Cơ quan Phòng chống Tội phạm Quốc gia (NCA) và lực lượng biên phòng Anh vừa thu giữ 5,7 tấn cocaine tại cảng Southampton. Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về một thực trạng rằng, không nơi nào ở châu Âu hiện tại có tỷ lệ người nghiện cocaine cao như xứ sở sương mù.
Từ “vụ cất vó” kỷ lục tại Southampton…
Theo Cơ quan Phòng chống tội phạm quốc gia (NCA), số cocaine kể trên được tìm thấy trong một container chuối đang trên đường từ Nam Mỹ hướng tới Đức và quá cảnh tại cảng Southampton hôm 23/2. Đây là vụ bắt giữ ma túy loại A lớn nhất và có giá trị cao nhất từ trước đến nay tại Vương quốc Anh, bởi tính theo giá trị trường, số cocaine vừa bị tịch thu có giá khoảng 450 triệu bảng Anh (570 triệu USD).
Trao đổi với báo chí, ông Chris Farrimond, giám đốc NCA, cho biết: “Vụ bắt giữ kỷ lục này sẽ gây ra một cú sốc lớn đối với băng nhóm tội phạm có liên quan. Chúng vừa mất một khoản lợi nhuận khổng lồ”. Theo ghi nhận, vụ bắt giữ lớn nhất trước đó ở Vương quốc Anh diễn ra vào năm 2022, khi cảnh sát thu được 3,7 tấn cocaine, cũng tại Southampton.
Những gói cocaine được giấu trong các thùng chuối mà lực lượng chức năng Anh vừa bắt giữ tại cảng Southampton. Ảnh: Telegraph.
Số lượng cocaine bị bắt giữ ngày càng lớn cho thấy, Anh tiếp tục là một điểm trung chuyển quan trọng của mạng lưới buôn bán cocaine toàn cầu. Theo ông Lawrence Gibbons, điều tra viên cấp cao về ma túy của NCA, các nhóm tội phạm có tổ chức tại Anh đang hợp tác chặt chẽ với các đối thủ quốc tế trước đây như mafia Ý để nhập khẩu cocaine ngày càng nhiều hơn từ Nam Mỹ vào châu Âu.
Không chỉ làm ăn với mafia Ý, các băng nhóm tội phạm Anh còn đang tạo dựng mối quan hệ làm ăn sâu hơn với các băng đảng hùng mạnh khác ở châu Âu. Gibbons, người có 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phòng chống buôn bán ma túy, cho biết, trong bối cảnh các nhóm tội phạm từ các quốc gia khác nhau có xu thế hợp lực để chia sẻ cùng một nguồn cung cấp và hậu cần, việc mafia Anh tích cực gia nhập “hệ thống phân phối toàn cầu” là điều dễ hiểu.
Điều này cũng giải thích tại sao lực lượng chức năng của Anh liên tục thu hoạch những “mẻ lưới” cocaine. Chỉ tính riêng 2 năm gần nhất, năm nào cũng có vụ bắt giữ thứ “hàng trắng” này với số lượng cực lớn, bất chấp hình thức vận chuyển của bọn tội phạm ngày càng tinh vi.
Đầu tiên là vụ 1,3 tấn cocaine được phát hiện trong một container bột mì tại cảng Felixstowe ở Suffolk, cách London khoảng 150 km, vào tháng 8 năm 2022. Thanh tra Richie Davies, chỉ huy chi nhánh NCA tại Suffolk, cho biết số ma túy này có giá trị thị trường ước tính là 140 triệu bảng (178 triệu USD).
Sau đó là vụ bắt giữ hồi tháng 12 năm ngoái, với số cocaine trị giá hơn 120 triệu bảng (153 triệu USD) được nung lẫn vào lượng than củi đủ để lấp đầy 800 bao tải đã cập cảng London Gateway trên một chuyến tàu đến từ Panama.
Theo người phát ngôn của NCA, đây là lần đầu tiên họ bắt được ma túy liên kết hóa học với than củi. Quy trình phức tạp của việc này có nghĩa là những kẻ buôn lậu chỉ có thể chiết xuất cocaine trong môi trường phòng thí nghiệm. Và, như vậy số ma túy kể trên hẳn phải đến từ một đường dây có quy mô cực lớn, được tổ chức rất bài bản.
Việc Anh được xem là thị trường cocaine lớn nhất châu Âu khiến cảng Southampton trở thành mục tiêu hấp dẫn với những băng đảng buôn ma túy. Ảnh: InSight Crime.
... tới thị trường ma túy đang bùng nổ tại Anh
Với vụ việc tại cảng Southampton, NCA đang phối hợp với các cơ quan chấp pháp trên khắp châu Âu nhằm xác định các mạng lưới tội phạm có liên quan. Nhưng theo ông ông Chris Farrimond, giám đốc NCA, không loại trừ khả năng “một tỷ lệ đáng kể cocaine sẽ được ‘xuống hàng’ ngay Anh để phục vụ thị trường trong nước”.
Sở dĩ người đứng đầu NCA nhận định như vậy là bởi hiện nay, việc lạm dụng ma túy, nhất là cocaine, đang trở thành vấn nạn đáng báo động tại Anh. Một cuộc điều tra do Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) thực hiện cuối năm 2023 cho thấy, Anh là nước có tỷ lệ sử dụng cocaine cao nhất châu Âu, với 2,7% người trưởng thành từ 15 đến 64 tuổi từng ít nhất một lần trải nghiệm thứ ma túy này trong năm vừa qua.
Tỷ lệ của Anh thậm chí còn vượt xa mức tiêu thụ ở các quốc gia buôn bán ma túy lớn như Colombia, nơi chỉ có 0,6% người trưởng thành sử dụng cocaine, hay Mexico (chỉ có 0,8%) và cao hơn gấp đôi so với mức trung bình 1,2% của 38 quốc gia thuộc tổ chức OECD.
Trao đổi với Telegraph, tờ báo công bố kết quả điều tra của OECD, tiến sĩ Niall Campbell, bác sĩ tâm thần tư vấn cai nghiện hàng đầu tại Bệnh viện Priory, Roehampton (phía tây nam London), cho biết cocaine ngày càng dễ mua và việc một ai đó nghiện thứ ma túy này thậm chí không còn bị cộng đồng lên án mạnh mẽ như trước.
Tiến sĩ Campbell nói: “Việc sử dụng cocaine (tại Anh) gần như là một dịch bệnh vào thời điểm hiện tại. Nó có ở khắp mọi nơi. Từ những người trên công trường xây dựng dùng thứ 'coke của thợ xây', cho đến những người trả 5.000 bảng mỗi lần cho những gói cocaine nguyên chất. Nếu bạn đến xem một trận bóng đá vào giờ nghỉ giữa hiệp, sẽ thấy một hàng dài thanh niên xếp hàng vào nhà vệ sinh để sử dụng cocaine”.
Vị bác sĩ đã có 11 năm điều trị cai nghiện cho người lớn nói thêm: “Rượu là lý do số một đưa bệnh nhân vào đơn vị cai nghiện nội trú của chúng tôi. Cocaine kết hợp với rượu là lý do số hai. Cocaine và rượu luôn đi cùng nhau - nó khiến bạn uống nhiều hơn. Mọi người uống vài ly rượu rồi gọi điện cho người bán cocaine. Mua cocaine giờ nhanh và dễ như việc đặt một chiếc bánh pizza vậy”.
Cuộc điều tra của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho thấy, 2,7% người trưởng thành từ 15 đến 64 tuổi tại Anh từng dùng cocaine trong năm 2023. Ảnh: UKAT.
Đồng quan điểm với tiến sĩ Campbell, Ian Hamilton - phó giáo sư về chứng nghiện tại Đại học York (Vương quốc Anh) - nói: “Cocaine ở Anh đang có giá mềm hơn bao giờ hết. Chỉ từ 10 đến 20 bảng là đủ mua lượng cocaine cho một người dùng xả láng cả đêm. Nó chỉ bằng giá tiền của một ly cocktail, hoặc vài cốc bia”.
Phó giáo sư Hamilton cho biết cocaine hiện đang được mọi tầng lớp và lứa tuổi sử dụng, trong đó phụ nữ đã bắt kịp với nam giới. “Một số người thậm chí còn sử dụng thuốc tại nơi làm việc nhằm tăng cường sự tập trung và năng lượng”, ông Hamilton nói, đồng thời cho biết hầu như ngày nào bệnh viện của ông cũng tiếp nhận bệnh nhân đến khám với nhịp tim không đều do hậu quả của việc sử dụng cocaine.
Trong khi đó, dữ liệu của Văn phòng Thống kê quốc gia Anh (ONS) công bố vào cuối tháng 12 vừa qua, có 4.907 trường hợp tử vong liên quan đến ngộ độc ma túy được ghi nhận ở Anh và Xứ Wales vào năm 2022 với 3.127 trong số đó là do sử dụng ma túy bất hợp pháp - mức cao nhất kể từ khi ONS bắt đầu thống kê dữ liệu ngộ độc vào năm 1993. Trong 3.127 cái chết này, hơn một phần tư có liên quan đến cocaine. Để dễ hình dung, vào năm 1992 con số tương tự chỉ là 24.
Các băng mafia gốc Albania là tác nhân lớn
Trước tình trạng kể trên, Chính phủ Anh đã ủy quyền cho Hội đồng Tư vấn về lạm dụng ma túy, một cơ quan tư vấn chuyên môn độc lập, đánh giá các động lực thúc đẩy việc sử dụng cocaine của giới trẻ, để từ đó có những biện pháp phòng, chống tích cực hơn.
Bộ Nội vụ Anh cho biết, nước này cũng xây dựng một chiến lược giảm thiểu tình trạng sử dụng ma túy. Người phát ngôn của bộ này cho biết: “Chiến lược 10 năm của chúng tôi, được hỗ trợ bởi khoản ngân sách 3 tỷ bảng, đang nỗ lực ngăn chặn việc cung cấp ma túy trái phép đồng thời xây dựng một hệ thống điều trị đẳng cấp thế giới cho những người nghiện ma túy để giúp họ thay đổi cuộc sống”.
Tuy nhiên, để chiến lược này có hiệu quả là không dễ dàng, khi mà nguồn cung cocaine vào Anh vẫn rất dồi dào nhờ một tác nhân nguy hiểm: các băng đảng mafia khét tiếng gốc Albania.
Các băng đảng gốc Albania đang kiểm soát phần lớn thị trường cocaine tại Anh và thường xuyên phô trương sức mạnh trên mạng xã hội. Ảnh: The Sun.
Có nguồn hàng dồi dào nhờ liên minh với các tập đoàn ma túy Nam Mỹ và đội ngũ luôn được bổ sung nhờ dòng người tị nạn ngày càng đông từ Albania tràn vào Anh, các băng đảng Albania đang áp đảo mafia địa phương trên thị trường ma túy. Chỉ trong khoảng hơn 1 thập kỷ trở lại đây, chúng đã phát triển từ những kẻ vận chuyển thành những nhà cung cấp cocaine chính ở xứ sở sương mù. Chúng hiện kiểm soát thị trường cocaine ở hầu khắp các thành phố chính và các khu vực ngoại ô (ngoại trừ Merseyside, nơi các băng đảng xã hội đen địa phương vẫn nắm quyền).
Theo các nhà điều tra của NCA, mafia Albania đánh chiếm địa bàn bằng sự kết hợp giữa việc sử dụng bạo lực một cách tàn nhẫn, sẵn sàng đổ máu đồng thời gieo rắc nỗi sợ hãi qua những bức ảnh, những clip khoe khoang súng đạn cũng như sự hùng mạnh của chúng trên mạng xã hội.
Manh động và lỳ đòn, những kẻ này không sợ ngồi tù. Tờ Telegraph cho biết, Albania đang là quốc tịch nước ngoài nhiều nhất trong các nhà tù Anh, với 1.393 tù nhân tính đến ngày 31/3/2023 so với 830 người Ba Lan, 823 người Romania, 391 người Jamaica hay 380 người Litva. Tính rộng hơn, người gốc Albania “đóng góp” tới 1,6% tổng số tù nhân đang thụ án, dù chỉ chiếm chưa đến 0,05% dân số Vương quốc Anh.
Các băng đảng gốc Albania còn nguy hiểm ở chỗ chúng hướng tới việc “kiếm tiền lâu dài chứ không ăn xổi” nên liên tục hạ giá cocaine để chiếm lĩnh thị trường. Theo IRPI - một tổ chức của các nhà báo điều tra Italy và châu Âu - thì cách đây 10 năm, một kg cocaine tại Anh được bán sỉ với giá khoảng 40.000 euro; nhưng vào thời điểm trước COVID-19, giá một kg “hàng trắng” này từng có lúc giảm xuống dưới 30.000 euro.
Cocaine do đó ngày càng dễ tiếp cận và không còn là thứ ma túy đắt đỏ dành riêng cho tầng lớp giàu có tại Anh. Vào năm 2020, một khảo sát của Bộ Nội vụ Anh về thị trường ma túy trị giá 10 tỷ bảng của nước này cho thấy tỷ lệ sử dụng ma túy bất hợp pháp đã gia tăng mạnh mẽ trong tầng lớp trung lưu và khoảng 25% người dùng cocaine tại Anh thuộc nhóm dân số này.
Dồi dào và được “bình dân hóa”, cocaine trở thành một vấn nạn tại Anh. Nhưng điều đáng lo ngại hơn nữa là tình trạng sử dụng “cái chết trắng” này chưa có dấu hiệu thuyên giảm, nếu nhìn vào việc kỷ lục về lượng cocaine bị nhà chức trách Anh bắt giữ cứ tăng lên theo thời gian, như vụ việc tại cảng Southampton mới đây.
Theo antg.cand.com.vn