Joshua Dean, cựu nhân viên công ty cung cấp linh kiện cho Boeing, trở thành người thứ hai qua đời sau khi tố giác vấn đề kiểm soát chất lượng của tập đoàn.
Joshua Dean, 45 tuổi, cựu nhân viên Spirit AeroSystems, nhà cung cấp linh kiện hàng đầu cho hãng sản xuất máy bay Boeing, qua đời tại bệnh viện ở thủ phủ bang Oklahoma, Mỹ, vào ngày 2/5. Ông từng cung cấp lời khai trong một vụ kiện Spirit AeroSystems.
Gia đình Dean mô tả ông mắc bệnh "viêm nhiễm lan rộng nhanh chóng và đột ngột" khoảng hai tuần trước, dù nhiều năm qua giữ lối sống lành mạnh và có tình trạng sức khỏe tốt.
Joshua Dean trước khi qua đời. Ảnh: Facebook/Jenny Dean
Carol Parsons, cô của Dean, nói cháu mình cảm thấy khó thở hai tuần trước nên đã nhập viện ở Wichita, bang Kansas, nơi ông được thở máy. Tuy nhiên, bệnh diễn biến nhanh chóng sang viêm phổi và nhiễm khuẩn nặng.
Khi tình trạng sức khỏe xấu đi nhanh chóng, Dean được chuyển viện bằng trực thăng từ Wichita sang Oklahoma và được can thiệp ECMO (tim - phổi nhân tạo), gây mê sâu và chạy máy lọc thận.
Trong những ngày cuối cùng, các bác sĩ còn cân nhắc phương án phẫu thuật cắt cả hai tay và chân của bệnh nhân, song Dean đã không qua khỏi. "Những gì cháu tôi phải trải qua là vô cùng khủng khiếp", Parsons nói.
Dean bắt đầu làm kỹ sư cơ khí cho Spirit AeroSystems vào năm 2019, trước khi bị cho thôi việc trong đại dịch Covid-19 vào năm 2020, rồi được tuyển trở lại vào năm 2021 ở vị trí nhân viên kiểm soát chất lượng.
Tháng 10/2022, Dean phát hiện sai sót nghiêm trọng với các lỗ khoan không hợp chuẩn tại vách kháng áp trên thân máy bay Boeing 737 MAX và báo cáo với quản lý, nhưng vấn đề không được khắc phục. Ông cũng phát hiện một lỗi khác trong quá trình lắp cánh đuôi đứng vào khung thân máy bay.
Khi lỗi này được công bố vào tháng 4/2023 và khiến đơn giao hàng tại nhà máy Renton của Boeing bị hoãn, Dean bị sa thải. Ông sau đó gửi đơn tới Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA), cáo buộc nhà cung cấp của Boeing "có sai phạm nghiêm trọng và trắng trợn ở quản lý cấp cao về chất lượng của dòng máy bay 737".
Phi cơ 787 Dreamliner đang được lắp ráp tại nhà máy của Boeing ở Bắc Charleston, bang Nam Carolina, Mỹ hồi tháng 5/2023. Ảnh: AFP
Ông cũng gửi đơn khiếu nại cho Bộ Lao động Mỹ, cáo buộc công ty trả thù sau khi ông công khai lo ngại về quy trình đảm bảo an toàn hàng không.
Virginia Green, mẹ của Dean, cho hay bà đã yêu cầu giới chức khám nghiệm pháp y để tìm hiểu nguyên nhân con trai mình tử vong. Kết quả khám nghiệm nhiều khả năng sẽ được công bố trong vài tháng tới, bà nói.
"Chúng tôi không chắc nó tử vong vì cái gì", bà Green cho biết. "Chúng tôi biết nó mắc nhiều loại virus, nhưng không rõ nó ốm thật sự, hay có ai đó đã làm gì với nó".
Trước đó, John Barnett, một trường hợp khác từng tố giác Boeing, cũng qua đời bí ẩn vào tháng 3, khi đang là nhân chứng trong một vụ kiện Boeing mắc nhiều sai phạm về an toàn hàng không.
Thi thể ông được phát hiện trong ôtô cá nhân, trong bãi xe nhà nghỉ ở Charleston thuộc bang Nam Carolina. Cảnh sát địa phương nhận định sơ bộ Barnett "chết vì vết thương do tự bắn", song chưa kết luận đó là vụ tự sát và đang tiếp tục điều tra.
Joshua Dean và John Barnett có chung hãng luật đại diện, đặt trụ sở ở bang Nam Carolina. Brian Knowles, luật sư đại diện cho Joshua Dean, từ chối đặt nghi vấn về các điểm trùng hợp giữa hai trường hợp tử vong.
"Chúng tôi chia buồn với gia đình Josh Dean. Sự ra đi đột ngột của anh là thông tin khiến chúng tôi và những người thân yêu của anh choáng váng", Joe Buccino, phát ngôn viên của Spirit AeroSystems, ra tuyên bố cho biết.
Công ty Spirit AeroSystems tách khỏi Boeing vào năm 2005, trở thành nhà thiết kế, sản xuất và cung cấp linh kiện, bộ phận máy bay hàng đầu thế giới. Công ty này tự giới thiệu là đơn vị cung cấp khung thân, hệ thống động lực và cánh cho Boeing, Airbus và nhiều hãng máy bay thương mại khác trên thế giới.
Reuters cho biết khoảng 70% chiếc Boeing 737 do Spirit AeroSystems chế tạo. Họ cũng là đơn vị cung cấp phần lớn bộ phận của dòng Boeing 787. Công ty có giá trị vốn hóa khoảng 4 tỷ USD, với nhà máy ở Mỹ, Morocco, Malaysia và Scotland. Nhà máy chủ lực nằm tại Wichita thuộc bang Kansas cũng là nơi sản xuất khung thân máy bay Boeing 737 cùng nhiều bộ phận của Boeing 787 Dreamliner.
Hồi tháng 12/2023, các cổ đông của Spirit AeroSystems đã đệ đơn kiện công ty, cáo buộc họ không công bố những vấn đề "nghiêm trọng và dai dẳng" về chất lượng sản phẩm với các nhà đầu tư. Dean đã cung cấp lời khai trong vụ kiện này, dù không phải là nguyên đơn.
Một phát ngôn viên của Spirit AeroSystems tuyên bố công ty phản đối các cáo buộc trong đơn kiện và đang tiếp tục đấu tranh tại tòa. Hiện chưa rõ cái chết của Dean ảnh hưởng thế nào đến diễn biến phiên tòa.
VnExpress (theo Seattle Times, Guardian)