Đại sứ Đỗ Xuân Đông cho biết: VN và Czech có mối quan hệ truyền thống hết sức tốt đẹp. Ngay trong những năm chuyển đổi thể chế kinh tế khó khăn nhất, Czech là nước Đông Âu duy nhất vẫn giúp đỡ nhiều cho VN qua các dự án viện trợ không hoàn lại như: Bệnh viện Việt – Tiệp (Hải Phòng), Trung tâm Chỉnh hình phục hồi chức năng tỉnh Thái Nguyên, Nhà máy Xử lý nước sạch tỉnh Nghệ An...
 |
Một gian hàng của người Việt tại Trung tâm thương mại Sapa Praha). |
Hiện nay, chính phủ Czech vẫn xếp VN vào 1 trong 12 quốc gia ưu tiên phát triển quan hệ thương mại. Tổng thống Czech Vaclav Klaus khi đến thăm Hà Nội đã nói: “Giữa VN và Czech có mối quan hệ đặc biệt xét trên nhiều góc độ”.
Nhưng thưa Đại sứ, được biết hiện nay kim ngạch thương mại giữa hai nước mới chỉ đạt khoảng 500 triệu USD/năm, dường như chưa tương xứng với tiềm năng?
- Đúng vậy, cả hai phía vẫn chưa hài lòng với con số này. Nhưng nếu chúng ta biết rằng chỉ trong 5 năm qua, kim ngạch thương mại giữa hai nước đã tăng gấp đôi thì có lẽ cũng không phải quá bi quan. Bất chấp khủng hoảng kinh tế toàn cầu, đà tăng trưởng kim ngạch thương mại giữa hai nước đang rất mạnh mẽ. VN xuất siêu sang Czech nông thủy sản, dệt may, da giày… nhập máy móc, thiết bị điện tử.
Czech đang quan tâm tới hàng loạt dự án của ta: Nâng cấp xi măng Bút Sơn (hơn 150 triệu USD), mỏ đá ở Hà Tĩnh, cao lanh Đồng Hới (Quảng Bình), đường metro số 4 ở TP.HCM… Chúng tôi đặt chỉ tiêu trong 5 năm tới đưa kim ngạch thương mại hai nước tăng ít nhất 2 lần hiện nay. Tôi tin tưởng hai bên hoàn toàn có thể làm được điều này.
Riêng về nông nghiệp, hai bên có thể có những hợp tác gì ?
- Czech rất mạnh về cơ khí, đặc biệt là cơ khí nông nghiệp. Những máy nông nghiệp nhỏ và vừa của bạn (như máy sấy đất đẩy tay, máy gặt đập, cắt cỏ, máy bơm nước…) có thể nói là tốt nhất châu Âu và đã từng quen thuộc ở VN. Công nghệ chế biến, bảo quản sau thu hoạch, đóng hộp của bạn rất phong phú, giá cả phải chăng. Tiềm năng tiêu thụ nông sản VN như trái cây, tôm cá… của thị trường Czech cũng rất lớn.
Được biệt, cộng đồng người Việt tại Czech khá lớn. Đại sứ có thể cho biết một số nét tiêu biểu?
- Tại Czech có khoảng 60.000 người Việt sinh sống tại các thành phố lớn như Praha, Brno, Plzen… Ngoài ra có hơn 25.000 người gốc Việt mang quốc tịch Czech. Tổng cộng có tới gần 100.000 người. Đây là cộng đồng người Việt ở nước ngoài lớn thứ 6 toàn thế giới, thứ 3 ở châu Âu.
Cộng đồng hình thành từ những năm 80 của thế kỷ trước, khi còn khối XHCN Đông Âu. Đa số bà con xuất thân từ công nhân kỹ thuật, bộ đội xuất ngũ, cựu du học sinh… nhìn chung tuân thủ tốt luật pháp sở tại và đặc biệt là luôn đoàn kết, hướng về quê hương.
Czech thời gian gần đây là điểm hẹn của rất nhiều hoạt động văn hóa giao lưu với trong nước như Gala Cười của VTV, địa điểm quay bộ phim dài tập “Hai phía chân trời” nói về đời sống, công việc của bà con Việt kiều tại châu Âu… Với sự tài trợ của Tập đoàn Viettel, Đại sứ quán chúng tôi đang xúc tiến một số dự án nhằm thúc đẩy sức mạnh cộng đồng như soạn thảo từ điển Việt – Czech, Czech – Việt, mở trường dạy tiếng Việt tại Praha…
Làm việc với Quốc hội Czech được biết, thời gian sắp tới phía bạn sẽ xem xét việc công nhận Quy chế dân tộc thiểu số đối với cộng đồng người Việt tại Czech. Việc này có ý nghĩa như thế nào, thưa ông ?
- Hiện nay về số lượng cộng đồng Việt tại Czech đứng thứ 3 (sau cộng đồng người Ukraina và Slovak). Quy trình công nhận gồm 6 bước, chúng ta đã làm được 4 bước, chỉ còn lại 2 bước cuối cùng. Nếu được công nhận, chúng ta sẽ là một trong 12 cộng đồng dân tộc thiểu số tại Czech. Điều này sẽ mang lại những lợi ích vô cùng to lớn, không chỉ cho cộng đồng hiện nay mà còn cho con cháu của người Việt tại Czech trong tương lai.
Xin cảm ơn Đại sứ.
Lưu Quang Định (thực hiện)