Nằm giữa tiên cảnh bao la hùng vĩ, cây cầu với kiến trúc mái vòm được chống đỡ bởi 18 cột đá cao 38m là một công trình lịch sử có giá trị văn hóa và kinh tế vô cùng to lớn đối với người dân xứ Wales.
Pontcysyllte là cây cầu dẫn nước dài nhất và cao nhất ở Vương quốc Anh. Vắt qua con sông Dee ở thị trấn Wrexham (bắc xứ Wales), cây cầu này được xếp hạng công trình di tích quốc gia hạng I và được công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào năm 2009.
Cây cầu dài 307m và cao 38m so với mực nước sông. Đây là một trong những công trình lớn đầu tiên của kiến trúc sư và công trình sư Thomas Telford. Ông là một trong những người tiên phong thiết kế cầu đường hiện đại. Ông đã thiết kế hàng loạt cầu, đường và kênh đào tại nước Anh vào thế kỉ 19.
Ca nô băng qua cầu Pontcysyllte. Ảnh: ITV Wales News
Lịch sử xây dựng cây cầu
Cây cầu này là một dự án tham vọng và đột phá được khởi công vào năm 1795. Thời điểm đó, cầu dẫn nước thường có cấu trúc bằng gạch với phần đáy được làm bằng đá kết dính bởi đất sét để chống thấm nước. Ít có cây cầu nào cao quá 10m so với mặt đường hoặc mặt sông.
Kế hoạch của ông Telford là sử dụng một máng xối làm bằng gang để dẫn nước và tàu thuyền băng qua thung lũng. Cây cầu này cao gấp 3 lần chiều cao của những cây cầu dẫn nước thời bấy giờ.
Công trình này được thiết kế và xây dựng trong suốt 20 năm từ 1790-1810. Đây cũng là thời đại mà người ta xây dựng rất nhiều kênh đào ở England và xứ Wales. Có tới 1.900km kênh đào đã được hoàn thiện trong thời gian này.
Cây cầu gồm 18 cột đá cao 38m. Ảnh: canalrivertrust
Theo bản vẽ, các công nhân phải xây dựng 18 cây cột đá cao 38m để chống đỡ thân cầu. Để giảm tải trọng và tiết kiệm vật liệu, từ độ cao 21m trở lên thì thân các cây cột này hoàn toàn rỗng.
Nước kênh được dẫn qua máng xối làm từ các tấm gang đặt ngang. Máng xối rộng 3,7m và sâu 1,7m. Kiến trúc 18 mái vòm bằng đá đủ chắc chắn để vận tải nước cùng tàu bè. Bề rộng của cây cầu đủ cho một chiếc tàu nhỏ hoặc ca-nô đi qua, ngoài ra còn có một lối đi dành cho người đi bộ.
Vữa dùng để xây cầu là hỗn hợp của vôi, nước và máu bò. Máu bò vốn được dùng trong ngành xây dựng từ thời cổ đại, ít tốn kém mà lại rất vững chắc.
Lối đi bộ được làm cao hơn mặt nước một chút để nước không bắn lên khi tàu bè đi qua, ngoài ra còn có lan can an toàn. Trong khi phía thành cầu còn lại thì khá thấp và không có lan can, tạo cảm giác như đang ở rìa vực thẳm.
Người dân đi dạo, du lịch. Ảnh: black-prince
Địa điểm này rất thích hợp để chèo thuyền. Ảnh: wrexham
Khi cây cầu hoàn thành, các kĩ sư dẫn nước vào máng xối và ngâm trong 6 tháng để kiểm tra độ chống thấm nước của công trình.
Cứ mỗi 4 năm, hai đầu cầu lại được niêm phong vào tháng 1 và tháng 2 để xả nước từ trên máng xối xuống sông Dee bên dưới. Nước cạn, các chuyên gia mới có thể tiến hành kiểm tra và bảo dưỡng cầu.
Cây cầu xả nước để bảo dưỡng 4 năm 1 lần. Ảnh: bordercountiesadvertizer
Nước trên cầu xuôi xuống con sông bên dưới. Ảnh: Unesco
Giá trị của cây cầu
Cầu Pontcysyllte được xây dựng để vận chuyển kênh Llangollen qua thung lũng Dee. Con kênh này nối liền ngành công nghiệp ở đông bắc xứ Wales với hệ thống kênh đào xuôi xuống miền nam tới vùng trung du của nước Anh.
Cây cầu giúp người ta thuận lợi thông thương hàng hóa từ Wales tới England, kích thích nền kinh tế địa phương phát triển và tạo cơ hội giao lưu với các thị trường mới.
Cầu được sử dụng trong 200 năm, trong đó 130 năm đầu tiên dùng vận chuyển than, sắt, đá, hàng hóa... Sau này nó trở thành địa điểm du lịch thu hút hàng trăm nghìn lượt khách mỗi năm.
Cây cầu thật hùng vĩ khi nhìn từ trên cao. Ảnh: canalrivertrustwaterfront
Mỗi cây cầu đều là một công trình có ý nghĩa thông thương và kết nối, giúp tiết kiệm thời gian và tài nguyên của con người. Đặc biệt ở những vùng hẻo lánh, giao thông trắc trở, một cây cầu chắc chắn bắc qua sông suối có ý nghĩa vô cùng to lớn, mở ra nhiều cơ hội kinh tế lẫn du lịch với người dân địa phương.
Còn bạn, bạn có ấn tượng ra sao với chiếc cầu độc đáo này? Cùng chia sẻ ý kiến với chúng tôi nhé!
Nguồn: ICE - Institution of Civil Engineers