BBC phát phim tài liệu về hành trình phá án và nỗi đau của 39 gia đình Việt sau thảm kịch Essex

Bộ phim tài liệu mới của BBC cho thấy những gia đình Việt Nam bị hủy hoại sau thảm kịch vì nợ nần chồng chất cùng nỗi đau mất người thân. Mẹ của một người di cư Việt Nam 26 tuổi chết ngạt trong chiếc container vẫn không dám xem tin nhắn cuối cùng của con gái mình.

Bộ phim tài liệu mới của BBC - Hunting the Essex Lorry Killers, chứa đựng lời khai gây ám ảnh từ những người đầu tiên phát hiện các thi thể cùng quá trình truy lùng gắt gao để tìm ra băng đảng chịu trách nhiệm cho cái chết của 39 người di cư Việt Nam trong một container đi từ Pháp đến Essex gần hai năm trước.

Đoàn làm phim cũng đến Việt Nam, và ghi lại chia sẻ của các gia đình về lần liên lạc cuối cùng của họ với người thân cùng hậu quả là món nợ lớn họ vay để cho các nạn nhân cơ hội có một cuộc sống mới ở Anh.

Tin nhắn cuối cùng do cô gái xinh đẹp Phạm Thị Trà My gửi khi đang ở trong thùng container: “Con xin lỗi mẹ. Con đường đi nước ngoài không thành. Mẹ ơi, con thương bố mẹ nhiều! Con chết vì không thở được... Mẹ, con xin lỗi”.

Ở Việt Nam, bà mẹ liên tục khóc khi nói: “Tin nhắn của con bé vẫn còn trên điện thoại của tôi, nhưng tôi không dám xem, chỉ có chồng và con trai mới dám đọc. Tôi không dám nhìn ảnh của con bé dù chỉ một lần”.

Bà kể rằng con gái phải mất mười ngày để đi từ Việt Nam sang Trung Quốc, và sau đó khoảng một ngày nữa để bay sang Pháp. Khi cô đến Pháp, họ đã chuyển 22,000 USD cho những kẻ buôn người. Mẹ Trà My nói: “Họ nói con bé sẽ đi bằng khoang hạng VIP. Tôi không biết hạng VIP là gì”.

Hunting the Essex Lorry Killers 2
Nhiều gia đình của các nạn nhân vẫn vật lộn để trả lãi tiền vay cho người thân tới Anh.

Nhiều gia đình đã vay nặng lãi để trả tiền cho người thân sang Anh, với mong muốn người nhà sẽ làm việc ở nước ngoài để trả nợ.

“Con bé hy vọng sẽ làm việc ở Anh một vài năm và sau đó về nước”, mẹ Trà My nói, “Hiện chúng tôi vẫn còn nợ 22,000 USD. Chúng tôi không thể thực hiện kế hoạch, chúng tôi không có ước mơ, chúng tôi chỉ cố gắng kiếm và tiết kiệm để trả lãi vay".

Bộ phim bắt đầu với cảnh quay CCTV khi chiếc xe tải đỗ lại tại một khu công nghiệp ở Essex vào lúc 1 giờ 13 phút sáng ngày 23 tháng 10 năm 2019.

Sau đó, cảnh quay cho thấy tài xế người Bắc Ireland Maurice Robinson mở thùng sau của xe tải, gọi điện thoại cho 999, dẫn đến một trong những cuộc điều tra lớn nhất từ ​​trước đến nay của cảnh sát Vương quốc Anh.

Cuộc thẩm tra của Robinson với cảnh sát bắt đầu bằng việc anh ta khóc nức nở khi nhìn thấy các thi thể ở phía sau xe tải nhưng ban đầu lại phủ nhận không biết trong container có người.

Đoạn phim tài liệu mô tả chi tiết cách Robinson sử dụng chiếc điện thoại thứ hai, được tìm thấy sau khi tên này phá hủy và vứt bỏ trong cùng một khu công nghiệp ở Essex. Cảnh quay CCTV cuối cùng đã dẫn cảnh sát đến với thủ lĩnh băng đảng người Romania Gheorghe Nica.

Trải rộng từ Anh qua Châu Âu và Việt Nam, bộ phim cho thấy quá trình các điều tra viên phá vỡ đường dây buôn lậu quốc tế trị giá hàng triệu bảng, có nguồn gốc từ một doanh nghiệp vận chuyển tưởng như vô tội ở trung tâm Bắc Ireland.

Trong phim, cảnh sát điều tra cấp cao Daniel Stoten nhìn vào máy quay một cách ảm đạm khi cho biết nhiệt độ trong thùng container đông lạnh chở đầy những người nhập cư Việt Nam không ngừng tăng. Trước đó, Eamonn Harrison - một tài xế xe tải Bắc Ireland khác, đã nhốt họ vào container ở vùng nông thôn nước Pháp vào sáng ngày 22 tháng 10, ngay trước 10 giờ sáng.

Ông Daniel nói: “Sau khi các nạn nhân lên chiếc xe tải ở Bierne và bị Harrison khóa ngoài, nhiệt độ bắt đầu tăng lên. Chúng tôi biết khi xe tải khởi hành từ điểm đón người hướng về Zeebrugge, nhiệt độ là 12 độ, đến 11h30 nhiệt độ đã tăng lên 21 độ".

"Lúc 15h36 con tàu rời cảng Zeebrugge - chậm hơn 36 phút so với kế hoạch, lúc 18h25 nhiệt độ đã tăng lên gần 35 độ. Lúc 20h02, nạn nhân gửi tin nhắn cuối cùng. Nhiệt độ đạt đỉnh ở 38.5 độ trong khoảng từ 21h42 đến 21h52. Sau đó, nhiệt độ bắt đầu giảm. Và không ai nhắn tin nữa. Từng người một tử vong”.

Một làn hơi nước bốc ra khi người ta mở container, cho thấy sự ngột ngạt bên trong. 29 nam giới, 8 phụ nữ và hai cậu bé 15 tuổi được xác nhận đã thiệt mạng. Nguyên nhân cái chết là do ngạt thở.

Một nhân chứng người Pháp có vai trò quan trọng trong quá trình phá án đã kể chi tiết việc cô nhìn thấy những người di cư Việt Nam xuống taxi gần một kho thóc trước khi chui lên thùng xe tải.

Tuy nhiên, chính lời khai của một người di cư từ Việt Nam - được biết đến với tên “nhân chứng X”, đã giúp hạ bệ băng nhóm. X đã hợp tác điều tra và được bảo vệ ở mức độ cao vì lo sợ mình và gia đình bị trả thù. Người này khai đầy đủ về quá trình bị băng đảng của Robinson buôn lậu qua eo biển Anh từ Pháp vào năm 2019.

“Cuộc hành trình của anh ấy giống hệt như của 39 nạn nhân ngoại trừ một chi tiết. X giải thích rằng có 15 người trong chiếc container đưa anh ta tới Anh - bằng một nửa số người trong chuyến đi một tuần sau đó”, một cán bộ điều tra cho biết.

Bộ phim tài liệu cho rằng với số lượng người trốn trong thùng container nhiều gấp đôi thường lệ, lượng oxy đã cạn kiệt khi các nạn nhân vượt qua eo biển Manche.

Bằng chứng CCTV, bằng chứng qua điện thoại và lời khai của nhân chứng đã giúp lần ra hoạt động buôn lậu người từ Việt Nam sang Pháp và Anh, và xác định kẻ cầm đầu là người Romania - Gheorghe Nica, và lái xe người Ireland - Ronan Hughes.

Sau phiên tòa kéo dài 11 tuần ở Old Bailey, London, bồi thẩm đoàn đã thảo luận trong một tuần và kết luận cả 4 nghi phạm đều phạm tất cả 39 tội danh ngộ sát.

Maurice Robinson bị kết án 13 năm, Eamon Harrison nhận 18 năm và với tư cách là kẻ cầm đầu, Ronan Hughes nhận 20 năm và án của Gheorghe Nica là 27 năm. Bộ phim tài liệu tiết lộ thêm 4 người khác bị kết án vì tham gia vào hoạt động buôn người, với tổng án tù là 14.5 năm.

Tại Việt Nam, chị Nguyễn Thị Hồng - vợ của anh Bùi Phan Thắng, một trong các nạn nhân, hiện đang tiếp tục nuôi ba đứa con.

Chị Hồng chia sẻ: “Chúng tôi đã rất vất vả để con cái mình được học hành đàng hoàng. Nhiều người xung quanh ra nước ngoài để làm việc, chúng tôi biết họ đều đi bằng cách này. Chúng tôi liên lạc với họ và họ chỉ chúng tôi cách đi. Chồng tôi từng nói ''bố không muốn bỏ mẹ và các con, bố không muốn đi''. Mấy đứa nhỏ nhớ bố và muốn được bố cõng như trước".

"Có những lúc tôi cảm thấy muốn bỏ cuộc nhưng tôi lại nhìn các con”, cô ứa nước mắt nói, "Chúng mất cha rồi, chúng không thể sống thiếu mẹ. Tôi phải tiếp tục cố gắng”.

Hunting the Essex Lorry Killers sẽ phát sóng lúc 9 giờ tối thứ Tư ngày 13 tháng 10 trên BBC Two.

Viethome (Theo Sunday World)