Nếu bạn thường xuyên phải uống cà phê để tỉnh táo khi làm việc ca đêm hay đơn giản là thích uống vào buổi tối, hãy dừng lại. Tin buồn là điều này gây ra tác hại không ngờ cho cơ thể.
Với nhiều người, một tách cà phê buổi sáng là cách khởi đầu ngày mới đầy hứng khởi, trong khi một số khác lại xem đó là bí quyết giữ sự tỉnh táo vào buổi chiều. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, uống cà phê vào thời gian không phù hợp có thể làm giảm tác dụng tích cực hoặc thậm chí gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tác hại khi uống cà phê vào tối muộn
Nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Texas ở El Paso (Mỹ), vừa được công bố trên tạp chí iScience, nhằm tìm hiểu chính xác tác động của caffeine lên não vào ban đêm và liệu có sự khác biệt đáng chú ý nào khi uống caffeine vào các thời điểm khác nhau trong ngày hay không.
Chia sẻ với Newsweek, đồng tác giả Kyung-An Han cho hay: "Chúng tôi biết caffeine ảnh hưởng đến mỗi người theo những cách khác nhau. Trong nghiên cứu này, chúng tôi chứng minh ngay cả với một người, tác động của caffeine cũng không đồng đều - thời điểm tác động rất quan trọng".
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng loài ruồi giấm - loài có đặc điểm di truyền và thần kinh tương đồng với con người - để nghiên cứu mối quan hệ giữa cà phê và hành vi. Caffeine được đưa vào chế độ ăn của ruồi với liều lượng khác nhau, một số vào ban đêm và một số vào ban ngày, và kết hợp với tình trạng thiếu ngủ.
Sau đó, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm phản ứng của ruồi khi đối mặt với luồng không khí mạnh, đặc biệt là khả năng dừng chuyển động của chúng, điều mà loài côn trùng này thường làm khi tiếp xúc với gió hoặc luồng không khí mạnh. Kết quả cho thấy những con ruồi tiêu thụ caffeine vào ban đêm "có khả năng kìm hãm chuyển động kém, thậm chí có hành vi bốc đồng như bay liều lĩnh bất chấp điều kiện khó chịu này".
Điều thú vị là tác động này không được thấy ở những con ruồi uống caffeine vào ban ngày.
Theo tác giả Han, những phát hiện này thách thức quan điểm thông thường cho rằng caffeine chỉ đơn thuần là chất kích thích. Thay vào đó, họ định nghĩa lại nó là chất điều biến hành vi với những điểm yếu cụ thể theo thời gian và giới tính.
"Bước quan trọng tiếp theo của chúng tôi là phân tích các cơ chế phân tử và thần kinh liên quan đến đặc tính dễ bị tổn thương của caffeine theo thời gian và giới tính", chuyên gia này cho hay.
Ngoài ra, trong nghiên cứu của họ, ruồi cái biểu hiện tính bốc đồng do caffeine vào ban đêm cao hơn đáng kể so với ruồi đực - nhưng vì ruồi không có hormone estrogen ở người, điều này cho thấy các yếu tố di truyền hoặc sinh lý khác đã thúc đẩy tính nhạy cảm cao này.
Nhóm nghiên cứu cho hay những phát hiện này có thể cảnh báo người phải làm ca đêm, chẳng hạn nhân viên y tế và quân nhân, cần xem xét lại thói quen uống cà phê hoặc đồ uống tăng lực vào đêm khuya của mình.
Phụ nữ mang thai có nên uống cà phê?
Trong khi những người phải làm đêm cần tránh đồ uống ảnh hưởng hành vi này, phụ nữ mang thai cũng nên cẩn trọng nếu là tín đồ của cà phê. Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh (NHS), tiêu thụ lượng caffeine cao trong thời kỳ mang thai có thể khiến trẻ sơ sinh nhẹ cân, làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe trong tương lai.
Quá nhiều caffeine đôi khi còn dẫn đến sẩy thai. Ngoài ra, phụ nữ mang thai uống cà phê dễ gặp tình trạng căng thẳng, mất ngủ và ợ nóng.
Các chuyên gia khuyến nghị phụ nữ mang thai nên giới hạn lượng caffeine tiêu thụ ở mức 200 mg mỗi ngày, tương đương 1-1,5 cốc cà phê. Tuy nhiên, một đánh giá năm 2020 được công bố trên tạp chí Y học Anh kết luận không có mức tiêu thụ caffeine an toàn trong thai kỳ. Phụ nữ mang thai vẫn nên thảo luận về lượng caffeine mà mình có thể hấp thụ với bác sĩ.
Caffeine cũng xuất hiện tự nhiên trong các loại thực phẩm khác như trà, chocolate, nước tăng lực và một số loại thuốc trị cảm cúm, vì vậy bà bầu cần lưu ý tổng lượng caffeine tiêu thụ từ mọi nguồn, bất kể thời điểm nào.
Theo Zing