Enver Tohti cầm lá thư nhận được từ Sở giao thông London. Ảnh: Susannah Ireland/Metro.co.uk
Anh Enver Tohti Bughda, 58 tuổi, đến từ Tân Cương (Trung Quốc), đã được cấp quyền tị nạn ở UK. Từ đó đến nay, anh đã nhiều lần cố gắng gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng vi phạm nhân quyền ở quê nhà.
Sau khi chuyển đến London, anh không thể tiếp công việc là bác sĩ phẫu thuật ung thư được nữa. Vì thế anh chuyển qua làm nghề tài xế Uber.
Anh hài lòng với công việc của mình và tiếp tục chiến dịch nâng cao nhận thức về vi phạm nhân quyền ở Tân Cương. Tuy nhiên, vào tháng 12-2020, anh nhận được một lá thư từ Sở Giao thông London (TfL) nói rằng bằng lái xe Uber của anh đang được xem xét.
TfL nói họ đang đánh giá trình trạng sức khỏe của anh, để quyết định xem anh còn đủ khả năng lái xe Uber hay không.
Hiện tại anh Tohti đã bán chiếc xe của mình và đang tìm việc tài xế lái xe tải. Ảnh: Susannah Ireland/Metro.co.uk
Lá thư anh nhận được vào tháng 12-2020. Ảnh: Susannah Ireland/Metro.co.uk
3 tháng sau khi Metro liên lạc với TfL để chất vấn về trường hợp của anh Tohti, thì Sở đã gửi một bức thư khác nói rằng anh đủ tiêu chuẩn tiếp tục công việc tài xế Uber của mình.
Tuy nhiên, trong thời gian chờ đợi, anh đã từ bỏ nghề tài xế chở khách vì sợ rằng mình sẽ bị tước bằng lái. Anh đã bán chiếc xe ô tô và giờ đang tìm việc lái xe tải.
Anh Tohti là một trong số ít ỏi những người sẵn sàng nói về công việc thu hoạch nội tạng. Anh đã kể lại câu chuyện này nhiều lần trong các phiên tòa và với báo chí.
Theo đó, vào năm 1995, anh được cấp trên chỉ định đem theo dụng cụ để thực hiện một kíp mổ. Sau đó anh được hộ tống tới một nơi mà không biết là mình đang đi đâu.
Cuối cùng họ tới một nơi hành quyết, và được yêu cầu chờ đợi cho tới khi nghe tiếng súng. Sau đó anh và các bác sĩ khác được dẫn vào bãi đất hành quyết nơi các tử tù vừa bị bắn. Anh được sếp chỉ định mổ lấy gan và 2 quả thận của 1 tử tù.
Dù không chuyên về lĩnh vực cấy ghép nội tạng và sốc khi thấy tim người đàn ông vẫn còn đập, người này vẫn còn sống, nhưng Tohti vẫn thực hiện nhiệm vụ như một cái máy. Sau đó người ta bảo anh "không được nhớ gì về chuyện đã xảy ra hôm nay".
Anh Tohti không biết gì về người đàn ông cũng như tội trạng của anh ta. "Họ không nói gì với tôi. Và tôi biết mình không nên hỏi nhiều. Nếu tôi hỏi, người kế tiếp bị thu hoạch nội tạng có thể là tôi", anh nói.
Anh Enver Tohti, đứng giữa, trong một kíp mổ ung thư bình thường ở Trung Quốc (Ảnh: Supplied)
Sau khi đến UK, anh mới nghe được các báo cáo về chương trình thu hoạch nội tạng của chính phủ TQ, và anh nhận ra mình có lẽ đã từng dính líu tới.
Anh Tohti đã tái hôn ở UK và có 2 con từ cuộc hôn nhân trước. Các con của anh hiện cũng đang sống ở châu Âu. Anh cho biết rất buồn khi nhận được lá thư đầu tiên từ TfL, vì anh có cảm giác mình không được chào đón, và dường như anh bị trừng phạt vì đã nói lên sự thật.
Trong một lá thư phản hồi gửi đến TfL, anh viết: "Tôi tin rằng mình có quyền thể hiện quan điểm và nói về trải nghiệm bản thân mà không ảnh hưởng gì tới bằng lái xe của mình".
TfL sau đó cho biết họ đã liên hệ với Cảnh sát Thủ đô, bao gồm đội tội phạm chiến tranh, và xác nhận rằng vụ thu hoạch nội tạng đã diễn ra cách đây hơn 25 năm, và anh Tohti cũng chưa từng bị điều tra hình sự.
TfL kết luận rằng anh Tohti đã bị ép buộc thực hiện hành vi lấy nội tạng, và anh có lịch sử lái xe tốt, do đó anh không bị xem là mối đe dọa cho cộng đồng. Do đó anh có thể tiếp tục lái xe chở khách tư nhân.
Anh Tohti thuộc cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ bị đàn áp. Anh phải trốn chạy khỏi TQ sau khi công bố một bộ phim tài liệu nói về một chương trình thử nghiệm hạt nhân có thể làm tăng nguy cơ ung thư.
Viethome (theo Metro)