng xạ y tế một cách an toàn và hiệu quả hơn mà còn cung cấp một nền tảng thử nghiệm lý tưởng để hiểu một nhà máy điện nhiệt hạch quy mô đầy đủ sẽ trông như thế nào và nó có thể hoạt động như thế nào trong quá trình vận hành”.

Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch thì công nghệ này có thể mở ra một kỷ nguyên mới trong điều trị ung thư và sản xuất đồng vị y tế.

Theo CAND

Nga vừa công bố vắc-xin ung thư Enteromix với nhiều kết quả thử nghiệm tiền lâm sàng đáng chú ý bao gồm khối u thu nhỏ, tiến triển chậm lại và không gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

Theo Newsweek, Nga đang gây sự chú ý toàn cầu khi công bố vắc-xin ung thư Enteromix, được cho là đã hoàn tất giai đoạn tiền lâm sàng với kết quả khả quan. Nhiều kỳ vọng đặt vào loại vắc-xin này song giới chuyên gia quốc tế cũng đưa ra những lưu ý quan trọng.

Vắc-xin cá nhân hóa nhắm đến nhiều loại ung thư

Theo bà Veronika Skvortsova, người đứng đầu Cơ quan Y sinh Liên bang Nga (FMBA), Enteromix được phát triển dựa trên công nghệ mRNA, tương tự như vắc-xin COVID-19 và sẽ được cá nhân hóa cho từng bệnh nhân dựa trên RNA của họ.

Phiên bản đầu tiên hướng đến điều trị ung thư đại trực tràng, trong khi các phiên bản khác đang được phát triển cho u nguyên bào thần kinh đệm (glioblastoma – ung thư não ác tính) và một số dạng ung thư hắc tố, kể cả ung thư hắc tố mắt.

Điểm đặc biệt, vắc-xin được thiết kế để huấn luyện hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư. Thử nghiệm trên động vật cho thấy khối u giảm kích thước 60–80%, tốc độ tiến triển chậm lại và tỉ lệ sống sót được cải thiện. Một số nguồn thậm chí cho rằng Enteromix đạt hiệu quả 100% ở giai đoạn tiền lâm sàng.

Không có tác dụng phụ nghiêm trọng

Khác với hóa trị hay xạ trị vốn gây nhiều tác dụng phụ nặng nề, Enteromix được báo cáo là không gây tác dụng phụ nghiêm trọng và có thể dùng lặp lại nhiều lần mà vẫn an toàn. Đây là yếu tố khiến nhiều bệnh nhân và giới nghiên cứu kỳ vọng vắc-xin có thể trở thành bước ngoặt trong điều trị ung thư.

Trước đó, Nga đã khởi động thử nghiệm lâm sàng trên 48 tình nguyện viên, do Trung tâm Nghiên cứu Y khoa Quốc gia về Xạ trị phối hợp cùng Viện Sinh học phân tử Engelhardt thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga triển khai.

Sự kiện được công bố tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg (SPIEF 2025) và Diễn đàn Kinh tế Phương Đông (EEF) ở Vladivostok, cho thấy Moscow coi đây là một thành tựu y học đáng tự hào trong lĩnh vực công nghệ sinh học.

Dù kết quả tiền lâm sàng đầy hứa hẹn, nhiều chuyên gia vẫn thận trọng. Bác sĩ David James Pinato, chuyên gia ung bướu tại Đại học Imperial College London nhấn mạnh rằng dữ liệu hiện tại còn hạn chế và mới chỉ ở mức thử nghiệm trên động vật.

Ông lưu ý: “Việc vắc-xin có hiệu quả 100% trên động vật, nếu đúng, chưa đủ cơ sở để khẳng định gì với con người. Hệ miễn dịch của chuột hay các loài khác không phản ánh hết sự phức tạp của bộ gen ung thư ở người”.

Pinato cho rằng, nếu đang ở giai đoạn cuối tiền lâm sàng hoặc đầu lâm sàng thì tuyên bố vắc-xin sẵn sàng sử dụng vẫn còn quá sớm. Bước hợp lý nhất hiện nay là đưa vắc-xin vào thử nghiệm lâm sàng trong khuôn khổ nghiên cứu, chứ chưa thể áp dụng đại trà.

Hiện Enteromix đã hoàn tất thử nghiệm tiền lâm sàng và đang tiến tới giai đoạn xin cấp phép. Nếu được thông qua, đây có thể là vắc-xin ung thư mRNA cá nhân hóa đầu tiên trên thế giới, mở ra hy vọng thay đổi cách thức phòng ngừa, điều trị và quản lý ung thư trong tương lai.

Giadinhonline (Theo Newsweek)

Căn bệnh ung thư Gordon Ramsay mắc phải là loại ung thư da phổ biến nhất. Hơn 90% các trường hợp có liên quan trực tiếp đến tia cực tím từ ánh sáng mặt trời.

Ramsay từng trở thành đầu bếp giàu nhất thế giới, một phần nhờ vào các show truyền hình thực tế như Hell's Kitchen, Kitchen Nightmares, MasterChef, Hotel Hell và Faking It. Ảnh: Insider.

Mới đây, NBC News đưa tin đầu bếp kiêm chuyên gia ẩm thực nổi tiếng toàn cầu Gordon Ramsay mắc ung thư da. Cụ thể, trong bài đăng trên mạng xã hội hôm 30/8, siêu đầu bếp cho biết vừa trải qua ca phẫu thuật cắt bỏ khối u.

Ramsay đăng tải bức ảnh với băng gạc che một phần mặt và cổ, kèm tấm hình khác hé lộ vết khâu dài từ tai xuống cổ. Ông viết: "Biết ơn và trân trọng đội ngũ y tế tuyệt vời tại The Skin Associates vì đã nhanh chóng loại bỏ khối u biểu mô tế bào đáy này. Xin cảm ơn. Và xin đừng quên bôi kem chống nắng cuối tuần này".

Thông tin trên nhanh chóng thu hút sự chú ý của dư luận. Nhiều người hâm mộ bày tỏ lo lắng, đồng loạt gửi lời chúc sức khỏe và mong Ramsay sớm hồi phục.

Vậy, ung thư biểu mô tế bào đáy - căn bệnh mà Gordon Ramsay vừa trải qua phẫu thuật - thực sự nguy hiểm đến mức nào?

Loại ung thư da phổ biến nhưng dễ bị bỏ sót

ThS.BS Lê Thanh Hiền, khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết ung thư biểu mô tế bào đáy (UTBMTBĐ) là loại ung thư da thường gặp nhất trên thế giới, thuộc nhóm ung thư da không hắc tố. Bệnh đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng, không chỉ ở người cao tuổi mà còn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ, đặc biệt là phụ nữ dưới 40 tuổi.

Gordon Ramsay vừa trải qua ca phẫu thuật ung thư da. Ảnh: IGNV

Có nhiều yếu tố dẫn đến UTBMTBĐ khởi phát sớm. Trong đó, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không có biện pháp bảo vệ được xem là nguyên nhân quan trọng hàng đầu. Những người trẻ có nghề nghiệp thường xuyên phải ở ngoài trời dễ hình thành tổn thương da ác tính sớm hơn bình thường.

Ngoài ra, các hội chứng và bệnh lý di truyền đóng vai trò đáng kể, như bạch tạng, hội chứng Bazex, hội chứng Gorlin, bớt tuyến bã, xơ da sắc tố, loạn sản thượng bì dạng hạt cơm. Những bệnh lý này làm tăng nguy cơ ung thư da ở người trẻ hơn nhiều so với người lớn tuổi.

UTBMTBĐ cũng có thể xuất hiện sau điều trị xạ trị hoặc ở bệnh nhân ghép tạng sử dụng thuốc ức chế miễn dịch lâu dài. Tuy nhiên, trong các trường hợp sau xạ trị, ung thư biểu mô tế bào vảy thường gặp hơn.

"Sự hình thành UTBMTBĐ là kết quả của sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và tác động từ tia cực tím. Hơn 90% các trường hợp ung thư da, đặc biệt là ung thư da không hắc tố, có liên quan trực tiếp đến tia cực tím từ ánh sáng mặt trời", bác sĩ Hiền cho hay.

Một số yếu tố khác cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm chủng tộc da trắng, tuổi cao, tiếp xúc hóa chất (như arsen), nhiễm virus HPV và các bệnh da mạn tính (vảy nến, lupus ban đỏ dạng đĩa, lichen phẳng).

Bác sĩ Hiền phân tích khi bị tác động, cơ thể xuất hiện các đột biến gene: tăng bộc lộ các gen gây ung thư (SMO, HRAS, KRAS, NRAS, GLI1) và giảm bộc lộ các gen ức chế ung thư (PTCH1, TP53, NOTCH1). Kết quả là hình thành và phát triển khối u. Nghiên cứu gần đây cho thấy có sự khác biệt về kiểu gen đột biến giữa bệnh nhân trẻ và bệnh nhân lớn tuổi mắc UTBMTBĐ.

Hệ miễn dịch cũng đóng vai trò quan trọng. Cụ thể là các tế bào miễn dịch có chức năng kiểm soát và tiêu diệt tế bào ung thư. Khi cơ chế này suy yếu, khối u dễ dàng phát triển.

Dấu hiệu đặc trưng

Theo bác sĩ Hiền, nhiều trường hợp tổn thương bị chẩn đoán nhầm là nốt ruồi hoặc tổn thương lành tính, sau đó điều trị bằng đốt laser. Việc điều trị sai khiến tổn thương tái phát, thay đổi hình thái, khó chẩn đoán chính xác hơn về sau, thậm chí khiến khối u lan rộng và xâm lấn sâu hơn.

Bệnh nhân trẻ mắc UTBMTBĐ thường kèm theo hội chứng hoặc bệnh lý di truyền, vì vậy ngoài các dấu hiệu đặc trưng của ung thư, họ có thể xuất hiện thêm biểu hiện của bệnh lý nền. Trong một số hội chứng như Gorlin hay xơ da sắc tố, một bệnh nhân có thể xuất hiện cùng lúc hàng chục đến hàng trăm tổn thương ung thư.

Nhiều trường hợp tổn thương bị chẩn đoán nhầm là nốt ruồi hoặc tổn thương lành tính, sau đó điều trị bằng đốt laser. Ảnh: BSCC.

Tuy nhiên, tin vui là UTBMTBĐ được đánh giá là loại ung thư da có tiên lượng tốt nhất, tỷ lệ di căn và tử vong rất thấp. Song bệnh dễ tái phát sau điều trị. Thách thức lớn nhất là vừa loại bỏ hoàn toàn khối u, vừa bảo tồn tối đa phần da lành để đạt hiệu quả thẩm mỹ.

Nếu bệnh nhân chỉ có một tổn thương riêng lẻ, vùng da xung quanh bình thường, phương pháp phẫu thuật cắt bỏ triệt để là lựa chọn hàng đầu. Phẫu thuật MOHS - kỹ thuật cắt bỏ khối u dưới sự kiểm soát bằng kính hiển vi - thường được ưu tiên để đảm bảo loại bỏ triệt để tế bào ung thư mà vẫn giữ được mô lành.

"Trong trường hợp bệnh nhân có nhiều tổn thương, kèm theo bệnh lý di truyền hoặc biểu hiện tiền ung thư, bác sĩ sẽ lựa chọn điều trị kết hợp. Những khối u sâu, loét hoặc hoại tử được ưu tiên phẫu thuật. Với tổn thương nông, đặc biệt là khi có quá nhiều tổn thương, có thể áp dụng phương pháp không phẫu thuật như nạo, đốt điện hoặc sử dụng thuốc bôi", bác sĩ khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, cho hay.

Ngoài ra, sự phát triển của y học đã mở ra hướng điều trị mới dựa trên cơ chế bệnh sinh liên quan đến gen bằng các thuốc ứng chế, được chỉ định cho những bệnh nhân khó phẫu thuật, tái phát nhiều lần, di căn hoặc xâm lấn.

Bên cạnh điều trị, việc phối hợp các biện pháp dự phòng là rất quan trọng như tránh tiếp xúc trực tiếp ánh nắng, dùng thuốc phòng tái phát, loại bỏ tổn thương tiền ung thư và tái khám định kỳ để phát hiện sớm khối u mới.

Ở bệnh nhân có bệnh lý di truyền, tiên lượng kém hơn do nguy cơ xuất hiện nhiều tổn thương mới trong tương lai. Ngược lại, với những trường hợp chỉ có một tổn thương đơn độc, không liên quan đến bệnh lý di truyền, tiên lượng điều trị tốt.

Theo Zing

Ung thư tuyến tụy và ung thư đại trực tràng là 2 trong những loại ung thư khó điều trị nhất, với tỷ lệ tái phát rất cao.

Trong nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí y khoa Nature Medicine, các nhà khoa học Mỹ đã phát triển một loại vắc xin mới mang lại kết quả bước đầu đáng khích lệ, mở ra hy vọng mới cho bệnh nhân mắc các loại ung thư này, theo trang tin khoa học Science Alert.

Vắc xin do các nhà khoa học Mỹ, gồm Bệnh viện đa khoa Massachusetts, Đại học California, Đại học Iowa, Bệnh viện Đại học North Shore, Trường Y Đại học Colorado, Bệnh viện City of Hope, Trung tâm Ung thư MD Anderson - Đại học Texas, Trung tâm Ung thư Memorial Sloan Kettering và Công ty công nghệ sinh học Elicio Therapeutics chuyên phát triển các liệu pháp miễn dịch mới nhằm điều trị các loại ung thư hung dữ, phát triển.

Vắc xin mới mang tên ELI-002 2P nhắm đến đột biến gien KRAS - nguyên nhân gây ra 93% ca ung thư tuyến tụy và 50% ca ung thư đại trực tràng. Đây là đột biến khó tiếp cận trong điều trị ung thư.

Điểm đặc biệt của ELI-002 2P là khả năng đưa tác nhân hoạt tính của vắc xin trực tiếp đến các hạch bạch huyết, nơi tập trung nhiều loại tế bào miễn dịch. Từ đó, "huấn luyện" hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư có mang đột biến KRAS.

Theo bác sĩ Zev Wainberg, chuyên gia ung thư tại Đại học California, đây là bước tiến đầy hứa hẹn cho bệnh nhân có ung thư do đột biến KRAS, đặc biệt là ung thư tuyến tụy - căn bệnh gần như chắc chắn sẽ tái phát sau điều trị tiêu chuẩn và hiện có rất ít lựa chọn điều trị hiệu quả.

Kết quả đầy hứa hẹn

Trong thử nghiệm, vắc xin được tiêm cho 25 bệnh nhân, trong đó có 20 người sau phẫu thuật ung thư tuyến tụy và 5 người sau phẫu thuật ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, các xét nghiệm cho thấy họ vẫn còn dấu hiệu ung thư có thể tái phát.

Kết quả thật đáng khích lệ: Sau khi được tiêm vắc xin, 84% bệnh nhân đã phát triển tế bào T đặc hiệu với đột biến KRAS, có khả năng tấn công tế bào ung thư. Đặc biệt, ở 24% số người tham gia, các dấu vết còn lại của khối u đã biến mất hoàn toàn, theo Science Alert.

Trong số những người có phản ứng miễn dịch mạnh nhất (17 trong 24 người), phần lớn vẫn không có dấu hiệu tái phát ung thư sau gần 20 tháng theo dõi - một kết quả rất đáng chú ý đối với 2 loại ung thư có tiên lượng xấu này. Đồng thời, họ có thời gian sống trung bình cao hơn nhiều so với kỳ vọng thông thường.

Một điểm nổi bật khác: Đây là vắc xin "dùng sẵn", không cần cá nhân hóa cho từng người, nên có thể sử dụng rộng rãi.

Các thử nghiệm tiếp theo sẽ tiếp tục đánh giá hiệu quả và độ an toàn. Tuy nhiên, với tỷ lệ tử vong và tái phát cao của ung thư tuyến tụy và đại trực tràng, kết quả ban đầu này cho thấy vắc xin mới này có thể giúp kéo dài tuổi thọ đáng kể cho người bệnh.

Bác sĩ Wainberg kết luận: Vắc xin mới cho thấy khả năng huấn luyện hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt đột biến gây ung thư một cách an toàn và hiệu quả. Đây là cách tiếp cận đầy tiềm năng, giúp tạo ra phản ứng miễn dịch chính xác, bền vững mà không cần đến vắc xin cá nhân hóa phức tạp.

Vắc xin mới có thể chống 2 loại ung thư nguy hiểm: tuyến tụy và đại trực tràng. Ảnh minh họa: AI

Theo Thanh Niên

Theo nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Nature Medicine, một loại vaccine ung thư không dựa trên công nghệ mRNA, nhắm tới các đột biến phổ biến trong ung thư tuyến tụy và ung thư đại trực tràng, đang cho thấy tiềm năng giúp giảm nguy cơ tái phát bệnh.

Những năm gần đây, vaccine điều trị ung thư đã trở thành một hướng nghiên cứu đầy hứa hẹn. Tại Anh, Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) đang thử nghiệm nhiều loại vaccine trên bệnh nhân, với cơ chế hoạt động là huấn luyện hệ miễn dịch nhận diện tế bào ung thư, từ đó tiêu diệt những tế bào có khả năng xuất hiện trở lại sau điều trị, giúp giảm nguy cơ bệnh tái phát.

Phần lớn các vaccine ung thư, bao gồm cả những loại dựa trên công nghệ mRNA, hiện nay đều được “cá thể hóa” theo đặc điểm khối u của từng bệnh nhân.

Tuy nhiên, theo nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Nature Medicine, loại vaccine có tên ELI-002 2P mà nhóm nghiên cứu thử nghiệm lần này là dạng “dùng sẵn”, đã được sản xuất với quy mô lớn và không cần điều chỉnh riêng cho từng người bệnh, đã mang lại một số kết quả tích cực.

Các chuyên gia cho rằng nếu kết quả được khẳng định qua các thử nghiệm tiếp theo, phương pháp này sẽ mang lại nhiều lợi thế: chi phí thấp hơn, khả năng tiếp cận nhanh, đồng thời ít độc tính hơn so với một số liệu pháp điều trị khác.

Trong nghiên cứu, 25 bệnh nhân được tiêm vaccine có tên ELI-002 2P, hoạt động bằng cách huấn luyện các tế bào T của cơ thể nhận biết và tiêu diệt tế bào ung thư. Ảnh: Nick Potts/PA

Bước tiến trong nghiên cứu vaccine ung thư

Theo các tác giả nghiên cứu, khoảng 90% bệnh nhân ung thư tuyến tụy và 50% bệnh nhân ung thư đại trực tràng mang đột biến gene Kras. Sự thay đổi này khiến cơ thể sản sinh các protein Kras biến đổi, thúc đẩy tế bào phân chia và phát triển mất kiểm soát.

Vaccine ELI-002 2P chứa các peptide - chuỗi amino acid, là đơn vị cấu tạo protein - giúp huấn luyện tế bào T của hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư mang protein Kras biến đổi.

Trong nghiên cứu, vaccineđược tiêm cho 20 bệnh nhân đã phẫu thuật ung thư tuyến tụy và 5 bệnh nhân đã phẫu thuật ung thư đại trực tràng. Sau thời gian theo dõi trung vị gần 20 tháng, bệnh nhân được chia thành hai nhóm: 17 người có phản ứng miễn dịch mạnh và 8 người phản ứng yếu hơn.

Kết quả cho thấy nhóm có phản ứng mạnh duy trì thời gian không tái phát lâu hơn và tỷ lệ sống sót cao hơn. Chỉ 4/17 bệnh nhân nhóm này tử vong trong thời gian theo dõi, so với 7/8 ở nhóm phản ứng yếu.

“Sau quá trình theo dõi dài hạn, chúng tôi nhận thấy nhóm bệnh nhân có phản ứng miễn dịch mạnh có khả năng không bị tái phát ung thư và sống lâu hơn so với dự đoán thông thường”, giáo sư Zev Wainberg, chuyên khoa ung thư tại Đại học California, Los Angeles, đồng tác giả nghiên cứu cho biết.

Cần thêm nghiên cứu quy mô lớn

Giáo sư Siow Ming Lee, chuyên ngành ung thư y khoa tại University College London, cho rằng kết quả đáng khích lệ và gợi mở khả năng kết hợp vaccineELI-002 2P với các liệu pháp miễn dịch khác, mở rộng phạm vi điều trị cho nhiều bệnh nhân hơn.

“Với kết quả ban đầu hứa hẹn và khả năng gây ít tác dụng phụ hơn so với các thuốc ức chế đường uống, vaccine ung thư dạng dùng sẵn này xứng đáng được thử nghiệm quy mô lớn hơn, kể cả trong điều trị ung thư phổi do đột biến Kras”, ông nhận định.

Dù vậy, đây mới là nghiên cứu giai đoạn đầu, chủ yếu nhằm đánh giá tính an toàn, số lượng người tham gia ít, không có nhóm đối chứng và thử nghiệm trên hai loại ung thư khác nhau.

Tiến sĩ Shivan Sivakumar thuộc Đại học Birmingham, người đang nghiên cứu vaccine mRNA cho ung thư tuyến tụy cho rằng, điểm đáng chú ý là nhiều bệnh nhân trong nghiên cứu đã có phản ứng miễn dịch rõ rệt với vaccine dùng sẵn. Tuy nhiên, ông lưu ý: “Điều quan trọng hiện nay là tiến hành thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên đối chứng và theo dõi bệnh nhân lâu hơn. Chúng ta đã nhiều lần hào hứng với kết quả ban đầu, nhưng thử nghiệm trên bệnh nhân mới là phép thử khoa học thực sự”.

Theo daibieunhandan

Jordan Turko phát hiện triệu chứng giống Covid-19 vào đầu năm. Khi tình trạng không thuyên giảm, anh tới gặp bác sĩ và nhận được chẩn đoán mắc ung thư phổi.

Theo Today, nam bệnh nhân 30 tuổi sống ở Edmonton, Alberta, Canada, vốn là một doanh nhân. Khi nhận được kết quả chẩn đoán mắc ung thư phổi, Jordan rất bất ngờ. Bởi trước đó, sức khỏe của anh hoàn toàn bình thường. Các dấu hiệu như khàn tiếng, đau lưng vốn tưởng là không nguy hiểm nhưng lại chính là cảnh báo giai đoạn cuối của bệnh.

Đầu năm 2022, Jordan xuất hiện triệu chứng và anh nghi ngờ bản thân mắc Covid-19. Đây cũng là lúc người dân Canada đón chào năm mới, làn sóng Omicron gia tăng mạnh mẽ.

Cuối tháng 2, khi các triệu chứng vẫn tiếp diễn và cơn đau lưng lan rộng thành cơn đau sâu ở lưng dưới, xương chậu, chân, Jordan Turko quyết định đến một phòng khám chuyên khoa. Tại đây, các bác sĩ thông báo người đàn ông 30 tuổi đã mắc ung thư phổi giai đoạn cuối.

Jordan Turko phát hiện mắc ung thư phổi giai đoạn cuối ở tuổi 30. Ảnh: Today.

Khối u quấn quanh động mạch phổi của anh, nhiều khối u khác cũng phát triển dọc theo cột sống, lan đến hạch bạch huyết, gan, xương chậu và xương chân của anh.

Theo lời nam bệnh nhân này, trước đó sức khỏe của anh rất tốt. Jordan duy trì thói quen tập thể dục 6 ngày/tuần và là tín đồ yoga chăm chỉ. Chính vì thế, kết quả này là cú sốc với người đàn ông 30 tuổi.

"Ai có thể đoán trước được điều này. Ngay cả bây giờ, tôi vẫn không tin. Bạn chắc chắn sẽ thốt lên nếu bị đau lưng và nghe thấy người ta nói bạn đã bị ung thư phổi", Jordan nói.

Tình trạng khàn tiếng kéo dài mà Jordan gặp phải có thể là triệu chứng phổ biến khi mắc bệnh ung thư phổi, do khối u chèn ép vào dây thần kinh của dây thanh, gây tê liệt. Nếu không được điều trị, khối u trong cột sống của người đàn ông này có thể còn gây ra tình trạng tê liệt lan rộng hơn. Vì vậy, các bác sĩ đã chỉ định anh xạ trị gấp.

Đáng tiếc, Jordan đã qua đời vào ngày 26/09/2023 sau một năm chống chọi bệnh tật. 

Theo nghiên cứu, ung thư phổi rất hiếm gặp ở những người trẻ tuổi, hầu hết ca bệnh xảy ra ở những người từ 65 tuổi trở lên. Khoảng 1,4% bệnh nhân dưới 35 tuổi.

"Ung thư không phân biệt đối xử, kể cả với những người trẻ tuổi. Hãy cảnh giác với sức khỏe của bạn", Jordan chia sẻ với Today.

Theo Johns Hopkins Medicine, các triệu chứng đáng chú ý của ung thư phổi có thể không xuất hiện cho đến khi bệnh diễn biến ở giai đoạn nặng. Trong một số trường hợp, triệu chứng bệnh rất khó nhận ra hoặc dễ nhầm lẫn với nhiều tình trạng sức khỏe khác như mệt mỏi, ho, đau ngực, khó thở không rõ nguyên nhân, giảm cân hoặc chán ăn.

Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, nếu các triệu chứng không thuyên giảm hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, chẳng hạn ho ra máu, bạn cần đi khám ngay. Những người có nguy cơ mắc bệnh cao như hút thuốc, làm trong môi trường độc hại, có triệu chứng nghi ngờ cũng cần sàng lọc sớm.

Theo Zing

Bà Fiona Charles nhận chẩn đoán mắc ung thư não giai đoạn cuối, tiên lượng chỉ còn sống thêm 12-18 tháng.

Bà Charles, một người mẹ 3 con sống tại Aberdeen (Scotland), vừa chia sẻ câu chuyện đau lòng của mình sau khi nhận chẩn đoán mắc ung thư não.

Mùa hè năm ngoái, bà Charles bắt đầu xuất hiện những triệu chứng kỳ lạ như ngửi thấy mùi thức ăn cháy dù không nấu nướng gì, cảm giác nóng bừng trong người và tim đập nhanh. Lo lắng rằng đây có thể là dấu hiệu của một cơn đột quỵ nhẹ, bà đã đi khám. Tuy nhiên, bác sĩ gia đình cho rằng đây không phải là điều nghiêm trọng và trấn an bà không cần quá lo lắng.

Theo Chronicle-tribune, không yên tâm với lời khuyên đó, bà đã chủ động yêu cầu chụp MRI não vào tháng 10/2024. Kết quả khiến cả gia đình bàng hoàng: bà bị chẩn đoán mắc u nguyên bào thần kinh đệm - một trong những dạng ung thư não nguy hiểm, với tỷ lệ sống sót sau 5 năm chỉ khoảng 5%.

Bà Fiona Charles đang trải qua hóa trị. Ảnh: FC

Chia sẻ về khoảnh khắc đau lòng ấy, con trai bà là Jonny kể: “Mẹ gọi chúng tôi về nhà để báo tin. Chúng tôi ngồi trong phòng khách và mẹ nói: ‘Mẹ bị ung thư’. Tất cả chúng tôi đều cố gắng đối diện với sự thật đó. Nhưng rồi tôi nhận ra có những điều mẹ có thể không bao giờ chứng kiến được nữa - như đám cưới của con cái hay sự ra đời của những đứa cháu”.

Bà Charles đang theo phác đồ điều trị gồm xạ trị và hóa trị, bác sĩ tiên lượng nữ bệnh nhân chỉ có thể sống thêm từ 12 đến 18 tháng.

Hiện nay, bà đã hoàn tất xạ trị và đang trong đợt hóa trị thứ 5 trên tổng số 6 đợt. Việc điều trị mang lại kết quả tích cực nhưng đi kèm là những tác dụng phụ nặng nề như mệt mỏi kéo dài, sút cân và chán ăn. Dù vậy, bà vẫn cố gắng giữ tinh thần lạc quan bằng cách quay lại với những sở thích như làm bánh và nấu ăn.

Với mong muốn nâng cao nhận thức về bệnh u não, Jonny quyết định tham gia chạy bán marathon tại Edinburgh để gây quỹ cho tổ chức Nghiên cứu U não. Anh nói: “Tôi không quan tâm tới thời gian về đích. Tôi làm điều này để gây quỹ và giúp nhiều người hơn biết đến căn bệnh”.

Jonny cũng nhấn mạnh sự bất công trong phân bổ ngân sách nghiên cứu ung thư ở Scotland: “Chỉ 1% ngân sách dành cho nghiên cứu ung thư được chi cho u não, trong khi đây là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất. Điều đó thật khó chấp nhận với những gia đình như chúng tôi”.

Các triệu chứng thường gặp của u nguyên bào thần kinh đệm gồm đau đầu, co giật, buồn nôn, rối loạn thị giác và thay đổi tính cách - do áp lực trong hộp sọ gia tăng khi khối u phát triển. Tuy nhiên, nếu khối u nằm ở các khu vực đặc biệt của não, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng không điển hình như thay đổi khứu giác, vị giác hoặc khó nói.

Hiện tại, phẫu thuật, xạ trị và hóa trị là các phương pháp điều trị chính đối với u não. Tuy nhiên, đa số bệnh nhân chỉ có thể kiểm soát được bệnh trong thời gian ngắn trước khi tình trạng xấu đi.

Theo Vietnamnet

10 đứa trẻ trong số 67 em được sinh ra từ tinh trùng hiến tặng của một người đàn ông đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư, làm dấy lên những lo ngại ở châu Âu.

Tinh trùng hiến từ một người đàn ông đã được sử dụng để thụ thai ít nhất 67 trẻ trên khắp châu Âu. Không ngờ số tinh trùng này mang một đột biến gây ung thư hiếm gặp, và đến nay đã có 10 trẻ phát triển căn bệnh này.

23 trong số những đứa trẻ được thụ thai từ năm 2008 đến năm 2015 trên 8 quốc gia châu Âu, hiện đã được phát hiện mang biến thể này, trong khi một số đã được chẩn đoán mắc các bệnh ung thư như bệnh bạch cầu và ung thư hạch.

Vụ việc đã làm dấy lên lo ngại về việc sử dụng tinh trùng từ một người hiến tặng duy nhất, và khó khăn trong việc truy tìm các gia đình để thông báo cho họ về vấn đề y tế nghiêm trọng này.

Tin tức được phát hiện sau khi 2 gia đình riêng biệt liên hệ với các phòng khám, vì con cái của họ đã phát triển ung thư có liên quan đến một biến thể di truyền có tên là TP53. Một phân tích của Ngân hàng Tinh trùng Châu Âu xác nhận rằng tinh trùng của một người đàn ông mang đột biến hiếm gây ung thư đã được sử dụng để thụ thai cho những đứa trẻ trên.

Trường hợp này làm dấy lên mối lo ngại về việc thiếu các giới hạn được thống nhất trên toàn thế giới về việc sử dụng tinh trùng của người hiến tặng.

Tiến sĩ Edwige Kasper - nhà sinh vật học tại bệnh viện đại học Rouen ở Pháp, người đã trình bày trường hợp này tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Di truyền học Con người Châu Âu ở Milan - cho biết: "Chúng ta cần có một giới hạn chung ở châu Âu về số ca sinh hoặc số gia đình từ một người hiến tặng. Đây là sự phát tán bất thường của bệnh di truyền. Không phải người đàn ông nào cũng có 75 đứa con trên khắp châu Âu”.

Kasper cho biết: “Tôi đã phân tích biến thể này, và kết quả của các thử nghiệm chức năng đi đến kết luận rằng, biến thể này có thể gây ung thư, và những đứa trẻ được sinh ra từ người hiến tặng này nên được tư vấn di truyền”.

Thảo Nguyễn (theo Independent)

Nhiều người trẻ trên thế giới tìm kiếm làn da nâu bằng cách sử dụng giường tắm nắng trong nhà, nhưng phương pháp này tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Một cô gái khoảng 20 tuổi chọn quần áo rộng rãi vì sắp đi làm đẹp, tóc buộc gọn gàng và không trang điểm. Mọi thứ trông khá bình thường cho đến khi cô xịt một loại thuốc "tăng tốc độ rám nắng" vào mũi và bước vào giường tắm nắng dưới ánh sáng xanh UV.

Đây là thế giới của “Tanning TikTok”, nơi Gen Z chia sẻ xu hướng tắm nắng nhân tạo. Hàng loạt video xuất hiện với nội dung như “Đi tắm nắng với tôi”, cung cấp mẹo để có làn da nâu đẹp hơn.

Điều đáng lo là thói quen nguy hiểm này lại được đóng gói dưới vỏ bọc “chăm sóc bản thân”, theo Independent.

Tăng nguy cơ ung thư da

Thống kê cho thấy chỉ một lần tắm nắng nhân tạo có thể làm tăng nguy cơ ung thư da lên đến 67%. Tuy nhiên, giường tắm nắng vẫn rất phổ biến.

Một báo cáo gần đây cho thấy chuỗi thẩm mỹ viện lớn nhất ở Anh đã mở thêm 40% cơ sở kể từ năm 2018. Sau đại dịch, nhiều chuỗi khác cũng mở rộng và đạt lợi nhuận kỷ lục.

Với giới trẻ, giường tắm nắng có sức hút đặc biệt. Một khảo sát cho thấy 43% người 18-25 tuổi ở Anh từng sử dụng. Trong một nghiên cứu khác, 60% người trẻ thừa nhận đã thử ít nhất một lần và 25% sử dụng thường xuyên.

Jessica (28 tuổi) bắt đầu đi tắm nắng trong nhà từ khi chuyển đến London làm việc. “Trước đây, tôi có thể ngồi ngoài vườn để tắm nắng, nhưng khi đi làm, tôi không còn thời gian nữa”, cô chia sẻ.

Vào mùa đông, Jessica dùng kem nhuộm da. Nhưng vào mùa hè, cô chọn giường tắm nắng để tiết kiệm thời gian.

Tuy nhiên, theo bác sĩ da liễu Catherine Borysiewicz, giường tắm nắng phát ra tia UVA và UVB ở mức độ tương đương với ánh nắng mặt trời giữa trưa. Khi da tiếp xúc với tia UV, tế bào melanocytes sẽ sản sinh melanin - sắc tố giúp da sạm màu để tự bảo vệ.

Bất kỳ làn da rám nắng nào cũng là dấu hiệu của tổn thương. Tia UV có thể phá hủy DNA của tế bào da, gây lão hóa sớm, nếp nhăn, đốm nâu và thậm chí là ung thư da.

Nhiều bác sĩ đã thấy hậu quả rõ rệt. Các chuyên gia phẫu thuật thẩm mỹ cho biết họ ngày càng gặp nhiều bệnh nhân trẻ bị tổn thương da ngay cả trong mùa lạnh. Và nguyên nhân chính được cho là giường tắm nắng.

Giường tắm nắng nhân tạo phát ra tia UVA và UVB, gây tổn hại đến da.

Trên TikTok, ai cũng là "chuyên gia"

Từ cuối những năm 2000, giường tắm nắng đã bị cảnh báo nguy hiểm. Năm 2009, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp giường tắm nắng vào nhóm gây ung thư cho con người. Cùng năm, Brazil trở thành quốc gia đầu tiên cấm hoàn toàn việc sử dụng giường tắm nắng vì mục đích làm đẹp.

Đến năm 2011, Anh và xứ Wales cũng ban hành luật cấm người dưới 18 tuổi sử dụng dịch vụ này.

Trong suốt thập kỷ 2010, các sản phẩm nhuộm da giả ngày càng phổ biến và dễ sử dụng hơn. Khi có thể sở hữu làn da rám nắng từ một chai xịt mà không cần phơi nắng, giường tắm nắng trở thành thứ lỗi thời. Nhiều người nổi tiếng cũng khuyên dùng kem chống nắng mỗi ngày, khiến việc tiếp xúc với tia UV trở nên “kém sang”.

Tuy nhiên, giường tắm nắng đang được ưa chuộng trở lại. Trên mạng xã hội, ai cũng có thể tự nhận là chuyên gia.

Các bác sĩ lo ngại khi thấy quá nhiều thông tin sai lệch lan truyền, từ việc quảng bá phương pháp “tắm nắng an toàn” đến các sản phẩm xịt kích thích melanin trái phép. Những sản phẩm này không chỉ chưa được kiểm chứng mà còn có nguy cơ gây ung thư.

Một điều đáng báo động khác là giường tắm nắng đang được quảng bá như một liệu pháp thư giãn, thậm chí còn được gọi là “liệu pháp vitamin D”.

Nhưng theo bác sĩ Mo Akhavani, hầu hết con người đã có đủ vitamin D từ ánh nắng tự nhiên và thực phẩm, nên không cần đến tia UV nhân tạo. Cách truyền thông này khiến nhiều người trẻ lầm tưởng giường tắm nắng là an toàn.

Nhiều thẩm mỹ viện hiện mở rộng sang các dịch vụ khác như liệu pháp ánh sáng đỏ - một phương pháp an toàn hơn. Nhưng theo bác sĩ Akhavani, điều này có thể khiến khách hàng nhầm lẫn rằng giường tắm nắng cũng là một liệu pháp chăm sóc da.

Bác sĩ Clare Kiely khẳng định đây chỉ là “chiêu trò tiếp thị, không phải khoa học”. Bà nhấn mạnh: “Tắm nắng không phải là chăm sóc sức khỏe, mà đang gây tổn thương da”.

Theo ZNews

Khuyến cáo người dân không nên tự ý dùng thuốc. Ảnh minh họa

Các nhà khoa học đã phát hiện ra cách thuốc giảm đau thông dụng Aspirin có thể giúp ngăn chặn sự lây lan của tế bào ung thư.

Thử nghiệm trên động vật cho thấy loại thuốc này giúp tăng cường khả năng của hệ miễn dịch trong việc chống lại ung thư.

Nhóm nghiên cứu tại Đại học Cambridge cho biết, đây là một phát hiện đầy bất ngờ, có tiềm năng mở ra hướng điều trị mới cho bệnh nhân ung thư. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa thể áp dụng ngay, và các chuyên gia khuyến cáo người dân không nên tự ý dùng thuốc.

Aspirin có thể gây ra một số rủi ro nhất định, và các thử nghiệm lâm sàng vẫn đang được tiến hành để xác định nhóm bệnh nhân hưởng lợi nhiều nhất từ loại thuốc này.

Aspirin tác động đến ung thư như thế nào?

Các nhà khoa học hiện cho rằng Aspirin có tác động đến một thời điểm then chốt của ung thư. Ung thư trở nên nguy hiểm nhất khi các tế bào ác tính tách khỏi khối u ban đầu và di căn đến các bộ phận khác của cơ thể. Quá trình này là nguyên nhân chính gây tử vong do ung thư.

Bình thường, hệ miễn dịch - đặc biệt là các tế bào bạch cầu (WBC) gọi là tế bào T -có thể nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư trước khi chúng kịp bám rễ. Tuy nhiên, nghiên cứu phát hiện rằng tiểu cầu (thành phần trong máu giúp cầm máu) lại ức chế tế bào T, khiến chúng khó tiêu diệt ung thư hơn.

Aspirincó thể can thiệp vào hoạt động của tiểu cầu, từ đó giúp tế bào T phát huy tối đa vai trò của mình trong việc nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư.

Giáo sư Rahul Roychoudhuri từ Đại học Cambridge cho biết: "Chúng tôi phát hiện Aspirin có thể giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn trong việc tìm kiếm và tiêu diệt tế bào ung thư đang di căn."

Ông cũng cho rằng Aspirin có thể hiệu quả nhất với những bệnh nhân được phát hiện ung thư sớm và có thể được sử dụng sau các phương pháp điều trị như phẫu thuật để ngăn chặn sự lan rộng của tế bào ung thư còn sót lại.

Có nên uống Aspirin để phòng ngừa ung thư?

Câu hỏi đặt ra là liệu những người mắc ung thư có nên bắt đầu dùng aspirin hay không. Giáosư Mangesh Thorat, chuyên gia ung thư tại Đại học Queen Mary (London), khuyến cáo: "Nếu bạn là bệnh nhân ung thư, đừng vội mua Aspirin ngay. Thay vào đó, hãy cân nhắc tham gia các thử nghiệm lâm sàng đang diễn ra hoặc sắp tới liên quan đến Aspirin."

Ông cho rằng nghiên cứu này đã giúp bổ sung "mảnh ghép còn thiếu" để hiểu rõ hơn về cách Aspirin hoạt động, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải.

Aspirin có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm như chảy máu nội tạng hoặc đột quỵ,do đó, lợi ích và rủi ro cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu cơ chế này có áp dụng cho tất cả các loại ung thư hay chỉ một số loại nhất định.Hơn nữa, nghiên cứu này mới chỉ được thực hiện trên động vật, nên vẫn cần thêm bằng chứng trên người.

Một số bệnh nhân mắc hội chứng Lynch (một tình trạng di truyền làm tăng nguy cơ ung thư) đã được khuyến nghị sử dụng Aspirin. Tuy nhiên, để xác định liệu Aspirincó mang lại lợi ích cho nhiều bệnh nhân hơn hay không, vẫn cần các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn. Những thử nghiệm này hiện đang được triển khai.

Theo Giáo sư Ruth Langley, trưởng nhóm nghiên cứu của thử nghiệm Add-Aspirin tại Đại học College London: "Kết quả của nghiên cứu này là một phát hiện quan trọng, giúp chúng tôi xác định ai là người có khả năng hưởng lợi nhiều nhất từ Aspirin sau khi chẩn đoán bị ung thư."

Phunuvietnam (theo BBC News)

Một huấn luyện viên thể hình vừa chia sẻ triệu chứng khiến anh quyết định đi khám và phát hiện mắc ung thư máu khi mới 25 tuổi.

Dilan Patel, sống ở London (Anh), kể anh có một cuộc sống giống như những người cùng trang lứa, làm việc chăm chỉ và đi chơi với bạn bè.

Tuy nhiên, anh bắt đầu nhận thấy một điều kỳ lạ: “Tôi thức dậy vào giữa đêm trong tình trạng đẫm mồ hôi. Quần áo, giường của tôi - mọi thứ đều ướt. Điều đó xảy ra hàng đêm”.

Lúc đầu, Patel không bận tâm vì cho rằng trời quá ấm vào buổi tối. Tuy nhiên, hiện tượng trên vẫn tiếp diễn trong nhiều tháng. Phải đến 2 năm sau, khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng, anh mới tìm đến sự giúp đỡ của bác sĩ.

Dilan Patel phát hiện ung thư từ bất thường khi ngủ. Ảnh: DP

Sau khi kiểm tra, Patel nhận tin dữ rằng mình bị u lympho Hodgkin - một loại ung thư máu hiếm gặp phát triển trong mạng lưới mạch máu và tuyến khắp cơ thể. Mỗi năm ở Anh chỉ phát hiện khoảng 2.200 ca bệnh này, chiếm chưa tới 1% tổng số ca ung thư.

Patel chia sẻ trên mạng xã hội, đổ mồ hôi đêm là triệu chứng đáng lo ngại nhất nhưng không phải là dấu hiệu duy nhất. “Da tôi ngứa kinh khủng đến mức tôi phải mang theo kem dưỡng khắp nơi. Tôi thậm chí còn thấy có cục u trên cổ nhưng lại nghĩ đó là cơ bắp phát triển nhờ tập luyện”, anh kể.

Các xét nghiệm cho thấy Patel có tổng cộng 5 khối u, có cả ở phổi. Khi khối u di căn sang các bộ phận khác của cơ thể có nghĩa ung thư đã ở giai đoạn 4, hầu như không thể chữa khỏi.

Mặc dù u lympho Hodgkin được các chuyên gia coi là một dạng ung thư hung hãn do khả năng lây lan nhưng có thể điều trị bằng hóa trị, xạ trị. Tuy nhiên, những người sống sót có thể phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe bao gồm các loại ung thư máu khác như bệnh bạch cầu và nguy cơ mắc bệnh tim mạch, phổi.

Những người từ 20 đến 40 tuổi cũng như từ 75 tuổi trở lên có khả năng bị u lympho Hodgkin cao nhất, trong đó nam giới có nguy cơ cao hơn.

Tế bào lympho là tế bào bạch cầu trong hệ miễn dịch có khả năng chống nhiễm trùng. Những tế bào lympho ung thư phát triển bất thường, gây ra các khối u trong hạch bạch huyết ở cổ, nách và bẹn.

Một số triệu chứng phổ biến bao gồm đổ mồ hôi đêm, ngứa dai dẳng cũng như sụt cân không chủ ý, sốt cao, ho dai dẳng. Trong vài trường hợp hiếm gặp, u lympho Hodgkin gây đau, tê hoặc cảm giác ngứa ran khi uống rượu.

Theo Vietnamnet

Ung thư phổi gây chết người nhiều nhất trong giai đoạn 2020 - 2022, khoảng 1,8 triệu, tiếp theo là ung thư đại tràng, ung thư gan, ung thư dạ dày và ung thư vú.

Gánh nặng bệnh tật ngày càng tăng

Cancer Research UK (Cơ quan Nghiên cứu ung thư Vương quốc Anh) mới đây đã đưa ra dự báo rằng, đến năm 2040, cứ mỗi phút ở Anh sẽ có một người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư. Hiện tại, có khoảng 420.000 người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư mỗi năm ở Anh, nhưng con số này sẽ tăng lên khoảng 1,5 lần; số người chết vì ung thư cũng tương tự như vậy (hiện đang khoảng 176.376 người/năm).

Theo bà Michelle Mitchell, Giám đốc của Cancer Research UK, Vương quốc Anh có nguy cơ mất vị thế là siêu cường nghiên cứu về bệnh ung thư. Đầu tư sẽ không theo kịp gánh nặng ngày càng tăng.

Bà ấy nói với The Times: "Chúng tôi đang ở thời điểm bước ngoặt. Có những dấu hiệu đáng lo ngại ở phía trước. Và bây giờ là lúc phải hành động để giữ được vị trí dẫn đầu toàn cầu trong những thập kỷ tới".

Bà Michelle Mitchell cảnh báo đến năm 2040, cứ mỗi phút ở Anh sẽ có một người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư

Bà Michelle Mitchell cho biết, tác động của Brexit, sự gián đoạn trong các thử nghiệm lâm sàng do đại dịch COVID-19 gây ra và tình trạng thiếu kinh phí so với các đối tác như Mỹ đồng nghĩa với việc "thu hút nhân tài đến Vương quốc Anh khó khăn hơn nhiều" để thực hiện các nghiên cứu.

Phân tích của tổ chức này cho thấy nếu thu nhập từ hoạt động gây quỹ không thay đổi, ngay cả khi chính phủ tăng tài trợ cho các dự án nghiên cứu, vẫn sẽ thiếu hụt khoảng 1 tỉ bảng Anh trong vòng một thập kỷ.

Khoảng 2/3 nghiên cứu về ung thư được tài trợ công của Anh là do các tổ chức từ thiện hỗ trợ vào năm 2019, tương đương khoảng 400 triệu bảng Anh. Tiến sĩ Owen Jackson, giám đốc chính sách của Cancer Research UK, dự đoán vài năm tới tài trợ sẽ khó khăn do lạm phát.

Chính phủ Anh có tham vọng đưa đất nước trở thành "không khói thuốc" bằng lệnh cấm mới nhằm ngăn giới trẻ hút thuốc và giảm tỉ lệ người trưởng thành hút thuốc xuống dưới 5% vào năm 2030. Kết hợp với giảm uống rượu và điều chỉnh chế độ ăn uống ở người trung niên, Cancer Research UK kỳ vọng sẽ có hàng nghìn ca mắc bệnh mỗi năm được ngăn ngừa.

"Người dân đang theo dõi rất chặt chẽ để xem liệu sẽ có một chiến lược rõ ràng, sự lãnh đạo mạnh mẽ và kế hoạch phù hợp với nguồn tài trợ, đảm bảo chúng ta không bị tụt hậu trên thế giới về sống sót sau ung thư. Hiện tại vẫn chưa đủ tốt", bà Michelle Mitchell, giám đốc điều hành Cancer Research UK, nói.

Theo phát ngôn viên của Bộ Y tế và Chăm sóc xã hội, nghiên cứu và khoa học đời sống rất quan trọng trong cuộc chiến chống lại bệnh ung thư.

"Chúng tôi cũng đã hợp tác với BioNTech và Moderna để giúp các bệnh nhân ở NHS trở thành những người đầu tiên trên thế giới được hưởng lợi từ vắc xin ung thư", người này cho biết.

Thế giới sẽ có 35 triệu ca ung thư mỗi năm vào 2050

Theo dự đoán được Cơ quan Nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) của WHO công bố ngày 1-2, có khoảng 20 triệu ca ung thư được chẩn đoán trên toàn thế giới vào năm 2022, tăng so với 18 triệu ca vào năm 2020. Con số này sẽ tăng 77% lên 35 triệu vào năm 2050.

Tốc độ gia tăng bệnh ung thư sẽ mạnh nhất ở các nước phát triển trong 25 năm tới. Tuy nhiên ở các nước kém phát triển hơn, tỉ lệ ung thư cũng gia tăng ở mức đủ gây gánh nặng lớn cho hệ thống y tế các nước này.

Trong giai đoạn từ nay đến năm 2050, IARC dự đoán tỉ lệ ung thư sẽ tăng 142% ở các quốc gia kém phát triển và tăng 99% ở các quốc gia có mức phát triển trung bình.

"Tác động của sự gia tăng này sẽ không được cảm nhận đồng đều ở các quốc gia có mức phát triển khác nhau. Những nước có ít nguồn lực nhất sẽ phải gánh chịu gánh nặng ung thư toàn cầu", tờ Fortune dẫn lời tiến sĩ Freddie Bray, lãnh đạo cơ quan giám sát ung thư tại IARC nhận định. Sự chênh lệch trong điều trị ung thư không chỉ giữa các khu vực có thu nhập thấp và cao, mà còn khác biệt trong từng quốc gia.

"Đây không chỉ là vấn đề tài nguyên mà còn là vấn đề ý chí chính trị", tiến sĩ Cary Adams, lãnh đạo Liên minh NGO quốc tế về kiểm soát ung thư, nhấn mạnh.

Ưng thư vú, ung thư phổi thống trị

Theo IARC, các loại ung thư phổ biến nhất năm 2022 là ung thư phổi (2,5 triệu ca mới), ung thư vú (2,3 triệu), ung thư đại trực tràng (1,9 triệu), ung thư tuyến tiền liệt (1,5 triệu), ung thư dạ dày (970.0000).

Ung thư phổi và ung thư vú là 2 loại ung thư chiếm đa số ngang nhau trong năm 2020. Tuy nhiên, tỉ lệ hút thuốc cao ở châu Á đã đẩy số ca ung thư phổi toàn cầu vượt ung thư vú vào năm 2022. Trong khi đó, ung thư vú vẫn là nguyên nhân gây ung thư phổ biến nhất cả hai giới ở đại đa số các quốc gia.

Đối với phụ nữ, ung thư vú là ung thư phổ biến nhất và gây tử vong cao nhất. Trong khi đó, "sát thủ" nguy hiểm nhất đối với nam giới là ung thư phổi.

Nhìn chung, ung thư phổi giết nhiều người nhất trong giai đoạn 2020 - 2022, khoảng 1,8 triệu, tiếp theo là ung thư đại tràng, ung thư gan, ung thư dạ dày và ung thư vú.

Tại Mỹ, tỉ lệ tử vong do ung thư cũng dự kiến phá kỷ lục trong năm 2024. Trong dự báo mới đây, Hiệp hội Ung thư Mỹ (ACS) dự đoán sẽ có đến 2 triệu ca ung thư được chẩn đoán trong năm nay.

Theo Đời sống Pháp luật

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Southampton đã công bố về một xét nghiệm máu hỗ trợ bằng AI (trí tuệ nhân tạo) đầy hứa hẹn có thể phát hiện 12 loại ung thư khác nhau cùng một lúc với tỷ lệ phát hiện gần như hoàn hảo.

Theo đó, xét nghiệm chẩn đoán đa ung thư được gọi là miONCO, có chức năng đo các dấu hiệu sinh học microRNA để xác định sự phát triển của ung thư ở giai đoạn đầu từ một mẫu máu nhỏ.

Máy học được sử dụng để xử lý dữ liệu, ước tính mức độ phát triển của khối u cũng như giải thích và dự đoán bệnh ung thư và vị trí của nó. Các thử nghiệm ban đầu cho thấy nó có thể phát hiện bệnh ở bất kỳ giai đoạn nào, thậm chí trước khi các triệu chứng xuất hiện.

Người ta hy vọng rằng xét nghiệm này sẽ có sẵn trong Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) trong vòng bốn hoặc năm năm tới với chi phí ước tính là 120 bảng Anh (150 đô la Mỹ) mỗi lần, có tiềm năng cứu sống hàng triệu người và giảm đáng kể nhu cầu xét nghiệm không cần thiết cũng như sinh thiết xâm lấn.

MicroRNA, hay MiRNA, là những phân tử nhỏ trong tế bào của con người giúp điều chỉnh hoạt động của gen. Chúng gắn vào mRNA và có thể ảnh hưởng đến loại protein mà mRNA sản xuất, có khả năng góp phần vào sự phát triển của ung thư.

Công cụ miONCO có khả năng xét nghiệm 12 loại ung thư phổ biến nhất, bao gồm ung thư phổi, vú, tuyến tiền liệt, tụy, đại trực tràng, buồng trứng, gan, não, thực quản, bàng quang, sarcoma xương và mô mềm, cũng như ung thư dạ dày.

Nghiên cứu này đang được điều hành bởi Tiến sĩ Andy Sharpanis và Giáo sư Paul Skip, những người đã sáng lập công ty spin-off Xgenera nhằm cải tiến công nghệ sàng lọc ung thư.

Mặc dù đã có những tiến bộ trong lĩnh vực xét nghiệm, nhưng gần một nửa số ca ung thư vẫn được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, và thường dẫn đến kết quả không chính xác.

Những bệnh nhân phát hiện ung thư sớm có cơ hội sống sót lên tới 93%, nhưng con số này giảm xuống chỉ còn 10% khi ung thư được phát hiện ở giai đoạn muộn.

Giáo sư Skipp cho biết, xét nghiệm này có cứu sống nhiều người bằng cách phát hiện ung thư với độ chính xác lên tới 99%, khiến nó trở thành một "bước ngoặt" thực sự.

Hiện tại chỉ có ba loại ung thư có xét nghiệm sàng lọc và mỗi lần xét nghiệm chỉ có thể phát hiện một loại ung thư.

Những xét nghiệm này có tỷ lệ dương tính giả rất cao, tức là bệnh nhân được thông báo rằng họ bị ung thư trong khi thực tế họ không mắc bệnh. Điều này không chỉ gây căng thẳng cho họ mà còn dẫn đến các xét nghiệm đắt đỏ khác để xác nhận chẩn đoán.

"Xét nghiệm mới này tập trung vào việc cung cấp một phương pháp kiểm tra toàn diện hơn, nhanh hơn và rẻ hơn, với mục tiêu cuối cùng là làm cho nó có sẵn trong các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe."

Ngày 6/10, Chính phủ Anh đã công bố tài trợ cho liệu pháp điều trị ung thư tiên tiến nhằm thúc đẩy lĩnh vực khoa học y tế của nước này.

Bộ trưởng Y tế Anh Wes Streeting – người từng là bệnh nhân ung thư – đã ca ngợi công nghệ này và cho biết nó có thể loại bỏ việc phải chờ đợi hàng tháng để làm xét nghiệm và chụp chiếu trong bệnh viện.

Ngày 7/10 vừa qua, hai nhà sinh học phân tử người Mỹ là Victor Ambros và Gary Ruvkun đã được trao giải Nobel Y học nhờ phát hiện ra microRNA.

Nghiên cứu của họ dựa trên việc tìm hiểu cấu trúc của một loại giun tròn dài 1mm, có tên là C.elegans, tuy nhỏ bé nhưng lại có các loại tế bào như dây thần kinh và cơ bắp, tương tự với các loài động vật lớn và phức tạp hơn.

Theo Congly

Các trường hợp ung thư da ở Anh đang ở mức cao nhất mọi thời đại, dự kiến 20.800 người mắc bệnh trong năm nay.

Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Vương quốc Anh (CRUK) cho biết tỷ lệ u hắc tố ác tính có thể lây lan, đã tăng gần 1/3 trong một thập niên. Cụ thể, tỷ lệ tăng từ 21 trên 100.000 người trong giai đoạn 2007 - 2009 lên 28 trên 100.000 người trong giai đoạn 2017 - 2019.

Theo The Guardian dẫn lại báo cáo mới của CRUK cho thấy xu hướng gia tăng số ca mắc bệnh diễn ra ở mọi lứa tuổi, trong đó mức tăng lớn nhất là 57% ở những người trên 80 tuổi, và 7% ở những người từ 25 tuổi - 49 tuổi.

Hình ảnh người dân tắm nắng và hoạt động trên bãi biển Bournemouth (miền nam Anh) hồi tháng 6.2020. Ảnh: AFP

CRUK cho biết, bất chấp số ca mắc bệnh tăng mỗi năm, số ca tử vong do khối u ác tính dự kiến sẽ tiếp tục giảm. Khoảng 17.000 trường hợp u ác tính mỗi năm có thể phòng ngừa được. Gần 90% khối u hắc tố ác tính là do tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím (UV), dẫn đến phá hủy DNA trong tế bào da và gây ung thư da.

Những cải tiến trong chẩn đoán và điều trị sớm góp phần tăng gấp đôi thời gian sống sót của bệnh nhân trong 50 năm qua. Gần 9 trên 10 người trưởng thành bị chẩn đoán mắc bệnh ung thư ở Anh có thể sống sót sau 10 năm hoặc hơn.

Giám đốc điều hành của CRUK Michelle Mitchell cho biết: "Điều quan trọng là mọi người phải cố gắng giảm nguy cơ mắc bệnh ngay từ đầu. Hãy đảm bảo chăm sóc da dưới ánh nắng mặt trời và liên hệ với bác sĩ đa khoa nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi bất thường nào trên làn da của mình, dù chỉ là nốt ruồi mới, vết loét không lành hoặc một vùng da trông bất thường. Phát hiện ung thư sớm có thể tạo nên sự khác biệt".

Bà Claire Knight tại CRUK nói rằng: "Bị cháy nắng chỉ 2 năm một lần có thể tăng gấp 3 lần nguy cơ phát triển ung thư da so với việc không bao giờ bị cháy nắng, Cháy nắng không chỉ xảy ra khi trời nóng, mà nó cũng có thể xảy ra vào những ngày mát mẻ hoặc âm u".

Theo báo cáo, CRUK nhấn mạnh mọi người nên dành thời gian trong bóng mát, che chắn bằng quần áo, đội mũ rộng vành, đeo kính râm chống tia UV và thường xuyên thoa kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30.

Theo Thanh Niên

Cơ quan Y tế Vương quốc Anh thông báo bắt đầu tiến hành thử nghiệm vaccine chống ung thư cho hàng nghìn bệnh nhân của nước này.

Bệnh nhân đầu tiên ở xứ sở sương mù được thử nghiệm vaccine chống ung thư là ông Elliot Pfebve, 55 tuổi, người mắc ung thư trực tràng. Ông đã được tiêm vaccine tại bệnh viện Đại học Birmingham.

Vaccine được nghiên cứu đánh giá về bệnh ung thư trong thử nghiệm ung thư đại trực tràng dựa trên một phân tử gọi là mRNA, công nghệ tương tự được sử dụng cho vaccine COVID-19.

Vaccine ung thư mRNA khác với vaccine thông thường. Trọng tâm của vaccine không phải là phòng ngừa mà được sử dụng như loại thuốc cá nhân hóa, nhằm huấn luyện hệ thống miễn dịch của người mắc chống lại bệnh ung thư. Để có liều vaccine, chuyên gia sẽ lấy mẫu khối u và mô khỏe mạnh của người bệnh, sắp xếp trình tự DNA và RNA, so sánh mức độ khác nhau để xác định đột biến, lấy làm kháng nguyên cho vaccine.

Sau khi tiêm vào cơ thể, vaccine mRNA sẽ huấn luyện các tế bào tạo ra một phần protein ung thư (kháng nguyên) giống với kháng nguyên đã được xét nghiệm trước đó của bệnh nhân. Sau đó, hệ miễn dịch sẽ phát triển kháng thể chống lại chúng.

Ông Iain Foulkes, Giám đốc điều hành nghiên cứu và đổi mới tại trung tâm nghiên cứu Cancer Research UK, cho biết: "Thật vô cùng thú vị khi các bệnh nhân ở Anh bắt đầu tiếp cận với vaccine ung thư được cá nhân hóa cho bệnh ung thư ruột. Công nghệ này tiên phong trong việc sử dụng vaccine dựa trên mRNA để làm nhạy cảm hệ thống miễn dịch của con người, từ đó phát hiện và nhắm mục tiêu vào bệnh ung thư ở giai đoạn sớm nhất".

Những thử nghiệm lâm sàng này rất quan trọng trong việc giúp nhiều người sống lâu hơn, nâng cao chất lượng cuộc sống và thoát khỏi nỗi sợ hãi về bệnh ung thư. Nếu thành công, vaccine sẽ là yếu tố thay đổi trong việc ngăn ngừa sự khởi phát hoặc quay trở lại của bệnh ung thư ruột.

Hiện loại vaccine này do công ty BioNTech của Đức và Genentech của Mỹ cùng phát triển, đang trong quá trình thử nghiệm và chưa được phê duyệt.

Trước mắt, Anh sẽ tập trung thử nghiệm đầu tiên vào ung thư đại trực tràng, da, phổi, bàng quang, tuyến tụy và thận. Các dạng ung thư khác có thể được bổ sung trong thời gian tới.

Theo VTV

Cơ quan Y tế Vương quốc Anh (NHS) ngày 31/5 thông báo đã điều trị cho một bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng bằng vaccine thử nghiệm được cá nhân hóa.

Thông cáo của NHS cho biết đây là dự án trong chương trình thử nghiệm lâm sàng Bệ phóng Vaccine Ung thư của cơ quan y tế Anh.

Ông Elliot Pfebve (55 tuổi, giảng viên tại Đại học Coventry), bệnh nhân đầu tiên tại Anh được thử nghiệm vaccine, đã nhận liều tiêm chủng tại Bệnh viện Đại học Birmingham (Anh). Xét nghiệm cho thấy ông mắc ung thư đại trực tràng và đã được phẫu thuật để cắt bỏ khối u cùng 30 cm ruột già.

Sau đó, ông được chuyển đến Bệnh viện Queen Elizabeth ở Birmingham để thực hiện các đợt hóa trị ban đầu và tham gia thử nghiệm lâm sàng.

"Thông qua tiềm năng của thử nghiệm này, nếu thành công, nó có thể giúp ích cho hàng nghìn, nếu không muốn nói là hàng triệu người, để họ có thể có hy vọng và có thể không phải trải qua tất cả điều giống tôi", ông Pfebve nói.

Ông Elliot Pfebve (trái) là bệnh nhân đầu tiên tiếp nhận vaccine trị ung thư cá nhân hóa theo chương trình của NHS. Ảnh: NHS England/Independent.

Loại vaccine thử nghiệm dựa trên phân tử mRNA, công nghệ được dùng để điều chế vaccine Covid-19. Vaccine được tạo ra bằng cách phân tích khối u của bệnh nhân để xác định các đột biến đặc trưng cho bệnh ung thư của họ. Từ thông tin này, bác sĩ có thể tạo ra vaccine ung thư cho từng cá nhân, theo Cancer Research UK.

Vaccine được thiết kế để tạo ra phản ứng miễn dịch có thể ngăn ngừa ung thư quay trở lại sau phẫu thuật bằng cách kích thích hệ thống miễn dịch của bệnh nhân nhận biết cụ thể và có khả năng tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư nào còn sót lại.

Hiện loại vaccine do công ty BioNTech (Đức) và Genentech (Mỹ) cùng phát triển, đang trong quá trình thử nghiệm và chưa được phê duyệt.

Nếu vaccine cho kết quả tích cực, hàng nghìn bệnh nhân sẽ có cơ hội điều trị qua chương trình Bệ phóng Vaccine Ung thư của NHS.

Các quan chức cũng cho biết những thử nghiệm đầu tiên dự kiến sẽ tập trung vào ung thư đại trực tràng, da, phổi, bàng quang, tuyến tụy và thận, nhưng các dạng bệnh khác có thể được bổ sung trong thời gian tới.

Theo ZNews

Ung thư máu phổ biến ở nhóm dưới 18 tuổi. Trong khi đó, người 20 tuổi dễ mắc ung thư da hơn các loại khác.

Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Vương quốc Anh cho biết số ca ung thư trong nhóm 20-40 tuổi đã tăng mạnh trong 20 năm qua so với nhóm trên 75 tuổi. Tiến sĩ Neil Bayman, Giám đốc y tế tại Bệnh viện chuyên khoa ung thư Christie (Anh), giải thích: “Bây giờ, chúng tôi chẩn đoán bệnh ở những người trẻ tuổi chính xác hơn so với 20 năm trước”.

Một số loại ung thư là kết quả của đột biến gene trong tế bào và có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Một số loại khác bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường hoặc lối sống như hút thuốc, uống rượu và chế độ ăn.

Mọi người nên quan tâm tới sức khỏe để phát hiện kịp thời các triệu chứng ung thư nói chung ở mọi lứa tuổi như mệt mỏi, đau không rõ nguyên nhân, sụt cân, sốt và đổ mồ hôi ban đêm.

Tiến sĩ Bayman chia sẻ những loại ung thư có nhiều khả năng ảnh hưởng tới từng giai đoạn khác nhau của cuộc đời:

Dưới 18 tuổi: Ung thư máu

Một phần ba số bệnh nhân ung thư dưới 14 tuổi mắc ung thư máu. Tỷ lệ sống qua 5 năm hiện lên tới 69%. 

Yếu tố nguy cơ: Một số trường hợp được cho là nhiễm virus.

Triệu chứng: Da nhợt nhạt, sưng hạch bạch huyết, bầm tím hoặc chảy máu không rõ lý do.

Điều trị: Cấy ghép tủy xương và tế bào gốc; phương pháp CAR-T giúp hệ miễn dịch chống lại các tế bào ung thư.

Nốt ruồi mới xuất hiện có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư da. Ảnh minh họa: DC

20 tuổi: Ung thư da

Ung thư da phổ biến ở nhóm 20 tuổi, chiếm lần lượt 43% và 18% số ca ung thư ở nữ giới và nam giới.

Các yếu tố rủi ro: Một số người dễ bị các yếu tố tiêu cực của môi trường bên ngoài ảnh hưởng, bao gồm tia cực tím từ mặt trời hoặc giường tắm nắng.

Triệu chứng: Nốt ruồi mới bất thường hoặc nốt ruồi cũ có sự thay đổi, phát triển; một mảng da biến dạng.

Điều trị: Phẫu thuật sẽ đem lại hiệu quả nếu phát hiện ung thư sớm. Liệu pháp miễn dịch được sử dụng cho khối u ác tính tiến triển.

30 tuổi: Ung thư não

Các khối u não và cột sống chiếm khoảng 12% số ca ung thư ở cả nam và nữ thuộc nhóm tuổi 30.

Yếu tố nguy cơ: Tiếp xúc với bức xạ và di truyền.

Triệu chứng: Nhức đầu, ốm yếu, mệt mỏi, gặp vấn đề về thị lực, thay đổi hành vi.

Điều trị: Liệu pháp chiếu chùm tia proton mang lại cuộc sống chất lượng lâu hơn và tốt hơn, ít tác dụng phụ. Phương pháp xạ trị này nhắm chính xác vào khối u, do đó cắt giảm tổn thương cho các mô và cơ quan khỏe mạnh xung quanh.

40 tuổi: Ung thư đại trực tràng

Mặc dù bệnh này phổ biến nhất ở nhóm trên 60 tuổi nhưng cũng là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nhóm 25-49 tuổi, đặc biệt là nam giới.

Yếu tố nguy cơ: Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh bao gồm quá nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn.

Triệu chứng: Phân có máu, thay đổi thói quen đại tiện.

Điều trị: Nếu phát hiện sớm, bệnh nhân sẽ được phẫu thuật kết hợp xạ trị, hóa trị.

50-60 tuổi: Ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư vú chiếm 1/3 số ca ung thư ở phụ nữ ở độ tuổi này.

Yếu tố nguy cơ: Tuổi, cân nặng và rượu.

Triệu chứng: Xuất hiện khối u, da sần, ngứa phát ban ở ngực.

Điều trị: Nếu được phát hiện sớm, giải pháp chủ yếu là phẫu thuật cộng với hóa trị và xạ trị.

Cứ 6 người đàn ông thì có 1 người mắc ung thư tuyến tiền liệt, nguy cơ tăng theo tuổi tác.

Yếu tố nguy cơ: Tuổi tác, tiền sử gia đình, thay đổi gene.

Triệu chứng: Tiểu rát, khó, đi nhiều lần vào ban đêm, nước tiểu đục và có máu.

Điều trị: Phẫu thuật, hóa trị và xạ trị, liệu pháp hormone.

70-80 tuổi: Ung thư phổi

Đây là loại ung thư gây tử vong phổ biến nhất ở người lớn tuổi, chiếm 16% các trường hợp ở cả nam và nữ.

Yếu tố nguy cơ: Liên quan chặt chẽ đến hút thuốc, ô nhiễm không khí.

Triệu chứng: Ho kéo dài hơn 3 tuần, ho ra máu và đau vai.

Điều trị: Nếu được phát hiện sớm, phẫu thuật hoặc xạ trị có thể giúp bệnh nhân khỏi bệnh.

Theo Vietnamnet

Ung thư máu là căn bệnh phổ biến nhiều ở trẻ em nên cha mẹ cần đặc biệt chú ý tới triệu chứng dai dẳng bất thường ở con mình.

Cách đây 3 năm, Liu Xiaodi (12 tuổi) ở Trung Quốc bị sốt cao, sắc mặt tái nhợt, có nhiều vết bầm tím ở tay chân không rõ nguyên nhân. Cha mẹ đưa cậu bé tới bệnh viện khám, bác sĩ phát hiện số lượng tế bào bạch cầu lên tới 100.000, gấp 10 – 20 lần so với mức bình thường, hơn nữa tiểu cầu của cậu cũng bất thường.

Liu Xiaodi được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính (một loại ung thư máu), cần nhập viện điều trị. Bác sĩ tiên lượng xấu về tình trạng của cậu bé. Sau đó, cậu được ghép tủy xương từ cha mình, vượt qua nhiều cơn nhiễm trùng. Hiện tại, cơ thể cậu không còn tế bào ung thư, có thể đi học trở lại.

Cậu bé có vết bầm tím không rõ nguyên nhân trên tay chân.

Wu Kangxi, trưởng khoa Ung bướu và Huyết học ở trẻ em tại Bệnh viện trực thuộc Đại học Trung Sơn, Trung Quốc cho biết, ung thư máu hay còn gọi là bệnh bạch cầu, một loại ung thư phổ biến ở trẻ em. Bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính có khả năng chữa khỏi cao hơn.

Trong những năm gần đây, các bậc cha mẹ chọn lưu trữ tế bào gốc nên có thể nhanh chóng cấy ghép, nâng cao tỷ lệ điều trị thành công. Những ca khó ghép làm tăng các biến chứng nhiễm trùng. Tuy nhiên, công nghệ cấy ghép hiện nay có thể khắc phục được điều này.

Liu Xiaodi được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính, nhiễm sắc thể và gen thuộc nhóm nguy cơ cao trong bệnh ung thư máu. Sau khi hóa trị và điều trị, bệnh không kiểm soát được. Điều đáng mừng là vào tháng 8/2022 sau khi nhận được tế bào gốc tạo máu của cha mình và trải qua ghép tủy, tình trạng đã được cải thiện đáng kể.

Wu Kangxi cho biết, các bác sĩ đã theo dõi chặt chẽ giai đoạn nhiễm trùng của Liu Xiaodi. Ngoài việc điều trị bằng kháng sinh, cậu bé còn phải xét nghiệm máu, nước tiểu và nhiều thứ khác, ức chế thành công vi khuẩn và nhiễm virus. Cậu bé nằm trong phòng vô trùng, nằm viện khoảng 1 tháng và sau đó chuyển sang phòng bệnh đa khoa trong 3 tháng.

May mắn cậu bé đã được xuất viện.

Liu Xiaodi được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính, nhiễm sắc thể và gen thuộc nhóm nguy cơ cao trong bệnh ung thư máu. Sau khi hóa trị và điều trị, bệnh không kiểm soát được. Điều đáng mừng là vào tháng 8/2022 sau khi nhận được tế bào gốc tạo máu của cha mình và trải qua ghép tủy, tình trạng đã được cải thiện đáng kể.

Wu Kangxi cho biết, các bác sĩ đã theo dõi chặt chẽ giai đoạn nhiễm trùng của Liu Xiaodi. Ngoài việc điều trị bằng kháng sinh, cậu bé còn phải xét nghiệm máu, nước tiểu và nhiều thứ khác, ức chế thành công vi khuẩn và nhiễm virus. Cậu bé nằm trong phòng vô trùng, nằm viện khoảng 1 tháng và sau đó chuyển sang phòng bệnh đa khoa trong 3 tháng.

Theo trithuccuocsong

Người đàn ông 65 tuổi, mắc ung thư giai đoạn cuối, tiên lượng sống dè dặt, song gia đình vẫn xin bác sĩ cho truyền hóa chất, với tâm lý "còn nước còn tát".

Bệnh nhân mắc ung thư thực quản giai đoạn muộn, thiếu máu do dinh dưỡng kém và hệ quả của hóa chất. Nhìn người bệnh gầy gò, cơ thể suy kiệt, bác sĩ Lê Văn Thành, Khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K Trung ương, khuyên gia đình nên tạm dừng phác đồ hiện tại để nâng cao thể trạng trước, bao gồm truyền máu, truyền dịch, dinh dưỡng.

"Tình trạng tốt hơn thì có thể cân nhắc điều trị tiếp hóa chất hoặc miễn dịch", bác sĩ động viên. Tuy nhiên, gia đình từ chối vì sợ "không hóa trị ngay thì tế bào ác tính lan nhanh, chết sớm". Họ cho rằng khi nào bệnh nhân yếu, không đủ sức điều trị nữa thì mới dừng lại.

"Đó là lựa chọn của bệnh nhân và người nhà", ông Thành nói. Trên cương vị bác sĩ điều trị, ông đã phân tích cho gia đình việc hóa trị đến tận cuối đời có mang lại lợi ích, khiến bệnh nhân sống lâu và hạnh phúc hơn không, hay đổi lại là những tháng ngày bị đau đớn dày vò, kiệt quệ.

Tương tự, người phụ nữ 45 tuổi, mắc ung thư bạch cầu cấp, từng được điều trị bằng liệu pháp tế bào gốc, tưởng đã khỏi bệnh cách đây 5 năm. Tuy nhiên, từ tháng 3 năm ngoái, chị phải nhập viện do các tế bào ác tính quay lại, phải hóa trị nhiều lần. Hiện, bệnh nhân phải nằm viện vì nhiễm trùng, một tình trạng tồi tệ có thể lấy đi mạng sống bất cứ lúc nào, nhưng người bệnh xin bác sĩ tiếp tục hóa trị với niềm lạc quan "nhất định bệnh sẽ khỏi".

Ở giai đoạn cuối, bác sĩ tư vấn bệnh nhân chăm sóc giảm nhẹ để xoa dịu nỗi đau thay vì điều trị hóa chất nặng nề. Ảnh: Theo Pexels

Nhiều nghiên cứu trên toàn cầu chỉ ra rằng các bệnh nhân ung thư di căn sẵn sàng tiếp nhận mọi phương pháp điều trị, trong đó có những liệu pháp độc hại, chỉ mang lại lợi ích tối thiểu. Điều này xuất phát từ tâm lý lạc quan, hay còn gọi "còn nước còn tát", nỗ lực hết mình để có thể khỏi bệnh. Thực tế, y học ngày càng tiến bộ với các phương pháp điều trị đột phá. Công nghệ y tế tập trung vào việc "thách thức cái chết" bằng bất cứ giá nào, từ đó gieo vào bệnh nhân, người nhà cũng như bác sĩ những hy vọng rằng họ có thể được cứu chữa dù bệnh nặng đến đâu.

Tuy nhiên, các nghiên cứu cũng chỉ ra, điều trị hóa chất khiến cuộc sống của bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối trở nên tồi tệ hơn do phải chịu các tác dụng phụ là cơ thể suy nhược, buồn nôn, chán ăn, rụng tóc... Đơn cử, công trình đăng trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Mỹ (JAMA) nghiên cứu hơn 300 bệnh nhân có khối u ác tính di căn và ở giai đoạn cuối của bệnh (tiên lượng chỉ còn sống khoảng 4 tháng). Dựa vào các tiêu chí đánh giá về thể chất, tinh thần những tuần cuối đời của bệnh nhân, các chuyên gia kết luận hóa trị không giúp nâng cao chất lượng sống của các bệnh nhân, khuyến cáo các bác sĩ cân nhắc với nhóm này.

Trung tâm Dịch vụ Medicare và Medicaid (Mỹ) cũng xác định việc hóa trị trong những tuần cuối đời của người bệnh ung thư là không cần thiết, không khuyến khích các bệnh viện thực hiện điều này.

Hiện Việt Nam chưa có thống kê chính thức về số người ung thư giai đoạn cuối mong muốn được truyền hóa chất. Tuy nhiên, các bác sĩ cho rằng tâm lý "còn nước còn tát" vẫn được nhiều người bệnh và gia đình theo đuổi, điển hình là xin được hóa trị với kỳ vọng "tiêu diệt tế bào ác tính, ngăn chặn di căn, kéo dài sự sống".

Dù vậy, nguyên tắc đạo đức và nghề nghiệp buộc bác sĩ đưa ra chỉ định dựa trên tình trạng sức khỏe người bệnh. Trường hợp nặng, bác sĩ giải quyết vấn đề tâm lý, chữa triệu chứng, tư vấn chăm sóc giảm nhẹ để nâng chất lượng sống cho người bệnh. Việc chăm sóc này gồm hai phần là điều trị giảm đau và chăm sóc tinh thần.

Khi được chăm sóc giảm nhẹ đúng cách, người bệnh giảm đau đớn về thể chất, giải tỏa tâm lý tiêu cực, sống ý nghĩa trong những năm tháng cuối đời.

Bác sĩ khuyên gia đình và người nhà nên đồng hành cùng chuyên gia y tế trong cuộc chiến chống lại bệnh tật. Gia đình nên trao đổi với người bệnh để chính họ đưa ra lựa chọn, không tự quyết định thay bệnh nhân.

"Thay vì cưỡng ép điều trị trong đau đớn, gia đình có thể chọn chăm sóc giảm nhẹ, giúp bệnh nhân không phải sống ám ảnh cho đến lúc lìa đời", bác sĩ Thành nói.

Theo VnExpress