Tối ngày 21/9, Ngân hàng trung ương Anh (BoE) đã giữ lãi suất ở mức 5,25% sau cuộc bỏ phiếu gay gắt có khả năng báo hiệu mức chi phí đi vay đã đạt đỉnh sau gần hai năm tăng lãi suất. Quyết định này, ngay lập tức, đã khiến đồng Bảng giảm giá so với đồng USD nhưng lại thúc đẩy cổ phiếu của các nhà phát triển bất động sản tăng.
BoE tạm dừng tăng khi lãi suất cao đè nặng lên nền kinh tế
Đồng bảng Anh tiếp tục sụt giảm và nhà đầu tư giảm đặt cược vào việc BoE tăng lãi suất nhiều hơn. Ảnh: theguardian
Sau dữ liệu lạm phát tốt hơn dự kiến một ngày trước đó, 9 thành viên của Ủy ban Chính sách tiền tệ của BoE (MPC) đã được chia thành 5 - 4 để ủng hộ việc giữ nguyên lãi suất, với Thống đốc BoE Andrew Bailey bỏ phiếu cuối cùng và mang tính quyết định.
Đây là lần tạm dừng đầu tiên của BoE sau 14 lần tăng lãi suất liên tiếp kể từ khi bắt đầu chu kỳ thắt chặt vào tháng 12/2021. Trước đó 1 ngày (20/9), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cũng đã bỏ phiếu để giữ lãi suất chuẩn ổn định.
Mặc dù MPC đưa ra rất ít bình luận về các hành động trong tương lai của mình nhưng họ cho rằng, lãi suất hiện đã đủ cao để thành công trong việc khôi phục sự ổn định về giá. “Chính sách tiền tệ sẽ cần phải đủ hạn chế trong thời gian đủ dài để đưa lạm phát về mục tiêu 2% một cách bền vững trong trung hạn” – thông cáo của MPC cho biết.
GDP của Vương quốc Anh ước tính đã giảm 0,5% trong tháng 7 và chỉ số PMI tổng hợp của S&P Global/CIPS đã giảm trong tháng 8, mặc dù các chỉ số khảo sát kinh doanh khác vẫn phù hợp với mức tăng trưởng GDP tích cực. Mặc dù các tin tức này có thể không ổn định nhưng BoE kỳ vọng GDP sẽ chỉ tăng nhẹ trong quý III/2023. Tăng trưởng cơ bản trong nửa cuối năm 2023 cũng có thể sẽ yếu hơn dự kiến.
BoE cũng dự đoán lạm phát sẽ tiếp tục giảm “trong thời gian tới” nhờ giá năng lượng thấp hơn một năm trước, bất chấp áp lực mới từ tăng giá dầu. Tuy nhiên, giá có thể vẫn tăng trong lĩnh vực dịch vụ, với một số biến động tiềm ẩn.
Yael Selfin - Kinh tế trưởng tại KPMG UK cho biết, lãi suất “có khả năng đạt đến đỉnh điểm trong chu kỳ này”, đồng thời lưu ý các quan chức BoE sẽ theo dõi dữ liệu để đảm bảo chính sách đủ hạn chế để giảm lạm phát. Tuy nhiên, thị trường hoán đổi vẫn hàm ý khoảng 70% khả năng lạm phát quý cuối cùng sẽ tăng trước tháng 3 năm sau, lên 5,5%.
Bảng Anh sụt giảm sau khi BoE quyết định giữ lãi suất ổn định trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng về nền kinh tế và các dấu hiệu lạm phát đang giảm dần. Đồng tiền này đã giảm tới 0,9% xuống còn 1,2239 USD, mức thấp nhất kể từ tháng 3, khi các nhà giao dịch giảm đặt cược vào các đợt tăng lãi suất tiếp theo.
Đồng Bảng Anh đã có thành tích tệ nhất trong số các đồng tiền lớn trong tháng này trước cuộc họp BoE. Nó chịu thêm áp lực sau cuộc họp của FED vào thứ Tư, khi các dự báo kinh tế mới chỉ ra rằng các quan chức BoE nhận thấy việc cắt giảm lãi suất ít hơn dự đoán trước đó vào năm 2024, một động lực thúc đẩy đồng đô la.
Các nhà đầu tư và ngày càng nhiều nhà kinh tế đang đặt cược rằng lãi suất ở Anh có thể đã đạt đỉnh. Thị trường đã bị chia rẽ trước quyết định này, đặt cược vào khoảng 50% cơ hội bỏ phiếu giữ vững, sau khi dữ liệu cho thấy lạm phát bất ngờ giảm trong tháng 8.
Các nhà giao dịch hiện đang định giá mức tăng chưa đến 1/4 điểm của việc thắt chặt hơn nữa trong những tháng tới. Goldman Sachs và Nomura cho biết, lãi suất sẽ không tăng trở lại trong chu kỳ này.
Trong khi các nhà giao dịch giảm bớt đặt cược vào việc thắt chặt hơn nữa, trái phiếu vẫn chịu áp lực khi BoE đẩy mạnh tốc độ thắt chặt định lượng, với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm, phản ánh kỳ vọng về lãi suất, đã giảm xuống 4,878%, được giao dịch ở mức 4,893% trước cuộc bỏ phiếu.
Ngược lại, cổ phiếu bất động sản đã tăng vọt sau cuộc bỏ phiếu của MPC, với Barratt Developments, Berkeley Group và Taylor Wimpey đều tăng hơn 2%. Tuy nhiên, đà tăng ngắn hạn rộng hơn trên thị trường đã sớm mờ nhạt, với chỉ số FTSE 100 chuẩn giảm 0,2% trong ngày vào đầu giờ chiều.
Không có chỗ cho “sự tự mãn” về lãi suất
Quyết định của MPC là một tin tức kinh tế tốt đáng hoan nghênh đối với Thủ tướng Rishi Sunak khi ông tìm cách phụ trách chương trình nghị sự chính trị bằng cách trì hoãn các mục tiêu quan trọng về Net Zero.
Cũng theo sau dữ liệu cho thấy lạm phát giảm bất ngờ xuống 6,7% trong tháng 8, ông Sunak cho biết trong cuộc họp báo hôm thứ tư: “Chúng tôi đang đạt được tiến bộ, bao gồm cả 5 ưu tiên của tôi. Lạm phát lại giảm và đang trên đà giảm một nửa”.
Ông Sunak đã hứa vào đầu năm rằng ông sẽ “giảm một nửa lạm phát”, tức là phải giảm xuống khoảng 5,3% trong tháng 12 để đạt được mục tiêu đó. Tuy nhiên, cả Thủ tướng Sunak và Bộ trưởng Tài chính Jeremy Hunt đều cẩn thận khi không cho rằng cuộc chiến chống lạm phát đã kết thúc, khi “nó vẫn cao gấp ba lần mức bình thường”.
“Mặc dù đây có thể là sự kết thúc của chu kỳ tăng lãi suất nhưng điều này không có nghĩa là nỗi đau đối với các doanh nghiệp và người tiêu dùng sẽ biến mất. BoE đã nói rõ rằng lãi suất sẽ cao hơn trong thời gian dài hơn, vì vậy các nhà đầu tư cần chuẩn bị cho phù hợp. Các công ty chất lượng, với dòng tiền ổn định và bền vững cuối cùng sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ khoảng thời gian lãi suất trên 5% và vì vậy, bây giờ là lúc phải giữ bình tĩnh và không cố gắng tính thời gian để cắt giảm lãi suất, vì đây là một chặng đường dài” - Marcus Brookes - Giám đốc đầu tư của Quilter Investor nói.
Trong một tuyên bố, Thống đốc BoE Andrew Bailey cho biết: “Lạm phát đã giảm rất nhiều trong những tháng gần đây và chúng tôi nghĩ nó sẽ tiếp tục như vậy. Đó là tin đáng mừng, nhưng không có chỗ cho sự tự mãn. Chúng ta cần chắc chắn rằng lạm phát sẽ trở lại bình thường và chúng ta sẽ tiếp tục đưa ra những quyết định cần thiết để thực hiện điều đó”.
Các quan chức BoE khẳng định, việc giữ nguyên lãi suất không ngăn cản một đợt tăng lãi suất khác trong những tháng tới. MPC cho biết: “Sẽ cần phải thắt chặt hơn nữa chính sách tiền tệ nếu có bằng chứng về áp lực lạm phát dai dẳng hơn”.
Bên cạnh quyết định về lãi suất, ủy ban đã nhất trí tăng tốc độ quá trình thắt chặt định lượng trong năm tới từ 80 tỷ Bảng vào năm 2022-23 lên 100 tỷ Bảng vào năm 2023-24.
MPC đã đặt nền tảng để tạm dừng chính sách khi triển vọng kinh tế của Vương quốc Anh trở nên u ám trong những tuần gần đây. Ông Bailey cho biết trong tháng này rằng, lãi suất “hiện đã gần đến đỉnh của chu kỳ” và Phó Thống đốc Jon Cunliffe cho biết ngân hàng đã tiến gần đến một bước ngoặt trong cuộc chiến lạm phát.
Việc dừng đợt tăng lãi suất nhanh nhất trong ba thập kỷ của BoE là một sự giải thoát cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng, những người đã chứng kiến chi phí đi vay tăng vọt kể từ cuối năm 2021, khiến kỷ nguyên mà chi phí cho vay gần mức thấp nhất trong lịch sử phải dừng lại.
Martin McTague - Chủ tịch Liên đoàn các doanh nghiệp nhỏ, cho biết: “Nhiều công ty nhỏ đã gặp khó khăn về mặt tài chính, với tỷ suất lợi nhuận và dự trữ tiền mặt bị ảnh hưởng bởi cả hiện tượng mà BoE cố gắng kiểm soát, lạm phát và cách chữa trị mà ngân hàng trung ương áp dụng, dẫn đến chi phí đi vay cao hơn và nhu cầu tiêu dùng giảm sút”.
Thoibaotaichinhvietnam (theo The Financial Times/Bloomberg)