Vương quốc Anh có 4 nước thành viên là Anh, xứ Wales, Scotland và Bắc Ireland. Nhưng 4 anh em trong đại gia đình ấy chẳng mấy khi chung sống thuận hòa. Duy nhất, có Anh và xứ Wales duy trì được tình bằng hữu.
Liên hiệp Anh là một thực thể nhà nước kỳ lạ bậc nhất, bao gồm 4 quốc gia nhỏ. Nhưng tính phức tạp bên trong nội hàm của nhà nước này đã tạo ra rất nhiều mâu thuẫn.
Mẫu quốc luôn ưu ái Anh – tức England. Thủ đô của Vương quốc Anh và nước Anh nói riêng đều đặt ở London. Bảng Anh là đơn vị tiền tệ bắt buộc. Mọi nghi lễ, tập tục đều hướng về giá trị phổ quát văn hóa là Hoàng gia Anh với điện Buckingham trứ danh.
Bởi vậy, những quốc gia kia, bằng một cách nào đó, đều tuyên chiến với Anh dưới các hình thức khác nhau.
Bắc Ireland là một trường hợp như thế. Hơn 40 năm qua, dư chấn của phong trào Troubles đòi trả Bắc Ireland về CH Ireland (miền Nam) còn tồn đọng tới bây giờ, tới mức mà chính quyền tổng quản, vì lo ngại sẽ mất thuộc địa nên không cho phép Bắc Ireland thành lập quốc hội. Chế độ cai trị trực tiếp, vốn không phải đặc điểm của thể chể dân chủ vì thế còn tồn tại tới ngày nay.
Scotland có quốc hội riêng, tự chủ về văn hóa, giáo dục và luật pháp nhưng nền kinh tế vẫn chịu sự chi phối từ London. Hơn nữa, Scotland là quốc gia Tây Âu có tính tự tôn cao.
Họ cố tình nói giọng Anh lơ lớ (như người miền trong nói tiếng Việt), đàn ông mặc váy được tôn thờ chứ không bị khinh thường, kiến trúc đường phố với các căn nhà cổ được giữ nguyên, rượu phải là rượu blended (dòng whisky Scotland hảo hạng, pha trộn nhiều loại khác nhau).
Nhiều năm qua, hai quốc gia này luôn cố gắng tách khỏi Anh, mà điển hình là cuộc bỏ phiếu công khai lấy ý kiến người dân về dự thảo độc lập của Scotland hồi cuối năm ngoái.
Bóng đá, tấm gương phản chiếu xã hội cũng vậy , từng có giai đoạn, những tài năng Bắc Ireland từ chối sang thi đấu ở Anh. Họ thà đá cho Lincoln FC chứ không chịu nổi cảm giác phục tùng mệnh lệnh của người Anh.
Vậy xứ Wales thì sao? Giống Bắc Ireland và Scotland chứ? Không, thật kỳ lạ.
Cũng trực tiếp nhận chỉ thị từ London, xứ Wales lại coi đó là đặc ân lớn nhất. Nếu có dịp tới Wales, bạn sẽ nhận lầm tưởng Cardiff là London. Đặc những tòa thị tháp cao tầng, cửa sổ làm bằng kính theo trường phái hiện đại.
Người đi bộ nhiều hơn xe ô tô lưu thông trên làn đường. Nếu đã đi xe, phải là chiếc Mini Cooper thiết kế dưới bàn tay của các kỹ sư BMW từ Đức, chứ không chiếc mui trần cổ điển giống Bentley.
Bóng đá Wales, do đó chính là biến số phản ảnh chân thực, rõ nét tính chất của bóng đá Anh. Các cầu thủ đều nhanh và cực khỏe, chơi thực dụng chứ không hào hoa phóng khoáng. Người xứ Wales cũng chẳng quan tâm tới bản sắc, họ chỉ cần thắng và nhận tiền thưởng.
21/23 tuyển thủ xứ Wales tham dự EURO 2016 đang chơi bóng ở xứ sương mù. Trong 21 người này, có 12 người thi đấu tại Premier League.
Người Anh quan ngại trước viễn cảnh bị những đứa con lạc lối phản bội. Nhưng hãy tin rằng, họ luôn được che chắn bởi xứ Wales, dù kết quả trận đấu tối nay giữa ĐT Anh và ĐT xứ Wales ra sao.
