Ông Boris Johnson đã cảnh báo về "nguy cơ" xảy ra thảm họa hạt nhân ở châu Âu sau khi Nga phóng pháo kích vào nhà máy điện Ukraine.
Trong cuộc phỏng vấn với báo chí nước ngoài, Thủ tướng đã mô tả khoảnh khắc ông bị đánh thức vào lúc nửa đêm bởi tin tức về cuộc tấn công vào Zaporizhzhia. Thủ tướng nhấn mạnh đây là “vấn đề sức khỏe chung và an toàn của châu Âu”.
Ông Johnson cho biết phải nói rõ với điện Kremlin rằng “thảm họa hạt nhân dân sự ở Ukraine, một vụ Chernobyl khác, là thảm họa đối với Nga cũng như toàn thế giới”.
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào tối thứ Sáu 4/3, Thủ tướng đã mô tả cuộc khủng hoảng ở Ukraine là “cuộc chiến tồi tệ nhất trên lục địa trong thời gian qua”.
Trong một thông điệp trên Twitter, ông Johnson nhắc lại "dù mất bao lâu, dù gian khổ đến đâu, ông Putin cũng phải thất bại". Ông Johnson lập luận rằng “thế giới đang quay lưng lại với Putin và chế độ của ông ấy”, trong khi các quốc gia lần lượt có động thái chống lại Nga.
Vào thứ Sáu, Chính phủ thông báo họ đang tiến hành sửa đổi dự luật Tội phạm Kinh tế, để đảm bảo có thể “phản ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn nữa đối với cuộc khủng hoảng hiện tại bằng cách trừng phạt các cá nhân”.
Ông Johnson trong cuộc họp báo ngày 4/3
Thủ tướng cho biết Anh đang “tăng cường” gói trừng phạt chống lại Điện Kremlin với “những quyền lực mới trong kho vũ khí của chúng ta để tiến xa hơn và nhanh hơn”.
Ông Johnson tiết lộ những thay đổi này sẽ “gia tăng áp lực đối với giới tinh hoa tội phạm đang cố gắng rửa tiền trên đất Anh”, đảm bảo rằng họ “không có nơi nào để trốn tránh”.
Tuy nhiên, trong một bài phát biểu, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết ông cảm thấy phương Tây cần phải làm nhiều hơn để bảo vệ Ukraine, đồng thời chỉ trích NATO từ chối áp đặt vùng cấm bay.
Ông Zelensky nói: “Tất cả những người chết từ ngày này trở đi cũng sẽ chết vì các vị, vì sự yếu đuối và thiếu đoàn kết của quý vị. NATO đã bật đèn xanh cho việc ném bom các thành phố và làng mạc của Ukraine bằng cách từ chối tạo vùng cấm bay”.
Ông Johnson, Tổng thống Mỹ Joe Biden và các nhà lãnh đạo NATO khác đều cương quyết rằng họ không thể chủ động tham gia vào cuộc giao tranh.
Trong cuộc phỏng vấn với các kênh truyền thông La Repubblica, Die Welt và El Pais, được công bố vào tối thứ Sáu 4/3, Thủ tướng cho biết ông tin phía Nga có ý định "đẩy mạnh” cuộc xâm lược Ukraine, vì Tổng thống Nga dự tính "không có lối thoát" nhưng "tiếp tục với phá hủy".
Ông Johnson kể lại cuộc gọi với ông Zelensky về vụ pháo kích vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, cho biết họ đồng ý cuộc tấn công vào một nhà máy điện hạt nhân là “vấn đề sức khỏe và an toàn chung của châu Âu”.
Ông Johnson nói: “An ninh của chúng ta đều bị ảnh hưởng, gặp nguy hiểm như nhau bởi cuộc tấn công. Chúng tôi nhớ lại những gì đã xảy ra với Chernobyl, những đám mây phóng xạ lan rộng khắp lục địa, và thực sự là cả Bắc Mỹ... Rõ ràng là có rủi ro… Tôi lo ngại về cách chúng ta ngăn chặn thảm họa: Ukraine có nhà máy và những bãi thải hạt nhân phóng xạ khác”.
Khi được hỏi về biện pháp bảo vệ các nhà máy hạt nhân, ông Johnson trả lời: “Chúng tôi phải nói rõ với Điện Kremlin một thảm họa hạt nhân dân sự ở Ukraine, một vụ Chernobyl khác, là một thảm họa đối với Nga cũng như toàn thế giới”.
"Vì vậy, tôi nghĩ hệ thống bảo vệ các nhà máy, nhằm đảm bảo mức độ phóng xạ được giám sát bởi các cơ quan quốc tế, chẳng hạn như Liên hợp quốc (LHQ) và IAEA (Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế) trên mặt đất, sẽ cực kỳ quan trọng”.
Thủ tướng cũng gợi ý cuộc khủng hoảng ở Ukraine có thể đã cải thiện quan hệ giữa Anh và EU.
Khi được hỏi liệu tình hình có "hàn gắn được nhiều vết thương và mối quan hệ tan vỡ giữa Anh và Liên minh châu Âu” không, ông Johnson nói: “Đôi khi, nếu một gia đình trải qua chấn thương lớn nào đó, sức mạnh thực sự của tình cảm giữa các thành viên và cách họ phối hợp với nhau có thể bất ngờ bộc lộ một lần nữa. Tôi nghĩ đó có thể là những gì đang xảy ra bây giờ."
Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace trước đó nói rằng ông Putin đang "đùa với lửa" bằng cách tấn công khu hạt nhân Zaporizhzhia - động thái mà các quan chức phương Tây cho là chưa từng có.
Cuộc tấn công được thảo luận vào thứ Sáu trong cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc do ông Johnson đã kêu gọi vào đầu giờ sáng.
Hiện tại, Nga đang bị cô lập với phần còn lại của thế giới, khi BBC thông báo sẽ "tạm thời đình chỉ" công việc của tất cả các nhà báo và nhân viên hỗ trợ ở nước này. BBC cho biết nhà chức trách đã thông qua đạo luật mà Tổng giám đốc Tim Davie cáo buộc là "hình sự hóa quá trình báo chí độc lập".
Quốc hội Nga đã thông qua đạo luật quy định truyền bá tin tức “giả mạo” hoặc “sai sự thật” về cuộc chiến của Điện Kremlin ở Ukraine là phạm tội. Theo cơ quan giám sát truyền thông nhà nước Roskomnadzor, Nga cũng đã chặn quyền truy cập Facebook.
Ngài Nick Clegg - phó chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu tại Meta, công ty mẹ của Facebook, cho biết về quyết định này: “Chẳng bao lâu nữa hàng triệu người Nga sẽ bị cắt đứt thông tin đáng tin cậy, bị tước đi kết nối hàng ngày với gia đình và bạn bè và bị buộc phải im lặng.”
Viethome (Theo Evening Standard)