Cựu Cục trưởng Lãnh sự Nguyễn Thị Hương Lan phủ nhận "nhũng nhiễu" khi cấp phép chuyến bay giải cứu, luôn coi công dân bị mắc kẹt ở nước ngoài như người thân trong gia đình.
Bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan bị VKS đề nghị 18-20 năm tù về tội Nhận hối lộ. Bà bị xác định nhận hối lộ 32 lần, tổng 25 tỷ đồng, nhiều thứ ba trong 21 cựu quan chức bộ ngành địa phương bị xét xử cùng tội danh.
Bà Lan cùng các bị cáo thuộc Cục Lãnh sự bị cho là tạo thành nhóm lợi ích, gây khó khăn nhũng nhiễu, không minh bạch, buộc doanh nghiệp chi tiền để được giải quyết thủ tục. Với doanh nghiệp chưa thỏa thuận đưa hối lộ, họ sẽ gây khó dễ dưới nhiều hình thức.
Ví dụ, bà Lan tự ý ra văn bản yêu cầu dừng triển khai chuyến bay khi doanh nghiệp đã bán hết vé và thuê tàu bay; sát ngày bay mới thông báo, thay đổi kế hoạch bay, số hành khách, để doanh nghiệp "phải gặp chi tiền", kết luận điều tra nêu.
Cựu Cục trưởng Lãnh sự Nguyễn Thị Hương Lan. Ảnh: Ngọc Thành
Tự bào chữa tại tòa chiều 18/7, bà Lan khẳng định luôn tạo điều kiện tối đa cho công dân ở nước ngoài về nước, đảm bảo "không để ai bị bỏ lại phía sau" như chính sách của Nhà nước trong thời gian Covid-19.
"Tôi và các cán bộ Cục Lãnh sự luôn dựa trên các tôn chỉ này để cố gắng. Tôi luôn đặt công tác bảo hộ công dân và lợi ích công dân lên trên tất cả, luôn coi công dân bị mắc kẹt và gặp khó khăn ở nước ngoài như người thân của gia đình mình, cần hỗ trợ đưa về sớm và hiệu quả nhất", bà Lan phân trần.
Bị cáo nêu, suốt năm 2021 có một số doanh nghiệp đề xuất bà cắt các chuyến bay giải cứu (miễn phí) để tăng lượng chuyến bay combo (công dân tự chi trả), song bà đều từ chối vì biết không phải công dân nào cũng đủ tiền chi trả.
Với các chuyến bay combo, nhận phản ánh của công dân về giá các chuyến bay cao, dịch vụ không đúng cam kết, bà Lan khai chủ động liên lạc doanh nghiệp yêu cầu điều chỉnh, "giá vé đến tay công dân phải là giá đã công bố".
Bà cho rằng mình và cán bộ Cục Lãnh sự không bao giờ lợi dụng hoàn cảnh dịch bệnh để kiến nghị, đề xuất, ưu tiên các chuyến bay combo có trả phí. Bởi công tác bảo hộ công dân đã được triển khai thường xuyên từ rất lâu, có tiền lệ, "không phải đến dịch mới có chuyến bay giải cứu".
Bà dẫn chứng năm 2011, hơn 11.000 người Việt mắc kẹt trong nội chiến Libya đã được Cục lãnh sự và Bộ Ngoại giao trợ giúp hồi hương miễn phí. Năm 2019, 39 công dân chết trong container đông lạnh ở Anh, Bộ Ngoại giao cũng đã triển khai chuyến bay khẩn cấp, đưa thi thể trao trả cho người nhà nạn nhân trong thời gian sớm nhất.
Bà Lan phản đối ý kiến của một số bị cáo là chủ doanh nghiệp cho rằng Cục Lãnh sự cố tình gây khó khăn bằng cách thông báo sát ngày, không cấp phép... Bà khẳng định mình và cán bộ Cục Lãnh sự luôn báo cho doanh nghiệp các chủ trương, phê duyệt trong ngày, không để chậm trễ "vì cũng biết doanh nghiệp cần thủ tục, thời gian".
"Có lúc cán bộ cấp dưới bận quá, tôi còn làm thay họ để sớm có công văn gửi doanh nghiệp", bà nói.
Giải thích lý do mới nộp khắc phục 1,2 tỷ đồng trong con số 25 tỷ đồng nhận hối lộ, luật sư của bà Lan cho biết, gia đình thân chủ có hoàn cảnh "đặc biệt khó khăn". Song bà Lan tự nguyện dùng toàn bộ tài sản để khắc phục hậu quả.
Các tài sản của bị cáo Hương Lan đang bị kê biên gồm: một căn chung cư tại Giảng Võ, quận Ba Đình, trị giá khoảng 15 tỷ đồng; một căn chung cư tại Golden Palace trị giá 4,4 tỷ đồng, một ôtô 3 tỷ, cổ phiếu trái phiếu 5 tỷ, tiền trong tài khoản ngân hàng 200 triệu đồng và tiền mặt bị cơ quan điều tra thu giữ 1,126 tỷ. Tổng giá trị tài sản bị kê biên thu giữ khoảng 29 tỷ.
Luật sư cho rằng thân chủ phạm tội do bị cáo chưa thực sự nghiêm khắc tu dưỡng rèn luyện bản thân. Nhưng còn 3 nguyên nhân khách quan là: doanh nghiệp chủ động đưa tiền cho bà Lan; quy trình thủ tục cấp phép chuyến bay là hoàn toàn mới, chưa có tiền lệ; nhu cầu về nước của công dân quá lớn, áp lực công việc quá cao.
Bà Nguyễn Thị Hương Lan lúc còn tại vị.
Xin gỡ kê biên nhà, thay đổi lời khai, thành khẩn nhận tội
Tiếp tục phiên tòa vào ngày hôm nay (19/7), bà Nguyễn Thị Hương Lan mong Hội đồng Xét xử xem xét gỡ kê biên căn nhà tại quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) để gia đình có nơi sinh sống.
Ở giai đoạn điều tra, bà Lan bị cơ quan tố tụng đánh giá là một trong bốn bị cáo "không chịu hợp tác và làm khó cơ quan điều tra". Song tại tòa, bà Lan bất ngờ thay đổi thái độ, người này thành khẩn khai báo thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng quy kết.
"Việc nhận tiền của của bị cáo là sai…đây là nguyên nhân để các doanh nghiệp lợi dụng tăng giá các chuyến bay gây thiệt hại cho công dân”, Nguyễn Thị Hương Lan trả lời HĐXX.
Quay trở lại với phần tự bào chữa, bà Lan đứng trên bục khai báo gửi lời xin lỗi nhân dân vì nhận thức của bị cáo chưa được đầy đủ nên nhận tiền của đại diện một số doanh nghiệp.
Cuối cùng, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự mong HĐXX xem xét tuyên hình phạt nhẹ hơn với đề nghị của Viện Kiểm sát để bản thân có cơ hội sớm trở về làm lại cuộc đời. Người này cũng xin giảm hình phạt cho nhóm bị cáo từng là cấp dưới ở Cục Lãnh sự.
Theo Tiền Phong / VnExpress