Thị thực Tier 1 theo diện nhà đầu tư phổ biến của Anh, hay còn được biết đến với tên thị thực vàng, đã bị hủy bỏ khi căng thẳng giữa Nga-Ukraine tăng cao.
Hôm 17 tháng 2 năm 2022, bộ trưởng bộ Nội vụ Priti Patel đã thông báo chấm dứt thị thực Tier 1 theo diện nhà đầu tư với hiệu lực ngay lập tức.
Trong vài năm qua, các nhà hoạt động và chính trị gia đã chỉ trích chế độ lỏng lẻo của thị thực vàng tạo điều kiện cho các triệu phú, đặc biệt là người Nga và Trung Quốc, nhập quốc tịch vào Anh.
Thị thực Tier 1 được giới thiệu vào năm 2008, trong bối cảnh khủng hoảng tài chính toàn cầu, và kể từ đó, Anh đã cấp hơn 13,000 thị thực nhà đầu tư.
Người muốn xin thị thực Tier 1 cần đầu tư tối thiểu 2 triệu bảng trước khi nộp đơn. Sau 5 năm, họ có thể trở thành thường trú nhân - hoặc 3 năm nếu đẩy mạnh đầu tư lên 5 triệu bảng hoặc hai năm nếu là 10 triệu bảng.
Tài chính là nhân tố lớn trong việc cấp thị thực Tier 1. Tất nhiên, kế hoạch này không có gì bất thường khi một số quốc gia ở châu Âu cũng có “thị thực vàng” của riêng họ - để kiếm tiền từ những người đến từ các chế độ độc tài hoặc các quốc gia không đối xử công bằng cho những hoài bão và nguyện vọng của những người siêu giàu.
Trong trường hợp của Anh, ngay từ khi được giới thiệu, kế hoạch này đã dành được sự quan tâm lớn từ công dân Nga và Trung Quốc - những người mong muốn được chi hàng triệu đô la để xây dựng những căn nhà lớn và biệt thự ở London.
Bà Priti Patel chào mừng Thủ tướng Narendra Modi trong chuyến thăm Vương quốc Anh năm 2015
Một lượng lớn công dân Hồng Kông, Ấn Độ, Kazakhstan, Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ và Ả Rập Xê Út cũng nộp đơn xin thị thực Tier 1 với số lượng lớn.
Danh sách này bao gồm thương gia kim cương Nirav Modi. Sau khi xin thị thực nhà đầu tư vào năm 2015, ông Nirav đã trở thành đối tượng cần dẫn độ vì bị nghi ngờ gian lận. Ông Nirac được đánh giá là đang tận dụng tối đa sự kiên quyết của cơ quan tư pháp Anh trong việc bảo vệ nhân quyền.
Nhưng trong những năm qua, báo cáo về ảnh hưởng ngày càng tăng của Nga và Trung Quốc đối với Westminster đã chỉ ra mặt trái của thị thực vàng.
Các nhà tài phiệt Nga bị cáo buộc làm băng hoại giới tinh hoa Anh, và một số trong số họ đã “rộng tay” đóng góp cho đảng Bảo thủ.
Nhà báo Catherine Belton cho biết về “Người của Putin”: “Thành phố (London) đã quen với sự tràn ngập tiền mặt Nga. Giá bất động sản đã tăng vọt khi các ông trùm đầu tiên và sau đó là các quan chức Nga mua các dinh thự cao cấp ở Knightsbridge, Kensington và Belgravia. Một loạt hoạt động mua bán cổ phiếu từ phía Nga, do các công ty nhà nước như Rosneft, Sberbank và VTB dẫn đầu, đã giúp trả tiền thuê và tiền lương cho các công ty pháp lý và PR nổi tiếng ở London. Các quan chức cấp cao và cựu chính trị gia được trả lương cao để làm việc trong hội đồng quản trị của các công ty Nga, mặc dù họ có được rất ít quyền giám sát hành vi của công ty".
Vào tháng 1 năm 2022, Chủ tịch Hạ viện Lindsay Hoyle đã gửi thư của MI5 tới các nghị sĩ để cảnh báo về Christine Lee - người đã cung cấp lời khuyên pháp lý cho đại sứ quán Trung Quốc tại Anh.
Đánh giá của MI5 là bà Lee đã “đóng góp tài chính để phục vụ các nghị sĩ có nguyện vọng thay mặt cho công dân nước ngoài từ Hồng Kông và Trung Quốc”.
Nghị sĩ đảng Lao động Barry Gardiner đã nhận hơn 600,000 bảng từ bà Lee. Con trai của bà Lee cũng làm việc trong văn phòng quốc hội của ông Barry.
Do đó, không có gì ngạc nhiên khi việc người Nga và Trung Quốc sử dụng visa vàng Anh ngày càng bị chú ý.
Năm 2015, ngài David Metcalf - chủ tịch ủy ban tư vấn di cư, đã nhận định thị thực vàng của Anh là không phù hợp.
Theo ông David, đặc điểm của thị thực vàng là những người đóng thuế ở Anh tài trợ cho việc lưu trú của người nước ngoài giàu có - việc vốn thường dành cho người tị nạn và người xin tị nạn đến Vương quốc Anh.
Lý do ông David đưa ra là một số người nộp đơn xin thị thực vàng mua 2 triệu bảng trái phiếu và sau đó nhận lãi. Khi đã nhận được quốc tịch, họ có thể bán trái phiếu để thu tiền về.
Năm 2018, vụ đầu độc cựu điệp viên Nga Sergei Skripal ở Salisbury đã khiến quan hệ Nga-Anh rơi xuống mức thấp nhất.
Ông Nirav Modi
Sự kiện này cũng buộc Anh phải nhìn lại thị thực vàng.
Năm 2019, bộ Nội vụ Anh không gia hạn visa cho Roman Abramovich - ông chủ câu lạc bộ bóng đá Chelsea.
Sau đó, bộ nội vụ đã thừa nhận đang xem xét tất cả các thị thực Tier 1 được cấp từ tháng 6 năm 2008 đến tháng 4 năm 2015.
Hơn 6,000 thị thực đã bị kiểm tra.
Báo cáo về đợt kiểm tra này vẫn chưa được công bố, nhưng từ tháng 4 năm 2019, người nộp đơn xin thị thực vàng phải chứng minh đã đầu tư 2 triệu bảng trong ít nhất hai năm, thay vì yêu cầu trước đó là 90 ngày.
Đầu tư trái phiếu đã bị đưa ra khỏi danh sách được phê duyệt nhằm thúc đẩy việc triển khai vốn một cách hiệu quả và mạnh mẽ hơn.
Nhìn chung, quan điểm của bộ nội vụ là họ sẽ không ngừng nỗ lực để ngăn chặn thị thực vàng bị lạm dụng.
Việc chưa có báo cáo về thị thực được cấp từ năm 2008 đến năm 2015 - được gọi là "thời kỳ mù quáng", cùng với sự gia tăng căng thẳng giữa Nga và thế giới phương Tây, đã dẫn đến quyết định ngừng cấp thị thực Tier 1.
Vào tháng 12 năm 2018, ông Sajid Javid - bộ trưởng bộ nội vụ vào thời điểm đó, đã thông báo đình chỉ thị thực vàng. Tuy nhiên, ông Sajid đã buộc phải thu lại quyết định này khi đối mặt với những lời đe dọa từ luật sư nhập cư và sự bất đồng trong chính phủ.
Nhưng hiện bà Priti Patel đã tuyên bố một cách dứt khoát rằng thị thực vàng đã không thể phục vụ người dân Anh và còn tạo cơ hội cho giới tinh hoa tham nhũng tiếp cận Anh quốc.
Tuy nhiên, nếu xét trên mức độ phổ biến, rất có thể thị thực vàng sẽ xuất hiện trở lại ở một hình thức khác.
Khi thị thực Tier 1 được liên kết với thị thực đổi mới, bộ nội vụ nhấn mạnh: “Việc định cư giờ đây sẽ được cân nhắc đối với người thực hiện một chiến lược đầu tư có thể tạo ra việc làm và tác động kinh tế hữu hình khác. Theo đó, người thụ động nắm giữ các khoản đầu tư ở Vương quốc Anh sẽ không còn đủ điều kiện nộp đơn”.
Với sự quyết liệt từ chính phủ, quyết định bỏ thị thực vàng rất khó có khả năng bị thách thức trước tòa.
Tuy nhiên, đối với nhiều người nộp đơn có khối lượng tài sản lớn, bao gồm người từ Ấn Độ, họ sẽ phải chờ đợi và theo dõi, ít nhất là vào thời điểm hiện tại.
Viethome (Theo Money Control)