Vào ngày 5/2/2022, trên group Hội Người Việt tại Canada, bạn Nguyen Anh đã chia sẽ nỗi bức xúc khi một nhà hàng Việt Nam lại dùng cụm từ ''Chinese New Year'' thay vì ''Lunar New Year'' khi nói về Tết Nguyên Đán. Bài đăng của bạn Nguyen Anh như sau:
''Một chút luyên thuyên về lòng tự tôn người Việt. Mình thích ăn phở, và hàng tuần đóng tiền đều tại quán này. Ở đây không bàn về ngon - chán hay cách phục vụ.
Chỉ là hôm nay qua ăn, trên map vẫn đề mở cửa nhưng tới nơi thì đóng. Ok quay về thôi. Ra đến xe thấy có gì là lạ ngờ ngợ liền quay lại đọc kỹ cái bảng “chinese new year”.
Trời, ủa quán ăn Việt, chủ nói tiếng Việt lại là người Tàu à??? Dù ngon đến mấy nhưng mình sẽ không bao giờ quay lại, ủng hộ người Tàu nói tiếng Việt là không chơi. Đến chính trị gia gốc Canada chuẩn chỉnh người ta nhỡ mồm còn phải biết xin lỗi nhận sai, nghĩ nó buồn.
Quán phở Việt dùm cụm từ ''Chinese New Year''.
Biển báo ngoài cửa.
Mình không kỳ thị người Trung Quốc, không có ý khinh khi gì người Hoa (người Hoa gốc Tàu nhưng họ bỏ xứ theo chúa Nguyễn cũng vì mong muốn lánh nạn chờ thời quay lại khôi phục đất nước từ tay Mãn Thanh). Nhưng Tết Nguyên Đán thì đến giờ dân Đông Á ăn Tết âm vẫn còn tranh cãi nhau nhiều lắm, ai cũng tranh là xuất phát từ nước mình.
Nhưng cái đáng nói ở đây là, một quán ăn Việt, bán cho khách Việt thì phải có văn hoá Việt, tôn trọng khách hàng người Việt. Chính trị Trung Quốc nhồi sọ thế giới, đừng để mình dù vô tình hay cố ý làm quân cờ cho họ. Họ mang dã tâm chính trị từ việc quảng bá bản đồ 9 đoạn hay đủ thứ khác vào văn hoá, nghệ thuật. Từ một câu chúc Tết tưởng như vô hại, nhưng để ăn sâu vào tiềm thức thì thật đáng buồn và sợ. Và cũng là ý kiến cá nhân, ai yêu Trung Quốc, ai dễ dãi thì xin cứ tiếp tục''.
Một số người cũng đồng tình với quan điểm này. Bạn NgocTram Hoang bình luận: ''Chủ là người Việt mới đáng nói, vì cái bảng này đây! Lẽ ra nên viết Sorry, we close for Lunar New Year. Mình đi mua sắm mà bất cứ tiệm nào ghi “Happy Chinese New Year” là mình tẩy chay ngay!''.
Bạn Khai Tam kể: ''Hôm nọ công ty nhờ tui viết bài nói về Lunar New Year. Tui đã nhấn mạnh là: Mọi người hay gọi là Chinese New Year vì người Tàu đã làm nó lan tỏa mạnh mẽ. Nhưng ngoài Trung Quốc còn có các nước khác cũng đón Lunar New Year như Singapore, Hàn Quốc, Campuchia... Mỗi nước tổ chức nó với nét văn hóa khác nhau. Và tui nhấn mạnh nếu như bạn không biết họ là người Trung Quốc thì đơn giản chỉ nên nói Happy Lunar New Year''.
Bạn Nguyen Huu Binh chia sẻ: ''Con mình đi học cũng được cô giáo dạy là Chinese new year. Trong lớp có 1 bạn Trung Quốc, 1 bạn Philippine và 2 bạn Việt Nam. Nhóc nhà mình về kể cô giáo chúc mừng năm mới các bạn ấy. Mình bảo con là người VN thì nên nói với cô giáo là Lunar new year thì đúng hơn vì Việt Nam cũng có Tết Nguyên Đán cơ mà. Thế nhưng cậu vẫn khăng khăng bảo cô giáo nói Chinese New Year mới là đúng''.
Bạn VanAnh Evie cho biết: ''Bạn của chồng mình ghé nhà chơi, nhân tiện chúc Tết khi biết mình là người Việt, anh ta hỏi mình bạn thích tôi nói "Happy Tết hay Happy Lunar New year?" Rõ ràng họ là Tây nhưng rất hiểu rõ về văn hoá của mình. Mình nghe không phải là Chinese New Year là vui vẻ gấp đôi luôn''.
Bạn Quynh Le cho biết: ''Trường Humber College ở Toronto từng bị rất nhiều học sinh quốc tế là người châu Á chỉ trích mạnh mẽ vì gửi mail chúc mừng 'Chinese New Year' đến toàn thể học sinh. Trường bị phản ánh nhiều đến mức phải mail xin lỗi học sinh và sửa lại thành Lunar New Year. Nếu bạn thật sự ok với việc bị nhầm thành người Trung Quốc, bị over-generalized (đồng hóa), thì đó là việc của bạn. Còn người khác thì không, nên hãy để yên cho họ nếu họ phản ánh đúng sự thật và sự bức xúc của họ''.
Bạn Van Thao Ho cũng bức xúc: ''Ngay từ lúc đặt chân đến Canada là 1 du học sinh ở 1 trường rất đông học sinh Quốc Tế, đến bây giờ có gia đình có con, cứ Tết Việt mà ai nói Chinese New Year em nói cho khai sáng cả dòng họ luôn á. Con em đến trường nghe bạn nói Chinese New Year về nhà nói thế với em, em mắng cả buổi luôn. Em có bạn Trung Quốc, có bạn Korean, có bạn Tibet, và nhiều nữa, tất cả chúc mừng nhau Lunar New Year!!!! Ko lộn xộn được!!! Nên là người Việt mà nhận Tết mình là Chinese New Year thì đúng là ko thể đứng nhìn và quay lưng đi coi như ko biết gì được. Cảm ơn anh/chị ạ!''
Bạn Jane Giang Tran bình luận: ''Mình ủng hộ bạn chủ top. Các brands lớn đã bị chỉnh đốn rất nhiều vụ Lunar vs Chinese New year này. Giáng sinh mình có chúc nhau là Merry Catholic Christmas đâu mà các bạn lại chúc Tết là Chinese New Year?''.
Được biết Thủ tướng Canada, ông Justin Trudeau, cũng chúc mừng cộng đồng người Việt và gọi Tết Việt là Vietnamese New Year. Trong bài đăng, ông cũng dùng những từ tiếng Việt có dấu như ''Tết Nguyên Đán'' và ''Chúc mừng năm mới''.
Dưới bài đăng của bạn Anh Nguyen, cũng có khá nhiều bạn cho rằng chủ thớt đang làm quá, nên ''đóng cửa bảo nhau'', inbox nói nhỏ với chủ quán thay vì làm rùm beng trên group lớn. Huống chi Trung Quốc là nước lớn, nói Chinese New Year phương Tây ai cũng hiểu, không cần phải chấn chỉnh làm gì. Có bạn còn cho rằng Việt Nam ăn Tết theo Trung Quốc nên gọi Chinese New Year là đúng rồi (vấn đề này hiện đúng sai chưa rõ).
Đáp lại những phản bác này, bạn Ha Nguyen Do Cuong cho rằng: ''Gửi những bạn đang nghĩ bạn thớt làm quá. Mình sẵn sàng đi chỉnh từng co-worker, từng người bạn, từng người hàng xóm của mình để họ đổi từ CNY thành Lunar New Year, mình sức nhỏ thì làm việc nhỏ, từng người từng người một. Nếu như từng cá nhân đều như vậy thì góp gió thành bão''.
Sau bài đăng của bạn Anh Nguyen, chủ quán phở nói trên (là người lai Việt - Hoa) cũng đã gửi lời xin lỗi các đồng hương trên nhóm Hội Người Việt tại Canada.
Còn bạn, là một Việt kiều ở nước ngoài, bạn đã bao giờ nhắc nhở các cộng đồng khác khi họ nhầm lẫn giữa Lunar New Year và Chinese New Year? Hiện nay không nhiều người nước ngoài biết tới Vietnamese New Year, bạn có sẵn sàng góp phần truyền bá cái Tết của VN đến với thế giới và tự hào nói rằng ''Chúng tôi ăn Tết khác với người Trung Quốc cũng như các nước khác''?
Viethome (dựa theo bài đăng của FB Anh Nguyen trên group Hội Người Việt tại Canada)