Rút kinh nghiệm từ chiến sự Nga - Ukraine, tư lệnh quân đội Anh muốn huấn luyện một "đội quân nhân dân" sẵn sàng tham chiến nếu xung đột bùng phát.
Đại tướng Patrick Sanders, tổng tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Anh, trong cuộc phỏng vấn cuối tuần trước cho biết các quốc gia châu Âu như Đức và Thụy Điển đã thực hiện những động thái nhằm tăng cường trạng thái "sẵn sàng cho chiến tranh" kể từ khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát.
"Chúng ta cần có động thái chuẩn bị tương tự và phải thực hiện điều đó trên phạm vi toàn quốc", tướng Sanders nói. "Chiến sự ở Ukraine đã minh chứng rằng quân đội chính quy là lực lượng phát động xung đột, nhưng chỉ có đội quân nhân dân mới giành được chiến thắng".
Nga ban đầu chỉ điều binh sĩ chuyên nghiệp tham chiến ở Ukraine, nhưng sau gần hai năm xung đột, nước này đã phải phát lệnh động viên một phần, huy động hơn 300.000 quân để bù đắp tổn thất trên chiến trường. Ukraine cũng phải thi hành chính sách gọi nhập ngũ diện rộng để tăng quân cho tiền tuyến.
Tướng Sanders nói lời thông điệp "cảnh tỉnh đất nước" của ông không đồng nghĩa Anh sẽ áp dụng chính sách nghĩa vụ quân sự bắt buộc hoặc sắp huy động tình nguyện viên nhập ngũ. Truyền thông Anh nhận định ông đang thúc giục giới chức này "chuẩn bị cho kịch bản phải động viên hàng chục nghìn người nếu chiến tranh nổ ra".
Binh sĩ lục quân Anh tham gia huấn luyện đổ bộ bằng đường không ngày 24/1. Ảnh: BQP Anh
Theo kế hoạch của tướng Sanders, đội quân nhân dân của Anh sẽ bao gồm những thường dân không phải binh sĩ chuyên nghiệp và có thể triệu tập bất cứ khi nào cần thiết. Trong Thế chiến II, độ tuổi người nhập ngũ ở Anh là 18-41. Tuy nhiên, tại Ukraine hiện nay, do tổn thất lớn trên chiến trường, nam giới 27-60 tuổi có thể được gọi nhập ngũ, ngay cả khi họ không có kinh nghiệm quân sự.
Lực lượng vũ trang Anh từ năm 2018 cho phép nữ giới đảm nhận vị trí chiến đấu, do đó có khả năng họ sẽ được triệu tập. Giới chuyên gia quân sự Anh hy vọng lời kêu gọi của tướng Sanders sẽ tạo ra lực lượng dự bị đông đảo, với quân số có thể lên tới nửa triệu tình nguyện viên đã qua huấn luyện.
Một nguồn tin chính phủ Anh cho biết việc quân đội nước này huấn luyện cho dân thường và binh sĩ Ukraine "có thể đóng vai trò như một đợt diễn tập" cho sứ mệnh xây dựng đội quân nhân dân. Quân đội Anh đã huấn luyện hơn 30.000 công dân Ukraine, "nhiều người trong số họ là dân thường chưa bao giờ cầm súng".
Những công dân Ukraine này, trong đó nhiều người từng làm tài xế hoặc chủ cửa hàng, trải qua khóa huấn luyện chuyên sâu kéo dài 5 tuần trước khi được điều tới chiến trường. Các quan chức Bộ Quốc phòng Anh tin rằng họ thu được những bài học hữu ích từ những khóa huấn luyện như vậy để chuẩn bị cho đội quân nhân dân tương lai ở nước này.
Tướng Sanders cho biết những người tham gia đội quân nhân dân của Anh cần được huấn luyện và trang bị để chiến đấu. Tuy nhiên, họ sẽ không tự động bị đẩy ra tiền tuyến, mà có thể đảm nhận nhiều vị trí trong lực lượng vũ trang.
Họ có thể đảm nhận những nhiệm vụ chuyên biệt hơn của các lực lượng đặc biệt, vận hành máy bay không người lái (UAV), kỹ thuật viên cơ giới, bác sĩ cấp cứu cùng nhân sự phụ trách lĩnh vực công nghệ cao ở xa tiền tuyến.
Binh sĩ Anh tham gia huấn luyện tác chiến đô thị tại thao trường ở Đức tháng 9/2023. Ảnh: BQP Anh
Dù chưa lên kế hoạch gọi nhập ngũ, giới chức Anh có thể sử dụng số liệu nhân khẩu học của người tham gia quân đội trước đây để định hướng thành lập đội quân nhân dân mang tính khả thi.
Những người làm việc trong các ngành công nghiệp quan trọng đóng vai trò duy trì hoạt động của đất nước sẽ được miễn nhập ngũ trong trường hợp nổ ra chiến tranh. Thời Thế chiến II, những lĩnh vực nói trên tại Anh bao gồm làm bánh, trồng trọt, y học, khai thác than và kỹ thuật.
Tuy nhiên, chính phủ Anh dường như không mấy hứng thú với ý tưởng về đội quân nhân dân của tướng Sanders. Một phát ngôn viên chính phủ Anh cho biết kịch bản giả định mà ông Sanders đưa ra "không hữu ích". Trong khi đó, một tờ báo Anh nhận định kế hoạch nói trên "khó được người dân chấp thuận rộng rãi".
Trong cuộc thăm dò ý kiến với 2.000 người Anh, chưa đến 10% tuyên bố sẵn sàng đảm nhận vị trí chiến đấu trong trường hợp nước này đối mặt với mối đe dọa quân sự. 27% trong số này khẳng định "chắc chắn tham gia" nỗ lực chiến tranh nếu Anh rơi vào xung đột như Ukraine với Nga.
Tướng Sanders cho hay kế hoạch xây dựng "đội quân nhân dân" là cần thiết bởi quy mô quân đội Anh đã giảm một nửa trong 30 năm qua, trong khi kỷ nguyên hòa hoãn sau Chiến tranh Lạnh đã chấm dứt. Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự Anh tin rằng người dân sẽ có nhiều động lực nhập ngũ để bảo vệ đất nước hơn trong thời chiến.
VnExpress (Theo Week, Reuters, AFP)