Cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak có khả năng cao sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo của Anh sau khi ông Boris Johnson tuyên bố rời khỏi đường đua.
Ông Rishi Sunak có khả năng cao trở thành người kế nhiệm bà Liz Truss. Ảnh: Reuters
Cựu thủ tướng Johnson ngày 23/10 cho biết ông đã có sự ủng hộ của trên 102 nhà lập pháp, đủ để bước tiếp vào cuộc đua tìm người thay thế bà Liz Truss, nhưng ông nhận thấy cần rút lui vì đất nước và đảng Bảo thủ cần có sự thống nhất, theo Reuters.
Theo Guardian, tính đến hết ngày 23/10, có khoảng 165 trong số 357 nghị sĩ đảng Bảo thủ đã công khai ứng viên mà họ ủng hộ, trong đó, ông Sunak có 155 phiếu công khai, trong khi ông Johnson có chưa đầy 60 phiếu và bà Penny Mordaunt có chưa tới 30 phiếu.
Một nguồn tin thân cận với chiến dịch của bà Mordaunt cho biết nhà lãnh đạo Hạ viện sẽ tiếp tục tham gia tranh cử.
Tuyên bố của ông Johnson đang làm tăng thêm khả năng ông Sunak, 42 tuổi, trở thành thủ tướng tiếp theo thay thế bà Liz Truss, có thể sớm nhất là trong ngày 24/10, mà không cần đến một vòng bỏ phiếu khác.
Điều kiện để ông Sunak trở thành thủ tướng
Theo các quy tắc, nếu chỉ có một cử viên nhận được sự ủng hộ của ít nhất 100 nhà lập pháp đảng Bảo thủ, họ sẽ được bổ nhiệm làm thủ tướng.
Nếu hai ứng viên trở lên vượt qua ngưỡng này sau khi vòng bỏ phiếu đầu tiên kết thúc vào ngày 24/10, đảng sẽ tiến tới cuộc bỏ phiếu rộng trực tuyến rộng hơn cho khoảng trên 150.000 đảng viên Bảo thủ, sẽ công bố kết quả vào ngày 28/10.
Với lượng ủng hộ được công khai cho đến thời điểm này, ông Sunak rất có thể là người chiến thắng khi kết quả được công bố vào cuối ngày 24/10.
Ông Sunak lần đầu tiên được cả nước chú ý ở tuổi 39, khi trở thành bộ trưởng Tài chính dưới thời ông Johnson. Ông đã phát triển một kế hoạch hỗ trợ hàng triệu người trong các đợt phong tỏa vì đại dịch.
Cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson hôm 23/10 cho biết sẽ rút khỏi cuộc đua tìm người kế nhiệm bà Liz Truss. Ảnh: Reuters.
Ông Sunak cho biết trong một tuyên bố hôm 23/10: “Tôi từng là bộ trưởng Tài chính, giúp chèo lái nền kinh tế của chúng ta vượt qua những thời điểm khó khăn nhất. Thách thức mà chúng ta phải đối mặt bây giờ thậm chí còn lớn hơn, nhưng chúng ta có cơ hội nếu lựa chọn đúng”.
Ông trước đó đã chính thức tuyên bố ứng cử với cam kết “sửa chữa nền kinh tế của chúng ta”.
Sunak, người đứng thứ hai trong cuộc đua với bà Liz Truss cách đây gần 2 tháng, thậm chí đã nhận được ủng hộ từ các nhân vật lớn của đảng, từ những người theo cánh hữu như Quốc vụ khanh phụ trách Thương mại Quốc tế Kemi Badenoch, cựu Bộ trưởng Nội vụ Suella Braverman đến Bộ trưởng Tài chính Jeremy Hunt, Bộ trưởng Nội vụ Grant Shapps.
Một nguồn tin thân cận với ông Sunak cho biết ông “không coi thường bất cứ điều gì”. “Rishi sẽ tiếp tục nói chuyện với các đồng nghiệp vào sáng mai (24/10) và thảo luận về cách tốt nhất để đoàn kết đảng và đưa đất nước tiến lên”.
Nếu thành công, ông sẽ trở thành thủ tướng không phải là người da trắng đầu tiên của Anh.
Nhiều nghị sĩ chuyển hướng
Sau tuyên bố của ông Johnson, một số người ủng hộ cựu thủ tướng đã chuyển sang ông Sunak, nói rằng đất nước cần một thời gian ổn định sau nhiều tháng bất ổn và gây ra cảnh báo trên khắp thế giới.
Cựu Bộ trưởng Tài chính Nadhim Zahawi, người trước đó ít lâu đã đăng một bài viết trên báo Daily Telegraph ca ngợi Johnson, nói rằng "một ngày là một thời gian dài trong chính trị" sau thông báo rút lui của cựu thủ tướng.
Ông Rishi Sunak từng là Bộ trưởng Tài chính dưới trướng ông Boris Johnson. Ảnh: Reuters.
"Ông Rishi rất tài năng, sẽ tập hợp được một phe đa số mạnh mẽ trong đảng Bảo thủ, và sẽ có sự ủng hộ và trung thành hoàn toàn của tôi", ông nói.
Một số người có ảnh hưởng trong đảng Bảo thủ đã cảnh báo rằng nếu ông Johnson trở lại ghế thủ tướng một lần nữa, đây sẽ là “thảm họa” cho đảng.
Nhiều nghị sĩ lo ngại về cuộc điều tra sắp tới của Hạ viện về việc liệu ông có nói dối về các buổi tiệc tại văn phòng làm việc ở số 10 phố Downing trong thời gian đất nước phong tỏa vì Covid-19 hay không. Ông có thể bị buộc phải từ chức hoặc bị đình chỉ chức vụ nếu bị kết tội.
Cựu Bộ trưởng Tài chính George Osborne cảnh báo rằng một cuộc khủng hoảng chính trị sẽ bùng phát nếu ông Johnson thắng.
Steve Baker - một nhà lập pháp có ảnh hưởng trong nghị viện, từng ủng hộ bà Liz Truss - mô tả sự trở lại của Johnson là một “thảm họa”. Ông gợi ý rằng ông Rishi sẽ trở thành một "thủ tướng tuyệt vời".
Một nghị sĩ ủng hộ Sunak cho biết ông cảm thấy nhẹ nhõm vì nếu ông Johnson thắng thì "đảng sẽ tự tan rã".
Theo Zing